Simon van Gijn - zijn huis, zijn leven
Verzamelen met hartstochtDORDRECHT, 20021018 -- Van 7 december tot en met 9 maart staat in SIMON VAN GIJN -museum aan huis de bewoner van het huis centraal in de tentoonstelling: 'Simon van Gijn - zijn huis, zijn leven. Verzamelen met hartstocht'. Tegelijkertijd verschijnt het boek van publiciste Ella Reitsma en fotograaf Marco de Nood, met veel nieuwe gegevens over Simon van Gijn: 'Het leven van de verzamelaar. Simon van Gijn bankier, advocaat, koopman'. Tentoonstelling en boek zijn een ontmoeting met de erudiete Dordtse zakenman Simon van Gijn, aan het einde van de 19de eeuw, hartstochtelijk verzamelaar van prenten, tekeningen en kunstnijverheid.
In september 2001 vond de heropening van het museum in Dordrecht plaats na een ingrijpende restauratie van ruim twee jaar. In het museum staan vooral Van Gijn's interieurs en verzamelingen centraal. Nú wordt in een tijdelijke tentoonstelling meer inzicht gegeven in de persoon en zijn beweegredenen om een verzameling van prenten, tekeningen, munten/penningen, kunstvoorwerpen op te bouwen die in combinatie met het woonhuis een uniek tijdsdocument vormt. Huis en verzameling vormen één geheel. In veel kamers worden voorwerpen en documenten gepresenteerd die iets laten zien van leven en werk van Simon van Gijn.
Zijn huis, zijn leven
Simon van Gijn (1836-1922) bracht in het huis aan de Nieuwe Haven in Dordrecht een enorme verzameling bijeen van prenten, meubels, glas, zilver, scheepsmodellen, speelgoed en kleding. Zijn huis, zo bepaalde hij, moest na zijn dood een museum worden en ook onderdak bieden aan de verzamelingen van de Vereniging Oud-Dordrecht. Bezoekers konden hier kennisnemen van de rijke geschiedenis van stad en land en vooral genieten van mooie dingen: een museum aan huis.
Wie was de man die gericht een groot aantal verzamelingen bijeenbracht, wat waren zijn drijfveren om huis en verzamelingen aan de stad na te laten, hoe leefde hij, wie waren zijn vrienden?
Tentoonstelling en boek geven een beeld van een echte negentiende-eeuwer. Van Gijn schrijft: "Want vergeten we niet, dat het verleden is een spiegel voor het heden, en wie zijn eigen tijd ... wil begrijpen en verstaan, dient geen algeheel vreemdeling te wezen van de toestanden van het verleden, waaruit die van het heden haar oorsprong namen ...”.
In de tweede helft van de 19de eeuw werden meer historische verzamelingen aangelegd, zoals de Atlas Frederik Muller en de Atlas Van Stolk. Belangrijke collectioneurs waren ook Hidde Nijland en jonkheer Van Sypestein. Dergelijke collecties pasten in een historisch bewustzijn en vaderlandsliefde.
Simon van Gijn was een man met een missie: huis, inrichting en verzamelingen dienden als geheel bewaard te blijven voor latere generaties.
Het is één van de drie nog bewaard gebleven verzamelaarshuizen. In Amsterdam aan de Herengracht bevindt zich het huis van Abraham Willet, collectioneur van keramiek, glas, zilver, meubels en objets d'art. In Delft staat nog het huis van de industrieel Lambert van Meerten, verzamelaar van onder meer keramiek.
Het verleden herleeft
Gedurende drie maanden lijkt het huis in Dordrecht weer bewoond. In veel kamers zijn sporen te vinden van de vroegere bewoners: receptenboekjes in de keuken, een gedekte tafel in de eetkamer, muziekstukken, kranten en spellen in de tuinkamer. Op de tweede verdieping wordt ingegaan op Van Gijns verzamelingen, de historische atlas, scheepsmodellen, zilver, glas en porselein.
Van Gijn kwam in 1842 met zijn ouders naar Dordrecht, een op dat moment verpauperde stad, maar met een roemrijk verleden. Als klein jongetje al verzamelde hij prenten en was hij gefascineerd door bijzondere historische gebeurtenissen. Eén van zijn leermeesters, Dr. Jan Christiaan Drabbe, heeft hem de liefde voor het verzamelen van portretten en historieprenten bijgebracht. Tijdens de tentoonstelling zijn de vijftig mooiste en zeldzame prenten te zien, die Van Gijn heeft verworven.
Met zijn ouders maakte hij iedere zomer een reis, naar België of Duitsland. De reisgidsen die ze gebruikten geven een indruk van hun interesses. In de aantekenboekjes van Van Gijn lezen we wat hem boeide. Nauwgezet noteerde hij wat hij tegenkwam. Later zou hij in dergelijke boekjes ook zijn veilinggegevens bijhouden. Hij heeft tekenles gehad van J. Rutten, specialist in Dordtse topografische tekeningen.
Simon studeerde rechten in Leiden en volgde een privaatcollege vaderlandse geschiedenis. In 1863 vestigt hij zich als advocaat in Dordrecht. Nog datzelfde jaar volgt hij zijn vader op als bankier.
In 1864 trouwt hij Cornelia Agatha Vriesendorp. In de Vriesendorpsalon zal haar trouwjapon te zien zijn, en het boekje met Simons verslag van hun huwelijksreis.
Het paar leidt een actief cultureel leven, Simon vervult tal van maatschappelijke functies en doet - net als zijn moeder - veel aan liefdadigheid.
Van de grote renovatie van de woonkamers door architect Constantijn Muysken tussen 1886 en 1889 zijn de ontwerptekeningen bewaard gebleven. Ze maken duidelijk hoe Van Gijn perfectie nastreefde in de verbouwing van zijn huis.
Publicatie
De publicatie is een sfeervol fotoboek met een beeldend geschreven wandeling door het huis. Er zijn allerlei nieuwe gegevens over de beminnelijke Dordtse notabel ontdekt. Ella Reitsma loopt als het ware met Simon van Gijn door zijn leven, huis en stad. De foto's van Marco de Nood geven de bijzondere sfeer van dit huis weer.
(196 pag., 200 kleurenafbeeldingen, softcover, ¤ 33,-).
Ingezonden persbericht