Nederlandse mededingingsautoriteit (NMa)

Persbericht 02-55

Den Haag, 16 december 2002

NMa niet akkoord met 'Solidariteitsprotocol' zorgverzekeraars

De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) gaat niet akkoord met het zogeheten 'Solidariteitsprotocol' van de particuliere ziektekostenverzekeraars verenigd in Zorgverzekeraars Nederland (ZN). Volgens de NMa beperken deze afspraken de concurrentie tussen verzekeraars en leiden zij tot premieverhogingen voor verzekerden. De NMa verleent daarom geen ontheffing van het kartelverbod.

De afspraken in het Solidariteitsprotocol beperken particuliere ziektekostenverzekeraars in hun vrijheid om met lagere premies verzekerden aan te trekken ten koste van concurrenten. De afspraken leiden daarmee tot minder concurrentie tussen particuliere ziektekostenverzekeraars en tot premieverhogingen voor in ieder geval jongere verzekerden. Aangezien nagenoeg alle particuliere ziektekostenverzekeraars in Nederland bij ZN zijn aangesloten, zouden deze effecten zich marktbreed voordoen. Volgens de NMa zijn de afspraken dan ook in strijd met het kartelverbod, dat is vastgelegd in de Mededingingswet.

Het Solidariteitsprotocol legt een bandbreedte vast voor de premiedifferentiatie naar leeftijd bij individuele verzekeringsproducten. Ook gaat het Solidariteitsprotocol tegen dat lagere premies van collectieve verzekeringen (bijvoorbeeld van bedrijven voor hun werknemers) worden gesubsidieerd door hogere premies van individuele verzekeringen. Het protocol koppelt daartoe de schade/premie-verhouding van de collectieve portefeuille aan die van de individuele portefeuille. De NMa is van mening dat elke verzekeraar in principe zelf moet kunnen bepalen welke mate van solidariteit hij binnen zijn groep van verzekerden hanteert. Het Solidariteitsprotocol leidt echter tot een collectieve maatstaf voor de mate van solidariteit in deze markt.

ZN heeft niet aannemelijk kunnen maken dat het Solidariteitsprotocol tot merkbare economische voordelen leidt die kunnen opwegen tegen de nadelen voor de concurrentie. Een daling van de premies voor oudere verzekerden ligt niet in de lijn der verwachting. Onderzoek lijkt er zelfs op te wijzen dat de premies voor oudere verzekerden als gevolg van het instellen van een premiebandbreedte voor individuele verzekeringsproducten zullen stijgen. Als de door ZN verwachte premiedalingen voor oudere verzekerden al zouden plaatsvinden dan moet het geld daarvoor worden opgebracht door de jongere verzekerden in de vorm van een premieverhoging.

Het begrenzen van de premiesubsidie van individuele contracten naar collectieve contracten zal tevens tot premieverhogingen leiden, namelijk voor collectief verzekerden. De door ZN verwachte premieverlaging voor individueel verzekerden als gevolg van een afname van de premiesubsidie ligt volgens de NMa niet voor de hand, omdat deze verlaging wordt begrensd door de bandbreedte voor premiedifferentiatie. Het besluit tot afwijzing van de ontheffingsaanvraag houdt in dat het Solidariteitsprotocol onder het kartelverbod valt en verboden is.