Rijksuniversiteit Groningen

Belangrijke verbeteringen gentherapie tegen kanker

Gentherapie is een nieuwe behandelmethode, waarmee gunstige resultaten zijn geboekt bij onder meer kanker, hart- en vaatziekten en hemofilie. Bij gentherapie wordt een stukje DNA dat codeert voor een genezend eiwit in een zieke cel gebracht. Een virus is daarbij een behulpzame DNA-drager, omdat een virus van nature in staat is om een celkern binnen te dringen. Dat is namelijk wat er gebeurt bij een infectie. Het verkoudheidsvirus (adenovirus) wordt momenteel veel gebruikt bij gentherapie, maar kent nog een aantal nadelen. De Amerikaanse onderzoeker David Curiel bracht veranderingen in het virus aan, die met name de gentherapeutische behandeling van kanker zullen verbeteren. Ook wist hij een aantal mogelijke schadelijke bijwerkingen van gentherapie te beperken. Curiel promoveert vrijdag 20 december 2002 in de Wiskunde en Natuurwetenschappen.

Om kanker te genezen moeten alle tumorcellen worden gedood, maar helaas kunnen de huidige DNA-dragers niet efficiënt en niet specifiek genoeg de tumorcellen binnendringen. Zo hebben maar helaas hebben niet alle(soorten?) tumorcellen een veel receptoren voor het adenovirushet adenovirus, waardoor het virus niet alle kankercellen weet te herkennen. Curiel ontwikkelde een methode om het virus selectief naar de juiste plaats, de tumorcellen, te kunnen sturen. Hij bracht een genetische verandering in het virus aan. Daardoor wist het virus niet zijn eigen, maar een andere receptor te herkennen die veel opspecifiek is voor tumorcellen voorkomt. Een virus heeft een bepaalde eiwitstructuur waarmee het de te infecteren cel herkent, de 'fiber'. Curiel verving het fiber van het adenovirus door een fiber van een ander virustype. Ook bouwde hij specifieke antilichamen in het virusdeeltje in. Hierdoor werkt het adenovirus inderdaad beter voor bepaalde soorten tumorcellen. Op basis van dit preklinische, dierexperimentele onderzoek kan de gentherapie tegen kanker verder worden geoptimaliseerd. /ImK

David Curiel (New York, 1966) studeerde geneeskunde aan de Emory University School of Medicine in Atlanta, Georgia. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek bij het Gene Therapy Center van de University of Alabama in Birmingham, VS. Hij is hoofd van het Gene Therapy Center. Het promotieonderzoek is gefinancierd door meerdere Amerikaanse 'grants'.

Datum en tijd

vrijdag 20 december 2002, 14.15 uur

Promovendus

D.T. Curiel, tel. 001 205 975 9573, fax 001 205 975 8565, e-mail: david.curiel@ccc.uab.edu (werk)

Proefschrift

Genetic capsid modification for adenovirus retargeting

Promotores

prof.dr. H.J. Haisma en prof.dr. H.M. Pinedo

Faculteit

wiskunde en natuurwetenschappen

Plaats

Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Onderzoek

Promotie