Actueel

Reactie Raad voor de rechtspraak op WRR-rapport
Bron: Raad voor de rechtspraak 's-Gravenhage
Datum actualiteit: 13-11-2002

Reactie Raad voor de rechtspraak op het rapport `De toekomst van de nationale rechtsstaat' van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR)

Gisteren bracht de WRR het rapport `De toekomst van de nationale rechtsstaat uit'. Daarin wordt een groot aantal aanbevelingen gedaan om in de toekomst een stabiele rechtsstaat te verzekeren, waaronder een goed functionerende rechtspraak. Hieronder volgt de officiële reactie van de Raad voor de rechtspraak op het rapport.

De Raad toont zich verheugd dat het vertrouwen van de bevolking in de rechterlijke macht hoog blijft. De inspanningen van de rechterlijke macht om een grotere openheid richting samenleving te opereren ziet de Raad daarmee gehonoreerd.

De conclusie van de WRR om in de toekomst meer rechters aan te stellen, sluit aan bij de opvatting van de Raad voor de rechtspraak. In relatie met de bevolkingsomvang heeft Nederland een klein aantal rechters. Ter vergelijking wordt gewezen op de Duitse deelstaat Nordrhein Westfalen, die op een relatief groot aantal punten (inwonersaantal, economische ontwikkeling, etc.) sterk lijkt op Nederland. Relatief gezien beschikt deze staat over twee keer zo veel rechters als Nederland.

De Raad staat in principe niet afwijzend tegen het advies van de WRR om lichtere vergrijpen vaker met een boete af te doen, mits aan een aantal eisen wordt voldaan. De belangrijkste daarvan is dat bij een geschil tussen het Openbaar Ministerie en de verdachte de toegang tot de rechter altijd gewaarborgd moet zijn. Het opleggen van vrijheidsontnemende maatregelen dient het exclusieve terrein van de rechter te blijven.

Een van de aanbevelingen van het rapport is om rechters de mogelijkheid te bieden de wetten te toetsen aan de Grondwet. De Raad staat hier positief tegenover. In de praktijk toetst de rechterlijke macht wetten al jaren aan de internationale verdragen en daarmee langs een omweg ook aan de Grondwet. Met de constitutionele toetsing wordt de wetgever gewezen op zijn verantwoordelijkheid om de wetten in overeenstemming met de grondwet op te stellen.

In het rapport komt nadrukkelijk naar voren dat de rechtspraak een essentiële functie uitoefent in de rechtsstaat. Voor een goede balans in de rechtsstaat is het van belang dat de rechterlijke macht zich beter als onafhankelijke staatsmacht gaat profileren. De Raad voor de rechtspraak zal namens de rechtsprekende macht relaties onderhouden met beide andere staatsmachten.

Verder wordt in het rapport geconcludeerd dat rechtspraak aan een verbetering van kwaliteit zou moeten gaan werken. De Raad hecht er aan om te melden dat op alle terreinen van de organisatie en de uitvoering van de rechtspraak de afgelopen jaren concrete verbeteringen in gang zijn gezet en de resultaten al zichtbaar worden. Gewezen kan worden op het project Kwaliteit dat in 1999 van start is gegaan. Binnen dit project wordt een meetsysteem voor het rechterlijk functioneren ontwikkeld. Internationaal gezien loopt Nederland voorop met dit project en er is veel belangstelling voor.

Op het gebied van efficiëncy kan gesteld worden dat er al heel veel verbeterd is, maar door de Raad wordt hier de komende jaren verdere prioriteit aan gegeven. Er wordt bijvoorbeeld gewerkt aan verschillende sectorprogramma's waarvan het programma van de sector straf als eerste van start gaat (verbetering ict-infrastructuur, beschrijving en verbetering werkprocessen en bevorderen van rechtseenheid).

De Raad erkent het belang om strafvonnissen beter te motiveren en heeft het als bijzonder aandachtspunt benoemd. Wel dient er op gewezen te worden dat het beter motiveren van vonnissen - gezien de huidige capaciteit- op gespannen voet staat met de snellere en efficiëntere rechtspraak.