Rotterdam, maandag 2 december 2002 Primeur: Gilamonster geboren
In Diergaarde Blijdorp is op maandag 18 november 2002 het allereerste Gilamonstertje in de geschiedenis van de dierentuin geboren. Het is niet alleen een primeur voor Blijdorp, maar ook voor Nederland.
Het diertje komt uit het enige ei dat is overgebleven van een legsel van 5 eieren. Op zaterdag 16 november had hij het ei van binnenuit "aangesneden", op de zondag erna kwam zijn kop en een voorpoot eruit. Op maandagmorgen had het Gilamonstertje zich helemaal uit het ei bevrijd. In de broedruimte van de Rivièrahal is het diertje (nu ongeveer 12 cm lang) voor het publiek te zien. De volwassen dieren hebben twee jaar geleden een nieuw verblijf betrokken in het woestijngedeelte van het Oceanium. Eenmaal volwassen kunnen zij een lengte bereiken van 50 a 60 centimeter.
Gilamonsters vormen samen met de Mexicaanse korsthagedis de enige giftige
hagedissenfamilie ter wereld. Opvallend aan het Gilamonster is zijn
zwarte huid met roze-achtige vlekken, brede kop en krachtige onderkaak.
De hagedissensoort leeft in woestijngebieden in het zuidwesten van de
Verenigde Staten en is vooral 's nachts actief. De dieren zijn niet erg
agressief; maar een beet kan wel serieuze problemen veroorzaken bij
mensen die niet in een goede conditie zijn.
Gilamonsters planten zich in gevangenschap wel voort, maar het is niet
eenvoudig om de juiste omstandigheden te bieden. Een voorwaarde voor
voortplantingssucces is bijvoorbeeld dat de dieren de gelegenheid krijgen
om in winterslaap te gaan. In het woestijngedeelte van het Oceanium (Zee
van Cortez) is aan deze voorwaarde voldaan: de natuurlijke situatie wordt
hier nagebootst door in de winter een lage temperatuur aan te houden. Het
is ook gunstig als er meerdere mannetjes zijn. De rituele gevechten die
de mannetjes dan kunnen houden stimuleren namelijk tot de paringsdaad. In
Blijdorp zijn er drie mannetjes en een vrouwtje.
Na de winterslaap wordt er gepaard en zo'n zes tot acht weken later
worden de eieren gelegd. In Blijdorp was dit op 5 juli. Vier maanden
later kwam dus het enige jong uit het ei.
Dat die voortplantingsperiode zo strikt op tijd verloopt blijkt wel uit
het feit dat in de dierentuin van het Tsechische Jihlava op vrijdag 15
november vier Gilamonstertjes geboren werden.
In het Europese Fokprogramma (EEP), dat sinds een aantal jaren bestaat
zijn dit de eerste vijf jongen die kunnen worden bijgeschreven sinds
1990. Het EEP wordt gecoördineerd vanuit de dierentuin van Usti-Nad-Labem
(Tsjechië)