NETWERK NOTARISSEN
www.netwerknotarissen.nl
Donald Duck brengt nieuw erfrecht onder de aandacht
(Baarn, vrijdag 27 september 2002) - Netwerk Notarissen met bijna
honderd kantoren in erfrecht actie. De bijna honderd kantoren van
Netwerk Notarissen komen dit najaar nadrukkelijk in actie met een
serie voorlichtingsactiviteiten en op het nieuwe erfrecht toegesneden
producten. Vanaf 2003 geldt een nieuw wettelijk erfrechtsysteem.
Vanaf dat moment is een echtgenoot erfrechtelijk vergaand beschermd
tegen aanspraken van bijvoorbeeld kinderen. De kinderen van de
overledene moeten dan (bijna) altijd op hun erfdeel wachten totdat de
langstlevende van de ouders ook is overleden. Ook voor ongehuwd
samenwonenden biedt het nieuwe erfrecht uitkomst: zij kunnen in
tegenstelling tot nu, voortaan een waterdicht langstlevende testament
maken.
In het huidige erfrecht geniet de langstlevende echtgenoot niet
automatisch bescherming; daar is een testament voor nodig. Vanaf 1
januari 2003 is dat verleden tijd. De langstlevende krijgt dan alle
goederen van de nalatenschap in volle eigendom, maar moet ook alle
schulden van de nalatenschap voldoen. De langstlevende ouder blijft
aan de kinderen hun erfdeel schuldig. Dit is een grote verbetering.
Onder meer met het album 'Donald Duck als erfgenaam' wil Netwerk
Notarissen het ingewikkelde erfrecht op een toegankelijke manier onder
de aandacht brengen.
Het nieuwe erfrecht regelt overigens wel veel, maar niet alles.
Problemen kunnen bijvoorbeeld ontstaan als:
- de langstlevende een nieuwe partner ontmoet en overweegt te gaan
hertrouwen;
- als de familie om (bijvoorbeeld fiscale) redenen de nalatenschap
anders wil verdelen;
- als er een bedrijf in de nalatenschap zit;
- als de kinderen zijn getrouwd of gaan trouwen;
- als er stiefkinderen zijn.
Kortom, redenen genoeg om zelf aanvullende regelingen te treffen. Op
de internetsite van Netwerk Notarissen www.netwerknotarissen.nl is een
uitgebreide beschrijving opgenomen van wat vanaf 2003 wel en niet in
het nieuwe erfrecht is geregeld.
Wilt u weten waar de kantoren van Netwerk Notarissen zijn, surf dan
naar www.netwerknotarissen.nl/mijnnotaris.
Nieuw erfrecht regelt veel, maar niet alles
Netwerk Notarissen gaat in de campagne naast het Donald Duck album
gebruik maken van het speciaal voor dit doel ontwikkelde spel 'Erven
in de 21e eeuw op zeven speelkaarten', toetsen, informatiekaarten over
de gevolgen voor specifieke groepen en over nieuw geldende termijnen
en een brochure, cartoons en informatiebijeenkomsten. De kantoren van
Netwerk Notarissen zullen daarbij vooral aandacht geven aan een aantal
algemene regelingen in de wet, die ruimte geven voor op maat gesneden
aanvullingen. De behoefte daaraan blijkt in de dagelijkse praktijk van
de notaris. Veel mensen willen specifieke regelingen treffen voor hun
situatie. Voorbeelden hiervan zijn:
Opeisbaarheid van de vorderingen van de kinderen
Om de kinderen een reëel vooruitzicht op de uitbetaling van hun
kindsdelen te laten behouden, kan bij testament worden bepaald dat de
vorderingen van de kinderen op meer momenten opeisbaar zijn dan
slechts bij overlijden van de langstlevende ouder. Bijvoorbeeld als de
langstlevende ouder gaat hertrouwen.
Vorderingen van de kinderen rentedragend maken
De wetgever gaat ervan uit dat de vorderingen van de kinderen niet of
nauwelijks rente dragen. Het kan fiscaal voordeliger zijn om een
hogere rente in een testament vast te leggen.
Belastingbesparing
U kunt uw kleinkinderen in uw testament alvast een geldbedrag nalaten.
Zij mogen ieder ongeveer Euro 8.000 (tarief 2002) belastingvrij
erven.
Andere verdeling
De verdeling van de nalatenschap volgens de nieuwe wet (de wettelijke
verdeling) ligt vooraf vast. Het is niet mogelijk hiervan gedeeltelijk
af te wijken. Als u de hele nalatenschap anders wilt verdelen,
bijvoorbeeld omdat dat fiscaal voordeliger is, dan moet u dat binnen
drie maanden na het overlijden vastleggen. Hierbij is de langstlevende
ouder bovendien weer afhankelijk van de kinderen. Wilt u de
mogelijkheid openhouden om de nalatenschap anders te verdelen en
waarbij de langstlevende zelf de verdeling kan bepalen, dan kunt u dit
alleen doen door een testament te maken.
Uitsluitingsclausule/Privé-clausule
Als u geen testament maakt, bestaat het gevaar dat echtgenoten van uw
erfgenamen meedelen in de erfenis. Dat kan problemen opleveren indien
het tot een echtscheiding komt. U kunt dit voorkomen door in een
testament de zogenaamde privé-clausule of uitsluitingsclausule op te
nemen. Op die manier deelt bij een echtscheiding uw schoonzoon of
-dochter niet mee in de erfenis.
Stiefkinderen bij de nalatenschap betrekken
Kinderen van de tweede echtgenoot/echtgenote erven nooit automatisch
van de 'nieuwe' ouder. Als dat wel de bedoeling is, kunnen zij op
dezelfde wijze erfrechten krijgen als eigen kinderen, mits u dat
helder in een testament heeft vastgelegd.
Voogdij regelen
De zorg voor uw minderjarige kinderen moet als beide ouders overlijden
in goede handen zijn. Met een voogdijbepaling kunt u er - nagenoeg -
zeker van zijn dat uw kinderen onder de hoede komen van iemand die u
daarvoor zelf aanwijst.
Bewind instellen over kindsdelen
Als kinderen erven kan het wel eens een te grote verantwoordelijkheid
zijn om over (veel) geld te kunnen beschikken. Met name als beide
ouders niet meer leven kan extra toezicht tot een zekere leeftijd
bescherming en uitkomst bieden.
Ongehuwd samenwonenden
Samenlevers willen vaak dat bij het overlijden van één van hen alle
goederen naar de langstlevende gaan. Het maken van een testament biedt
daarvoor een afdoende oplossing. Als er kinderen zijn, is ook een
notarieel vastgelegde samenlevingsovereenkomst nodig. Als deze
overeenkomst goed wordt afgestemd met testamenten
voor de beide partners kan de langstlevende partner na het overlijden
van de ander net zo goed als een langstlevende echtgenoot worden
beschermd tegen erfrechtelijke aanspraken van kinderen.