CENTRAAL PLANBUREAU
Onderwerp: persbericht
Nummer: 53
Datum: 18 december 2002
Inlichtingen bij: Dick Morks (tel: 070-3383 410), of bij Wim Hulsman
(tel: 070-3383 309).
CPB Report: Verbetering van transparantie in de gezondheidszorg: een
sleutelrol voor de overheid
De twee vorige kabinetten hebben plannen ontwikkeld om het Nederlandse
zorgstelsel te hervormen en het ligt in de verwachting dat het nieuwe
kabinet hiermee na de verkiezingen van januari zal doorgaan. In de
huidige situatie zijn prijzen en volumina in de zorg sterk
gereguleerd. De bedoeling van de hervorming is dat deze prijzen en
volumina de uitkomst zullen zijn van gereguleerde concurrentie.
Ziektekostenverzekeraars zullen met de aanbieders van zorg gaan
onderhandelen over prijzen, volumina en kwaliteit van de
gezondheidszorg die zij gaan inkopen. Consumenten zullen een
verzekeraar selecteren op basis van prijs en kwaliteit van het
verzekeringsproduct, waarbij inbegrepen de kwaliteit van de
zorgaanbieders die door de verzekeraar gecontracteerd zijn. De
overheid stelt hierbij minimumeisen aan de kwaliteit van de zorg.
Een belangrijk facet waar nog steeds aan gewerkt moet worden, is
transparantie. In een volledig transparante markt hebben alle
marktspelers alle benodigde informatie over prijzen, producten en
diensten. Aangezien in het Nederlandse zorgstelsel transparantie een
probleem is, zal concurrentie beperkt zijn. Het demissionaire Kabinet
Balkenende stelt vertrouwen in de informatiecontracten die aanbieders,
verzekeraars en consumenten-/patiëntenorganisaties met elkaar
afsluiten. De gezondheidszorgsector vertoont echter diverse kenmerken
die de prikkels voor zorgaanbieders om informatie te verstrekken
verkleinen en daarmee de zoekkosten voor consumenten verhogen.
Patiënten zijn niet goed in staat om vooraf de kwaliteit van de zorg
goed te beoordelen, het product is daarvoor te complex. Alleen
achteraf, dus na consumptie van de zorg, kunnen zij een oordeel geven.
Tevens werkt mond-op-mondreclame niet goed wanneer cliënten een
zorgverzekeraar of -aanbieder willen kiezen: het betreft vaak op maat
gemaakte pakketten van diensten en producten, waardoor de eigen
ervaringen moeilijk bruikbaar zijn voor anderen. Een andere reden voor
verminderde transparantie is het feit dat de markt voor
gezondheidszorg nog steeds in beweging is, klanten zijn nog niet
volledig op de hoogte.
Ervaringen in de Verenigde Staten tonen aan dat de markt zelf
uitstekend in staat is de transparantie aanzienlijk te vergroten door
kwaliteitsindicatoren te ontwikkelen. Daar zijn echter belangrijke
nadelen aan verbonden:
* Marktspelers in de VS moesten van de noodzaak overtuigd raken
voordat zij gingen werken aan kwaliteitsindicatoren.
* Ontwikkeling van kwaliteitsindicatoren kost veel tijd.
* Verhoging van transparantie kan verkeerd uitpakken wanneer tevoren
geen rekening gehouden wordt met het risico op manipulatie van
indicatorscores, op grote administratieve lasten en op
samenspanning.
Tot op heden zijn Nederlandse zorgaanbieders niet bereid geweest de
transparantie te vergroten en consumenten-/patiëntenorganisaties
ontberen de kennis om kwaliteitsindicatoren te ontwikkelen. Indien de
overheid wacht met wettelijke initiatieven tot de zaken verkeerd gaan,
bestaat er een aanzienlijk risico dat transparantie voor langere tijd
zal ontbreken. Dit betekent dat consumenten te hoge prijzen zullen
betalen en/of te weinig kwaliteit geleverd zullen krijgen. Dit zal een
negatieve houding tegenover gereguleerde concurrentie met zich mee
brengen en de kans verkleinen dat zaken ten goede keren wanneer de
overheid wettelijke maatregelen treft.
Het is van groot belang om, waar mogelijk, de risico's rond effectieve
concurrentie zo klein mogelijk te houden. Om aan de veilige kant te
blijven zou de overheid een sleutelrol kunnen vervullen bij het
vergroten van de transparantie, in plaats van te wachten op
initiatieven vanuit de markt. De overheid zou onderzoeksprojecten voor
de ontwikkeling van kwaliteitsindicatoren kunnen stimuleren en
financieren en alle marktspelers verplichten daaraan mee te doen.
Dit zijn enige hoofdlijnen uit het artikel 'Improving transparency in
health care: a key role for the government' in het vandaag
gepubliceerde CPB Report 2002/4. Dit Engelstalige kwartaaltijdschrift
van het Centraal Planbureau (CPB) bevat ieder kwartaal de meest
actuele kortetermijnramingen voor de wereldeconomie en de Nederlandse
economie.
Daarnaast presenteert CPB Report steeds eigen economische onderzoek
over uiteenlopende thema's. Zo bevat dit nummer ook de volgende
artikelen: 'The economic geography of Europe'; 'The cyclically
adjusted budget balance: the Brussels' methodology'; 'Ageing,
sustainability and the interest rate: the GAMMA model'; en 'A new
regional labour market model for the Netherlands'.
CPB Report 2002/4, ISSN 1385-1160, is te bestellen bij:
SDU Servicecentrum Uitgeverijen
Postbus 20014
2500EA Den Haag
Telefoon: 070-3789880
Telefax: 070-3789783
De prijs is 15 euro per stuk, een jaarabonnement kost 54 euro.
De volledige publicatie is (gratis) beschikbaar als PDF-file op deze
website.
Top | Home | Search | Sitemap |