ChristenUnie
De VN en Israël en Irak Donderdag 26 September 2002 - 18:43
Interpellatiedebat inzake de inzet van VN-instrumenten t.a.v. Israël
en Irak
Door: Tineke Huizinga-Heringa
Gisteren (25 september jl.)was me niet direct helemaal duidelijk
waarom collega-Rosenmöller dit Interpellatiedebat aanvroeg. Inmiddels
is het me al iets duidelijker. Het gaat vandaag niet om een debat over
het Midden-Oosten of over Irak, daarover spreken we volgende week.
Vandaag spreken we over het verschil in behandeling van VN-resoluties.
New York
Op een beeld voor het gebouw van de Verenigde Naties in New York staat
een Bijbeltekst (Jesaja 2:4): "dat de zwaarden tot ploegscharen worden
omgesmeed". Een aansprekend citaat, dat roept om de inzet van volken
en staten om vrede te brengen waar dat kan. Hoewel het resultaat soms
teleurstelt en steeds voortdurende conflicten ons moedeloos kunnen
maken, blijft dat het streven en de verwachting van vrede beslissend
voor onze inzet in het buitenlands beleid.
Het is daarom goed dat er een genootschap i.c. de Verenigde Natie is
waarin de internationale statengemeenschap zaken van internationale
politiek en recht bespreekt. Ook is het goed dat de Veiligheidsraad
een bijzondere bevoegdheid heeft aangaande vrede en veiligheid. Die
raad verdient ons respect, maar het is wel voluit een politiek orgaan,
waarin ook landen stem hebben die van geen kant deugen. Je zou kunnen
zeggen: de geloofwaardigheid van de Veiligheidsraad gaat zover als de
politieke betrouwbaarheid van zijn leden. Niet voor niets was die
geloofwaardigheid en ook de effectiviteit zeer beperkt ten tijde van
de Koude Oorlog.
Natuurlijk zijn we op grond van het Handvest van de VN wel verplicht
resoluties serieus te nemen. Zoals we dat met onze moties ook doen,
nietwaar? Maar, de ene resolutie is de andere niet. De resoluties 242
en 338 blijven bijvoorbeeld bouwstenen voor elk vredesproces in het
Midden Oosten.
Resoluties
De opmerking van de Minister van Buitenlandse Zaken a.i. dat niet alle
resoluties op één hoop kunnen worden gegooid, is politiek volledig
juist. Een resolutie kan een pacificerend signaal hebben, ook kan druk
worden uitgeoefend door (de dreiging met) inzet van niet-militaire
middelen of tenslotte kan een preventief militair ingrijpen nodig zijn
om erger te voorkomen. Wel staat vast dat een aangenomen
Veiligheidsraadresolutie naleving verdient, maar wat dat in praktijk
betekent, verschilt per resolutie. Wanneer het gaat om sancties dan
zijn ze zoals bekend zelfs rechtens bindend voor ook ons beleid en
onze rechtsorde. De meeste resoluties zijn veel minder vergaande
politieke wilsuitspraken.
Irak en Midden-Oosten
De situatie in Irak en het Midden Oosten is niet gelijk. En het is dan
ook niet verstandig deze verschillende situaties aan elkaar te
koppelen. De fractie van de ChristenUnie vindt het daarom begrijpelijk
dat er verschillende VN-resoluties worden opgesteld. Daar komt bij dat
de benadering van een dictator als Saddam Hoessein anders moet zijn
dan de benadering van 2 partijen die elkaar in de houdgreep hebben,
zoals in Israël het geval is. Inzet van militaire middelen in Irak zou
vrede en stabiliteit in de regio dichterbij kunnen brengen. Dat ligt
anders in het Midden-Oosten. Ik heb niet de indruk dat het opzeggen
van bijvoorbeeld het Associatieakkoord de vrede in het Midden-Oosten
dichterbij brengt. Ik verwacht dan ook niet dat íemand pleit voor het
binnenvallen van Israël of een overleg van het Kwartet met Saddam
Hoessein. Of zie ik dat verkeerd? Voor het overige verwijs ik naar het
debat van enkele weken geleden. Het kan geen kwaad er nog even de
vinger bij te leggen dat president Bush gelukkig meer respect wil
tonen voor de VN dan sommigen in deze Kamer verwachtten.
Raar debat
Al met al blijft dit een raar debat. Het onderwerp heeft niet het
karakter van spoed. Maar goed, als mevrouw Duisenberg haar stem
verheft dan kan het Binnenhof natuurlijk niet stil blijven. Politiek
gezien is dit een debat waar onze fractie nog wel een zeer kritische
kanttekening bij wil plaatsen. Natuurlijk gaat het de heer Rosenmöller
niet om het gedogen op wereldschaal aan de kaak te stellen. Het gaat
om iets anders, nl. het verbinden van twee zeer verschillende
conflicthaarden, met elk hun eigen specifieke omstandigheden aan
elkaar te verbinden. Het verbinden van de zaak-Irak met het
Israelisch-Palestijnse conflict is niet de bedoeling van de Amerikanen
of van Europa, maar een typische Arabische en in dit geval ook zeker
Iraakse positie. Saddam Hoessein kan tevreden zijn, maar dat gunt mijn
fractie hem niet.
---