---
Ministerie van Defensie
---
foto: F-16 boven bergen Kirgizië (Koninklijke Luchtmacht)
Mee op F-16 missie boven Afghanistan
16-12-2002
Terwijl Nederland zich opmaakt voor de Kerstdagen, gaat het "gewone"
leven van de F-16 vliegers van het Nederlands, Noors, Deense
detachement in Manas (Kirgizië) door. Dagelijks patrouilleren de
F-16's boven Afghanistan als onderdeel van operatie "Enduring
Freedom". Voor het eerst verhaalt een van de vliegers over een missie,
zijn eerste boven Afghanistan nog wel. Het verhaal van een vlucht van
meer dan zes uur, van de brullende aanwezigheid om eventuele
terroristen te weerhouden van aanvallen op de troepen van de coalitie
en van het besef deel uit te maken van een omvangrijke operatie die
tot doel heeft het internationale terrorisme te bestrijden.
De vlieger is 28 jaar, eerste luitenant en sinds eind november in
Manas. Om begrijpelijke reden blijft hij anoniem. Hij is normaal
gestationeerd op de vliegbasis Volkel bij het 311-Squadron. Als jonge
vlieger heeft hij - na zijn opleiding in Amerika en op de vliegbasis
Twenthe, op Volkel inmiddels het niveau "combat ready Bravo" bereikt.
Waarbij "Bravo" betekent dat hij altijd met een meer ervaren vlieger,
de zogenoemde "flight lead" oftewel "Alfa" zijn operationele missies
vliegt.
"Eind november was het dan zover. Voor de eerste keer op uitzending
sinds ik bij 311-Squadron geplaatst ben. Twee jaar training op het
squadron, lang genoeg om mee te gaan naar de plaats waar het allemaal
echt gebeurt. Maandagavond voor de laatste keer vliegen in Nederland.
Dan een paar dagen vrij om de spullen te pakken en dan vrijdag met de
KDC-10 naar Kirgizië. Maandagmiddag belde de Ops-officier met de vraag
of ik misschien de volgende ochtend al weg kon. Er moest een F-16
overgevlogen worden naar Manas. Natuurlijk kon ik dat. Dit soort
onverwachte situaties kom je op een operationeel squadron vaker tegen.
Op het squadron moet je de job soms met een paar mensen doen, dus
wordt van iedereen maximale flexibiliteit verwacht om alles gesmeerd
te laten verlopen.
Dinsdagavond was ik in Manas. De woensdag werd besteed aan briefings
en op donderdag de eerste missie vliegen. Voor de missie een uur lang
briefen met de flight lead en daarna zijn we er klaar voor. "Nog
vragen?", zegt hij. "Nee geen vragen". "Okay dan gaan we E en E-en".
Dit is de afkorting voor "Escape and Evasion". Voor ons houdt dat in
dat we door Intell van de laatste ontwikkelingen op de hoogte worden
gebracht. Een voorbeeld: waar is de laatste nacht nog gevochten, waar
zijn de hot spots, enz. Dan gaan al je persoonlijke spullen, zoals
ringen, naamlinten en badges in de kluis. Wel nemen we een vest met
survival equipement mee om, mocht er iets met de kist fout gaan, te
kunnen overleven in het gebied waar we boven vliegen. Door al het
materiaal dat je mee moet nemen is er echt geen plaats meer over in de
toch al krap bemeten cockpit. Dat maakt het zitten in de anders best
comfortabele cockpit wat krap, maar aan de andere kant ben je wel blij
dat je de juiste spullen bij je hebt.
Bij het vliegtuig aangekomen doe je je walk around zoals altijd. Het
enige verschil is dat er lasergestuurde bommen aan hangen van 500
pond, in plaats van de oefenbommetjes waar we normaal mee vliegen. Er
hangen ook fikse AMRAAMs aan de vleugeltips. Dat zijn lucht -lucht
raketten voor de middellange afstand. We hebben ook 510 twintig
millimeter oorlogspatronen aanboord, waarvan er 100 per seconde uit
het zesloops boordkanon komen. Een indrukwekkend wapenarsenaal en nu
besef je pas echt waarvoor je al die jaren zo hard hebt getraind.
Het is anderhalf uur vliegen voordat we de grens overgaan met
Afghanistan. Je vliegt in het begin over het Karakorum gebergte.
Onvoorstelbaar mooi zoals dat landschap er uit ziet. Je ziet de K-2
liggen, de berg waar zoveel over geschreven wordt. Het is ook de berg
die de meeste slachtoffers vergt onder haar beklimmers, door onder
andere de onvoorspelbare weersveranderingen die er plaatsvinden. Dit
past wel bij dit deel van de aardbol, denk ik dan. Net zo
onvoorspelbaar als de tasking (opdrachten) die we gaan krijgen als we
de grens over gaan. Voor de tasking checken we in bij een speciaal
coördinatiecentrum. Vandaag is het rustig. We gaan naar ons
operatiegebied waar we plaatsen filmen met onze targetingpod. Verder
is er weinig activiteit, maar weten wij dat de grondtroepen van de
coalitie elk moment een beroep op ons kunnen doen. Het is al een paar
keer bewezen dat alleen al onze brullende aanwezigheid (air presence)
heel effectief is. De eventuele terroristen worden inmiddels erg
voorzichtig als ze het geluid van onze F-16s horen en dat is maar goed
ook, want wij zij er klaar voor.
Elk uur is het tijd om wat brandstof in te nemen. We zoeken daarvoor
onze Nederlandse of Amerikaanse collegas op die met hun KDC-10 of
KC-135 tankvliegen in de speciale "tanker track" vliegen. Deze kisten
hebben een paar honderdduizend liter kerosine aanboord en ze wachten
op ons, opdat wij weer brandstof in kunnen nemen. Tweeduizend pond per
minuut pompen die jongens over naar onze kisten en daar hoef je alleen
maar dank je wel voor te zeggen. Dan kom je vervolgens een uur later
nog een keer, en nog een keer, tot een totaal van een keer of zes per
dag. En dat doen al die fighters die in dat luchtruim hangen en dat
allemaal gecoördineerd. Onvoorstelbaar, de omvang van dit deel van
operatie "Enduring Freedom".
Op de grond is trouwens weinig te zien. Zo mooi als het landschap op
de heenreis was, zo dor, droog en saai is het in Afghanistan. Dit is
niet gunstig, want dat zou betekenen dat als je hier je F-16 in een
noodsituatie moet verlaten, je maar verdomd weinig plaatsen hebt om je
te verstoppen. Na ruim drie uur boven Afghanistan, zit onze tijd erop
en is het tijd om nog een laatste keer te tanken voordat we aan de
terugreis naar Manas in Kirgizië beginnen. Op de grens gaan conform de
procedure de schakelaars op "safe" en mijn eerste missie boven
vijandelijk gebied zit erop. Onderweg komen we twee Noorse F-16s tegen
die nog een uurtje of zes te gaan hebben. We zwaaien door even met
onze vleugels te bewegen, een zogenaamde wing rock. Wij zijn klaar
voor vandaag. Anderhalf uur later staan we weer aan de grond. Het is
inmiddels ook al een uur donker op Manas, waar we weer landen. Het
liep niet slecht voor een eerste missie, denk ik. Maar morgen staan we
weer gepland dus is het na de debrief tijd om naar bed te gaan."
(foto's: Koninklijke Luchtmacht)
foto: F-16 boven Afghanistan (Koninklijke Luchtmacht) foto: F-16 met
KC-135 boven Afghanistan (Koninklijke Luchtmacht)
Gerelateerde pagina's
* Afghanistan/Strijd tegen het terrorisme