Den Haag, 6 december 2002
Voormalig procureur-generaal Gonsalves overleden
Het College van procureurs-generaal heeft met droefenis kennis genomen
van het overlijden van één van zijn oud-leden, mr. R.A. Gonsalves
(geboren op 5 mei 1932 te Heerlen, overleden op 6 december 2002 te
Vught). Mr. Gonsalves was van 1986 tot 1997 procureur-generaal in het
ressort Den Bosch. Hij begon zijn loopbaan bij het Openbaar Ministerie
(OM) in 1963 als officier van justitie in het arrondissement Roermond.
Mr. Gonsalves was een gedreven misdaadbestrijder. Hij was van
onmiskenbare betekenis voor de reorganisatie van het OM en die van de
politie. Ook heeft hij veel bijgedragen aan de aanpak van
georganiseerde criminaliteit en terugdringing van terroristische
acties.
Na zijn rechtenstudie aan de Leidse universiteit ging mr. Gonsalves in
1956 naar voormalig Nederlands Nieuw-Guinea. In de Baliemvallei maakte
hij als bestuursambtenaar nagenoeg een eind aan tal van
stammenoorlogen. Op verlof in 1960 en in 1994 raakte Gonsalves in
opspraak wegens vermeende wandaden in deze vallei. Onderzoek pleitte
hem in beide gevallen vrij.
In 1963 begon Gonsalves als officier van justitie op het
arrondissementsparket Roermond en vervolgens in 1967 in Maastricht. In
nauwe samenwerking met de politie richtte hij zich toen vooral op de
aanpak van brandkastkrakers en amfetaminehandelaren. Als landelijk
terreurofficier werkte hij in de jaren zeventig achter de schermen aan
het terugdringen van terroristische acties, zoals de Molukse
treinkapingen.
Hierna trad hij in 1980 aan als hoofdofficier van justitie in het
arrondissement Almelo. Omstreden was zijn besluit eind 1983 het
Enschedese jongerencentrum De Kokerjuffer te laten sluiten, nadat dit
centrum in strijd met landelijke richtlijnen van het OM softdrugs
bleef verkopen aan met name ook buitenlandse jongeren.
Procureur-generaal (PG) in het ressort 's-Hertogenbosch was Gonsalves
van 1986 tot zijn afscheid in 1997. Als PG droeg hij bij aan de
vorming van regionale rechercheteams, die vooruit liepen op de
regionale politiekorpsen, en ook aan de omvorming van het OM tot een
organisatie, voorzien van een eigen landelijke leiding: het College
van procureurs-generaal.
Als PG verwierf Gonsalves vooral bekendheid met zijn roep om aandacht
voor de bedreiging van georganiseerde criminaliteit en met de
bestrijding hiervan. Gelet op het grensoverschrijdende karakter van
die misdaad stond hij ten behoeve van deze aanpak een landelijke
organisatiestructuur voor. Niet zonder succes ijverde hij voor een
stelsel van interregionale rechercheteams, een landelijk parket en een
landelijk rechercheteam.
Ten slotte leverde Gonsalves een bijdrage aan de internationale
samenwerking tussen justitie en politie. Zo stond hij mee aan de wieg
van het inmiddels in Den Haag gevestigde Europol.
Gonsalves spande zich tot voor kort ook in voor een rechtstatelijke
ontwikkeling van justitie in Midden- en Oost Europa.