Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Persbericht 02/170

Ministerie van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid Directie
Communicatie

02 december 2002

Nr. 02/170

Arboconvenanten leiden tot daling ziekteverzuim

Er zijn tot nu toe 33 arboconvenanten afgesloten, die gezamenlijk een besparing kunnen opleveren van ruim 312 miljoen euro per jaar. De afspraken in convenanten beginnen hun eerste vruchten af te werpen, onder meer door een daling van het ziekteverzuim in bijvoorbeeld het primair en voortgezet onderwijs en in verschillende zorgsectoren. Ruim eenderde van de werknemers in Nederland (2,4 miljoen) heeft inmiddels te maken met maatregelen uit arboconvenanten. Dat aantal kan groeien tot de helft van alle werknemers (3,7 miljoen).

Dat staat in de nota Arboconvenanten nieuwe stijl: een rapportage over de periode 1999-2002, die demissionair staatssecretaris Rutte van Sociale Zaken en Werkgelegenheid naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Sinds 1999 maken werkgeversorganisaties, vakbonden en het ministerie van SZW afspraken in arboconvenanten om de arbeidsomstandigheden te verbeteren en het ziekteverzuim en de WAO-instroom terug te dringen. Met de arboconvenanten wil het kabinet de blootstelling aan een aantal arbeidsrisicos verminderen. Het gaat daarbij om tillen, werkdruk, RSI, schadelijk geluid en een aantal gevaarlijke stoffen (oplosmiddelen, allergene stoffen en kwarts). Deze risicos leiden in verhouding vaak tot gezondheidsklachten, ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid en veelvuldig gebruik van medische voorzieningen.

De rapportage geeft een overzicht van wat er tot 1 november jongstleden met de convenantenaanpak is bereikt. Naast de 33 inmiddels afgesloten arboconvenanten is voor 19 sectoren een intentieverklaring getekend en worden in vier sectoren oriënterende gesprekken gevoerd over de mogelijkheid van een convenant. Voor de 33 reeds afgesloten arboconvenanten is in totaal een bedrag van 225 miljoen euro gereserveerd. Daarvan is 165 miljoen euro afkomstig van sociale partners, 60 miljoen wordt bijgedragen door het ministerie van SZW. Deze verdeling wijst op een groot gemeenschappelijk draagvlak, stelt staatssecretaris Rutte in zijn brief aan de Kamer vast.

De besparing van ruim 312 miljoen euro per jaar is voor bijna 90 procent te danken aan een daling van het ziekteverzuim. In de berekening zijn de mogelijke effecten van preventieve maatregelen niet meegenomen.

De aard van de afspraken verschilt sterk per convenant. Vroegtijdige reïntegratie en werkdruk zijn de meest voorkomende onderwerpen. In 21 afgesloten arboconvenanten zijn afspraken gemaakt over het onderwerp werkdruk. Dit betekent dat zon 2,3 miljoen werknemers te maken krijgen met maatregelen om werkdruk te verminderen. In 24 arboconvenanten zijn afspraken gemaakt over verzuimbegeleiding en vroegtijdige reïntegratie en in elf arboconvenanten staan afspraken over het terugdringen van RSI. Zestien arboconvenanten bevatten afspraken over tillen of lichamelijke belasting.

Veel arboconvenanten zijn recent afgesloten of worden in het komende jaar ondertekend. Daarom is het op dit moment slechts beperkt mogelijk de gemaakte afspraken te evalueren, constateert staatssecretaris Rutte. Over de uiteindelijke effecten en opbrengsten is nog geen harde uitspraak te doen. Volgens de bewindsman wijzen eerste tussenmetingen in sectoren waar al langer met een convenant wordt gewerkt op een trendbreuk. Zo blijkt dat de inzet van regioadviseurs in het primaire en voortgezet onderwijs heeft geleid tot een aantoonbare daling van het verzuim op de betreffende scholen. Bij 70 procent van de convenantscholen is het ziekteverzuim gedaald van gemiddeld 14,5 procent naar 11 procent. In de kinderopvang is, mede door een fysiek minder belastende werkwijze, het verzuim met 2 procent gedaald. Een recente meting van de werkdruk bij werknemers uit de thuiszorg - de sector met het oudste convenant - wijst uit dat deze voor het eerst in een reeks van jaren is gedaald. Het aantal medewerkers met burnout is in twee jaar tijd gedaald van 3,3 tot 1,7 procent en het langdurig verzuim is eveneens aanmerkelijk teruggelopen.

Staatssecretaris Rutte kondigt aan dat het kabinet een nieuwe impuls aan de convenantenaanpak wil geven. Klachten die uit het werk voortvloeien en een belangrijke oorzaak van verzuim en WAO-instroom zijn, zullen een prominentere rol gaan spelen in de convenanten. Het gaat in dit verband voornamelijk om psychische problemen en RSI-klachten. Bij de intensivering van het beleid zal ook meer aandacht zijn voor de werkdruk die voortvloeit uit agressie en andere ongewenste omgangsvormen, arbeidsconflicten en de werkorganisatie.


---

De volgende Officiële publicatie(s) zijn gerelateerd aan bovenstaande persbericht:
PDF publicatie Aanbiedingsbrief van staatssecretaris Rutte bij Arboconvenanten nieuwe stijl: rapportage 1999-2002