Op voorstel van Vlaams minister van Leefmilieu en Landbouw Vera DUA, heeft de Vlaamse regering haar definitieve goedkeuring gegeven aan het Uitvoeringsplan huishoudelijk en vergelijkbaar bedrijfsafval 2003-2007. Voor de komende 5 jaar wordt hiermee het beleid vastgelegd dat Vlaanderen gaat voeren rond het afval van de gezinnen en vergelijkbaar afval van de bedrijven.
Momenteel produceert de gemiddelde Vlaming nog ongeveer
185 kg restafval per jaar. Dit is dus afval dat niet
selectief wordt ingezameld en via de grofvuilophaling of
de ophaling van de restzakken of -bakken wordt
overgebracht naar stortplaatsen en
verbrandingsinstallaties. Door tal van maatregelen wil
de Vlaamse overheid dit verder beperken tot 150 kg. De
Vlaamse regering legt hiervoor bindende bepalingen op aan
de gemeenten om ervoor te zorgen dat ook zij meewerken
aan deze doelstellingen. Maar ook de totale hoeveelheid
afval die de Vlaming produceert wordt aangepakt. Deze
hoeveelheid is het laatste decennium immers fors gestegen
tot maar liefst 547 kg per inwoner in 2000. Slechts door
massale selectieve inzamelingen slaagt Vlaanderen er in
om de afvalberg onder controle te houden maar het is van
belang om het probleem ook aan de bron aan te pakken,
daar waar afval ontstaat.
Afval voorkomen
Het plan bevat dan ook een hele resem maatregelen die er
moeten voor zorgen dat afval wordt voorkomen zoals o.a.
het opzetten van systemen in gemeenten waarbij mensen
worden beloond voor de aankoop van hun producten in
herbruikbare verpakkingen, of waarbij mensen worden
beloond die met een herbruikbare tas gaan werken, het
verder uitbouwen van het netwerk aan compostmeesters die
het thuiscomposteren promoten, specifieke acties naar
scholen toe om kinderen (en hun ouders) bewust te maken
van het afvalprobleem en tips te geven hoe afval kan
worden voorkomen, het afdwingen van het respecteren door
bedelers van reclamedrukwerk van de "neen-geen reclame"-
stickers, het introduceren van stickers die aangeven dat
men wel reclame wil (voor gemeenten die het omgekeerde
systeem willen gebruiken en enkel nog reclame toelaten
daar waar stickers op de bussen kleven), op evenementen
herbruikbare bekers laten gebruiken, de kringloopcentra
verder uitbouwen, etc.
Acties tegen zwerfvuil
Ook voor het zwerfvuil komen er specifieke acties. Via
een aantal proefprojecten wordt nagegaan hoe zwerfvuil
kan worden voorkomen. Dit zal gebeuren in overleg en
samenwerking met sectoren zoals de
drankverpakkingssector.
De Vlaamse overheid zal ook meer dan vroeger in overleg
treden met haar federale collega's om via het federale
productbeleid te zorgen voor stimulansen en
verplichtingen voor bedrijven om de producten die ze op
de markt brengen op die manier te vervaardigen dat zij
geen probleem meer vormen in de afvalfase (bijv. allemaal
bestaande uit goed te recycleren materiaal) en dat ze
geen overtollig afval veroorzaken (bijv. overbodige
verpakkingen).
Selectieve inzameling
Op niveau van de selectieve inzameling wordt duidelijk
gekozen voor een bestendiging van de huidige situatie.
Inzake selectieve inzamelingen zit de Vlaming duidelijk
aan de limiet. Nog meer fracties verplicht apart laten
inzamelen heeft nog weinig toegevoegde waarde. Op dat
vlak werkt de Vlaamse overheid vooral aan de aanpak van
de bedrijven die hier nog heel wat weg af te leggen
hebben vooraleer ze het niveau van de burger benaderen.
De Vlaamse regering neemt wel initiatieven om de
dienstverlening inzake selectieve inzameling te
verbeteren. Zo gaat zij stappen zetten om in overleg met
FOST Plus de onduidelijke scheidingsregel voor PMD-afval
te verduidelijken. Ook geeft het plan duidelijk aan dat
selectieve inzamelingen niet in mogen gaan tegen
afvalpreventie.
Afval storten moet stoppen
Met dit nieuwe plan slaat het Vlaamse afvalbeleid ook een
volledig nieuwe weg in voor de eindverwerking van
afvalstoffen. Er wordt resoluut gekozen voor de afbouw
van het storten van afval. Hiertoe worden de nodige
projecten voorzien die uit het restafval nog materialen
selecteren en er een maximale energiewinning uit halen.
De private en publieke afvalsector speelt al in op dit
plan door dergelijke projecten op te zetten. Samen wordt
momenteel al gewerkt aan de creatie van 600.000 ton
alternatieve capaciteit verspreid over 5 sites in
Vlaanderen (Evergem, Geel, Antwerpen, Brecht en Limburg).
Op die manier zal Vlaanderen binnen een aantal jaren -
als deze projecten zijn gerealiseerd - een voorbeeldregio
zijn in Europa. Vlaanderen kan dan zijn expertise en
knowhow inzake de behandeling en verwerking van afval ter
beschikking stellen van andere regio's en landen.
Samenwerking overheid en privé
Het plan kiest ook duidelijk voor een samenwerking tussen
private en publieke sector voor de uitvoering van het
afvalbeleid waarbij de publieke sector verantwoordelijk
moet blijven voor de beleidsvoorbereiding maar de private
sector desgevallend zeker een toegevoegde waarde kan
bieden voor de uitvoering van afvalhandelingen. De
Vlaamse regering hakt via dit plan ook de knoop door
inzake het kerntakendebat: de gemeenten blijven
verantwoordelijk voor de volledige afvalketen, van
preventie over inzameling tot en met verwerking. De
coördinerende rol van de provincies wordt versterkt. Ze
krijgen de taak om gemeenten die het afvalplan niet
respecteren bij te trekken en krijgen daartoe in dat
geval de mogelijkheid tot voor de betrokken gemeenten
bindende beslissingen. Hiermee gaat de regering in op de
vele opmerkingen die de gemeenten tijdens het openbaar
onderzoek hebben gegeven. Als gemeenten en provincies
samen met de Vlaamse overheid nog tot andere
consensusvoorstellen komen dan zal het plan hier nog
worden aan aangepast. De regering wil ook verder
onderzoeken op welke manier de gemeentelijke forfaitaire
afvalbelastingen kunnen worden afgeschaft. Om deze
vervolgens af te schaffen.
persinfo : Ann Bats, woordvoerster van
minister Dua - tel. 02 553 27 81
e-mail: persdienst.dua@vlaanderen.be
---