NETWERK NOTARISSEN
www.netwerknotarissen.nl

Donald Duck brengt nieuw erfrecht onder de aandacht

(Baarn, vrijdag 27 september 2002) - Netwerk Notarissen met bijna honderd kantoren in erfrecht actie. De bijna honderd kantoren van Netwerk Notarissen komen dit najaar nadrukkelijk in actie met een serie voorlichtingsactiviteiten en op het nieuwe erfrecht toegesneden producten. Vanaf 2003 geldt een nieuw wettelijk erfrechtsysteem. Vanaf dat moment is een echtgenoot erfrechtelijk vergaand beschermd tegen aanspraken van bijvoorbeeld kinderen. De kinderen van de overledene moeten dan (bijna) altijd op hun erfdeel wachten totdat de langstlevende van de ouders ook is overleden. Ook voor ongehuwd samenwonenden biedt het nieuwe erfrecht uitkomst: zij kunnen in tegenstelling tot nu, voortaan een waterdicht langstlevende testament maken.

In het huidige erfrecht geniet de langstlevende echtgenoot niet automatisch bescherming; daar is een testament voor nodig. Vanaf 1 januari 2003 is dat verleden tijd. De langstlevende krijgt dan alle goederen van de nalatenschap in volle eigendom, maar moet ook alle schulden van de nalatenschap voldoen. De langstlevende ouder blijft aan de kinderen hun erfdeel schuldig. Dit is een grote verbetering. Onder meer met het album 'Donald Duck als erfgenaam' wil Netwerk Notarissen het ingewikkelde erfrecht op een toegankelijke manier onder de aandacht brengen.

Het nieuwe erfrecht regelt overigens wel veel, maar niet alles. Problemen kunnen bijvoorbeeld ontstaan als:

- de langstlevende een nieuwe partner ontmoet en overweegt te gaan hertrouwen;

- als de familie om (bijvoorbeeld fiscale) redenen de nalatenschap anders wil verdelen;

- als er een bedrijf in de nalatenschap zit;
- als de kinderen zijn getrouwd of gaan trouwen;
- als er stiefkinderen zijn.

Kortom, redenen genoeg om zelf aanvullende regelingen te treffen. Op de internetsite van Netwerk Notarissen www.netwerknotarissen.nl is een uitgebreide beschrijving opgenomen van wat vanaf 2003 wel en niet in het nieuwe erfrecht is geregeld.

Wilt u weten waar de kantoren van Netwerk Notarissen zijn, surf dan naar www.netwerknotarissen.nl/mijnnotaris.

Nieuw erfrecht regelt veel, maar niet alles
Netwerk Notarissen gaat in de campagne naast het Donald Duck album gebruik maken van het speciaal voor dit doel ontwikkelde spel 'Erven in de 21e eeuw op zeven speelkaarten', toetsen, informatiekaarten over de gevolgen voor specifieke groepen en over nieuw geldende termijnen en een brochure, cartoons en informatiebijeenkomsten. De kantoren van Netwerk Notarissen zullen daarbij vooral aandacht geven aan een aantal algemene regelingen in de wet, die ruimte geven voor op maat gesneden aanvullingen. De behoefte daaraan blijkt in de dagelijkse praktijk van de notaris. Veel mensen willen specifieke regelingen treffen voor hun situatie. Voorbeelden hiervan zijn:

Opeisbaarheid van de vorderingen van de kinderen Om de kinderen een reëel vooruitzicht op de uitbetaling van hun kindsdelen te laten behouden, kan bij testament worden bepaald dat de vorderingen van de kinderen op meer momenten opeisbaar zijn dan slechts bij overlijden van de langstlevende ouder. Bijvoorbeeld als de langstlevende ouder gaat hertrouwen.

Vorderingen van de kinderen rentedragend maken
De wetgever gaat ervan uit dat de vorderingen van de kinderen niet of nauwelijks rente dragen. Het kan fiscaal voordeliger zijn om een hogere rente in een testament vast te leggen.

Belastingbesparing
U kunt uw kleinkinderen in uw testament alvast een geldbedrag nalaten. Zij mogen ieder ongeveer Euro 8.000 (tarief 2002) belastingvrij erven.

Andere verdeling
De verdeling van de nalatenschap volgens de nieuwe wet (de wettelijke verdeling) ligt vooraf vast. Het is niet mogelijk hiervan gedeeltelijk af te wijken. Als u de hele nalatenschap anders wilt verdelen, bijvoorbeeld omdat dat fiscaal voordeliger is, dan moet u dat binnen drie maanden na het overlijden vastleggen. Hierbij is de langstlevende ouder bovendien weer afhankelijk van de kinderen. Wilt u de mogelijkheid openhouden om de nalatenschap anders te verdelen en waarbij de langstlevende zelf de verdeling kan bepalen, dan kunt u dit alleen doen door een testament te maken.

Uitsluitingsclausule/Privé-clausule
Als u geen testament maakt, bestaat het gevaar dat echtgenoten van uw erfgenamen meedelen in de erfenis. Dat kan problemen opleveren indien het tot een echtscheiding komt. U kunt dit voorkomen door in een testament de zogenaamde privé-clausule of uitsluitingsclausule op te nemen. Op die manier deelt bij een echtscheiding uw schoonzoon of
-dochter niet mee in de erfenis.

Stiefkinderen bij de nalatenschap betrekken
Kinderen van de tweede echtgenoot/echtgenote erven nooit automatisch van de 'nieuwe' ouder. Als dat wel de bedoeling is, kunnen zij op dezelfde wijze erfrechten krijgen als eigen kinderen, mits u dat helder in een testament heeft vastgelegd.

Voogdij regelen
De zorg voor uw minderjarige kinderen moet als beide ouders overlijden in goede handen zijn. Met een voogdijbepaling kunt u er - nagenoeg - zeker van zijn dat uw kinderen onder de hoede komen van iemand die u daarvoor zelf aanwijst.

Bewind instellen over kindsdelen
Als kinderen erven kan het wel eens een te grote verantwoordelijkheid zijn om over (veel) geld te kunnen beschikken. Met name als beide ouders niet meer leven kan extra toezicht tot een zekere leeftijd bescherming en uitkomst bieden.

Ongehuwd samenwonenden
Samenlevers willen vaak dat bij het overlijden van één van hen alle goederen naar de langstlevende gaan. Het maken van een testament biedt daarvoor een afdoende oplossing. Als er kinderen zijn, is ook een notarieel vastgelegde samenlevingsovereenkomst nodig. Als deze overeenkomst goed wordt afgestemd met testamenten voor de beide partners kan de langstlevende partner na het overlijden van de ander net zo goed als een langstlevende echtgenoot worden beschermd tegen erfrechtelijke aanspraken van kinderen.