Amnesty International

Internationale Dag van de Rechten van de Mens.

Persbericht Amsterdam, 9 december 2002

Nederland
Tien december: Internationale Dag van de Rechten van de Mens. - Amnesty International voert actie tegen marteling en mishandeling in Rusland

Onder het motto Zeg NJET tegen martelen voert Amnesty International actie op 10 december, de Internationale Dag van de Rechten van de Mens. De landelijke aftrap van de actie is om 13.00 uur op het Leidseplein te Amsterdam. Daarnaast zullen meer dan 250 Amnesty-groepen regionale en lokale acties voeren. Amnesty International onderstreept het belang van de Dag van de Rechten van de Mens met een commercial op radio en televisie, waarin het publiek opgeroepen wordt mee te doen aan de actie per SMS of e-mail. De leuze van de commercial is: Het is een mooie dag voor mensenrechten.

Amnesty International grijpt 10 december aan om internationaal een vuist te maken tegen marteling en mishandeling door de politie in de Russische Federatie. Lokale Amnesty groepen zullen vanaf 10 december het publiek vragen een handtekening te zetten onder een actiekaart. Amnesty International hoopt zon 100.000 handtekeningen op te halen, die zullen worden aangeboden aan politiebureaus in Rusland.

Een aantal in het oog springende acties zijn:

- Op het Leidseplein in Amsterdam zal om 13.00 uur de Russische zangeres Marina Nicolai een Russisch volkslied vertolken, terwijl ze in een zes meter lange Matroesjka-jurk zal oprijzen. De jurk komt als een soort tent rechtop te staan. Vervolgens spreekt Lilian Gonçalves-Ho Kang You, voorzitter van Amnesty International, over de situatie van de mensenrechten in de Russische Federatie. Om 13.30 uur treedt de zangeres Sugar Lee Hooper op, terwijl Amnesty-vrijwilligers onder de jurk vandaan komen om handtekeningen te verzamelen voor de actie.


- Als laatste van een reeks fakkelestafettes naar Zwolle zal de wielrijdersgroep Moskourijders met fakkels vanuit Hasselt naar Zwolle fietsen. In Odeon en het Filmhuis Fraterhuis is een grote slotmanifestatie georganiseerd, met o.a. optredens van The Centimeters, de Amsterdam Klezmerband en schrijver Kader Abdolah. De avond wordt om 20.00 uur geopend door Lilian Gonçalves, voorzitter van Amnesty International.


- Amnesty-groepen in Groningen/Friesland zullen met een bus van de Zwitserse posterijen een tour maken door beide provincies. Het startschot wordt gegeven door de Commissarissen van de Koningin, Hans Alders en Ed Nijpels. David Vriesendorp, directeur van Amnesty International, is in de bus aanwezig. Onderweg worden actiekaarten opgehaald bij scholen. Dichter Rutger Kopland (e.a.) zal bij terugkeer gedichten en verhalen voorlezen, die tijdens de rit gemaakt worden.

Achtergrondinformatie bij de actie NJET tegen martelen. Amnesty International startte in oktober een wereldwijde campagne voor betere naleving van de mensenrechten in de Russische Federatie. In het rapport The Russian Federation: Denial of Justice constateert Amnesty International dat de Russische regering in het tegengaan van mensenrechtenschendingen ernstig tekort schiet.

Het optreden van politie in vele delen van de federatie maakt jaarlijks honderdduizenden arrestanten en gevangenen tot slachtoffers van mishandeling of marteling. De Russische ombudsman voor mensenrechten Oleg Mironov schatte in 2000 dat één op de twee arrestanten mishandeld of gemarteld wordt. Per jaar worden zon vijf miljoen mensen voor korte of langere tijd gedetineerd. Veel voorkomende martelmethodes zijn het toebrengen van brandwonden, langdurig schoppen, slaan met bijvoorbeeld een fles half gevuld met water, toedienen van elektroshocks, verstikking met gasmaskers (een methode die slonik, de olifant wordt genoemd), en ophanging aan de armen achter de rug (lastotsjka, de zwaluw).

In december 2001 heeft het Russische parlement een nieuw Wetboek van strafvordering aangenomen. Bepalingen hierin moeten de kans op mishandeling en marteling verkleinen. Zo moet een verdachte nu binnen 48 uur in persoon aan een rechter voorgeleid worden en is de positie van de rechter versterkt ten koste van het eigenmachtig optreden van de aanklager. Deze kon voorheen zelf besluiten over de lengte van voorarrest. Amnesty is hoopvol dat volledige tenuitvoerlegging van de nieuwe wetten de kans op marteling aanzienlijk vermindert. Vooralsnog is actie echter nog dringend nodig.

Amnesty International afdeling Nederland