Persbericht 02/142
Ministerie van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid Directie
Communicatie
01 november 2002
Nr. 02/142
Staatssecretaris Rutte wil heldere pensioenvoorlichting zeker
stellen
Kort, bondig en begrijpelijk. Dat zijn de kernbegrippen voor goede
informatievoorziening. Het klinkt eenvoudig, maar dat is het
allerminst. Zeker niet als het gaat om zulke complexe materie als
pensioenvoorzieningen. Overzichten van pensioenuitvoerders vertonen
voor sommige mensen nog de meeste gelijkenis met het Chinese schrift.
Het heeft een betekenis, maar zonder vertaler kom je daar niet achter.
Dat is jammer en niet nodig.
Dat heeft de consumentenbond heel goed begrepen. Ik ben daarom blij
met deze brochure. U geeft meteen ook het goede voorbeeld. Want de
brochure is kort, bondig en begrijpelijk. Onduidelijkheid,
ondoorzichtigheid en onbekendheid zijn problemen waarmee de
pensioenvoorlichting nog te vaak kampt. Dat moet nu snel worden
aangepakt. Die boodschap gaat u aan alle pensioenuitvoerders in
Nederland sturen. Voor het gemak noemt u meteen maar 10 punten waarmee
men aan de slag kan.
U vindt mij aan uw zijde.
Het is van groot belang dat werknemers een helder zicht hebben op hun
oudedagsvoorziening. Dat zij weten wat hun inkomen is als zij straks
met pensioen gaan, zodat zij nu al maatregelen kunnen treffen als zij
een pensioentekort hebben. Die kennis ontbreekt nog vaak. De enquête
van de Consumentenbond laat zien dat bijna vijftig procent van de
inzenders op basis van de pensioeninformatie niet kan beoordelen of
men dergelijke aanvullende maatregelen moet treffen.
Ook als men met pensioen is gegaan mag men niet voor onaangename
verrassingen komen te staan. Zon verrassing is bijvoorbeeld het
bericht dat de pensioenuitvoerder in een bepaald jaar het pensioen
niet aanpast aan de koopkrachtontwikkeling omdat er onvoldoende
dekking is.
Veel werknemers zijn immers niet op de hoogte van het voorwaardelijke
karakter van deze zogenaamde indexering. Laat staan dat zij weten
onder welke omstandigheden de indexering in het gedrang komt.
Natuurlijk is een goede voorlichting in eerste instantie een
verantwoordelijkheid van de sociale partners en de
pensioenuitvoerders.
Toch vind ik een heldere voorlichting zo belangrijk dat ik zeker wil
stellen dat die voorlichting in een aantal omstandigheden ook echt
plaatsvindt.
Ik noem het moment waarop een werknemer in dienst treedt. Zijn
aandacht zal dan ongetwijfeld meer in beslag worden genomen door het
werk dat wacht dan zijn pensioen. Een onduidelijk bericht van de
pensioenuitvoerder met belangrijke consequenties voor de werknemer
verdwijnt in die situatie maar al te gemakkelijk in een bureaula. Om
dat te voorkomen willen we dat iedere nieuwe werknemer goede en
begrijpelijke voorlichting krijgt over zijn pensioenrechten en over de
opbouw van zijn pensioenaanspraken.
We willen pensioenuitvoerders ook verplichten de deelnemers op de
hoogte te stellen van het indexeringsbeleid. Wat de deelnemers in
ieder geval niet meer te horen krijgen is dat het pensioenfonds het
ene jaar een premieholiday geeft of premies terugstort op de rekening
van de werkgever om het jaar daarop af te zien van indexering.
Terugstortingen en premieholidays worden alleen nog maar toegestaan
als voldoende buffers aanwezig zijn om eventuele
indexeringsverwachtingen te continueren.
Belangrijk is ook dat de zogenaamde slapers worden geïnformeerd. Dat
zijn geen werknemers die zitten te slapen, maar werknemers die
aanspraken hebben bij oude pensioenfondsen. De herinnering aan deze
aanspraken zakt vaak al snel weg in het geheugen. Helemaal als de
deelnemers geen overzichten meer ontvangen van deze eerder opgebouwde
pensioentegoeden.
Dat is het geval bij 60% van de slapers blijkt uit de pensioenenquête
van de Consumentenbond.
Toch zijn die aanspraken van groot belang voor een juist zicht op het
totale inkomen na pensionering. Daarom willen we zekerstellen dat deze
slapers eens in de vijf jaren worden voorgelicht over de ontwikkeling
van de aanspraken.
Menig werknemer komt vroeg of laat tot de ontdekking dat zijn
oudedagsvoorziening niet helemaal op orde is. Gelukkig hebben we
daarvoor in Nederland een aantal recepten. Een van die recepten is de
lijfrentepolis die iedereen kan afsluiten. Een ander is de
mogelijkheid die sommige collectieve regelingen aan werknemers bieden
om hun pensioen op vrijwillige basis aan te vullen. Dat is wel een
recept dat een gebruiksaanwijzing nodig heeft. Over de kosten en de
baten bijvoorbeeld. Of over de fiscale effecten bij pensionering.
Daarom willen we dat er bij dit recept evenals bij de lijfrentepolis
een financiële bijsluiter komt. Een bijsluiter waarop u kunt lezen
waarvoor de regeling dient, maar ook wat schadelijke bijwerkingen
kunnen zijn.
Het draait dus om duidelijkheid en transparantie in de
pensioenvoorlichting.
Het is tegelijkertijd ook verstandig om te bekijken of er een zekere
uniformering mogelijk is. U pleit voor een uniform pensioenoverzicht.
Dat is geen eenvoudige opgave, want u signaleert zelf al dat er in
Nederland ongeveer 22.000 verschillende pensioenregelingen zijn.
U pleit ook voor een eenvoudig te raadplegen centraal pensioenregister
waarin alle pensioenrechten per persoon worden opgeslagen. Het zijn
creatieve ideeën waarnaar de pensioenfondsen en de sociale partners
eens goed kunnen kijken. De uniformering van het pensioenoverzicht zal
de sociale partners in ieder geval niet onbekend in de oren klinken,
omdat men binnen de Stichting van de Arbeid al onderzoek doet hoe dat
handen en voeten te geven.
De boodschap die met deze brochure binnenkort in hun brievenbus valt
laat in ieder geval aan duidelijkheid niets te wensen over. U wilt
kort en bondig een duidelijke pensioenvoorlichting voor werknemers.
Terecht. Want het kan het verschil zijn tussen een zorgeloze en een
zorgelijke oudedag.
En zoals het bij de consumentenbond hoort geeft u zelf de aftrap met
de voorlichting van de consument. Minder kort en minder bondig, maar
zeer begrijpelijk.