Gerechtshof Arnhem



Beklagzaak in verband met de vuurwerkramp te Enschede
Bron: Gerechtshof Arnhem

Datum actualiteit: 26-09-2002

PERSBERICHT
Betreft: Beklagzaak in verband met de vuurwerkramp te Enschede

De beklagkamer van het gerechtshof te Arnhem heeft bij beschikking van 23 september 2002 het beklag op de voet van artikel 12 e.v. van het Wetboek van Strafvordering tegen het niet vervolgen van de Staat der Nederlanden, de gemeente Enschede en een aantal bij die instanties werkzame ambtenaren afgewezen. Hiermee heeft het hof als oordeel uitgesproken dat de beslissing om niet tot strafrechtelijke vervolging over te gaan van genoemde instanties en personen juist is geweest.

Voor het hof stond de volgende vraag centraal: is de beslissing van de officier van justitie tot het niet vervolgen van de Staat der Nederlanden, de gemeente Enschede of ambtenaren van deze publiekrechtelijke rechtspersonen ter zake van mogelijke strafbare feiten gepleegd in het kader van de verstrekking van vergunningen aan S.E. Fireworks te Enschede en het toezicht op - en de handhaving van die vergunningen juist? Zowel de Staat als de gemeente zijn openbare lichamen in de zin van hoofdstuk 7 van de Grondwet en daarmee was de vraag naar de al dan niet bestaande strafrechtelijke immuniteit in volle omvang aan de orde. Anders gezegd: de vraag was aan de orde of het openbaar ministerie in ons rechtssysteem de (lagere) overheid wel mag vervolgen.
Voor wat betreft de Staat en zijn ambtenaren heeft het hof aangesloten bij de vaste rechtspraak van de Hoge Raad, zoals deze onder meer tot uitdrukking komt in het zgn. Volkelarrest. Met het wettelijk systeem strookt niet dat de Staat zelf voor handelingen strafrechtelijk aansprakelijk kan worden gesteld.
Voor wat betreft de gemeente geldt de zogenaamde Pikmeer II problematiek. Vervolging is gelet op het zogenaamde Pikmeerarrest uitgesloten in gevallen waarin "de desbetreffende gedragingen naar haar aard en gelet op het wettelijk systeem rechtens niet anders dan door bestuursfunctionarissen kunnen worden verricht in het kader van de uitvoering van de aan het openbaar lichaam opgedragen bestuurstaak, zodat uitgesloten is dat derden in zoverre op gelijke voet als het openbaar lichaam aan het maatschappelijk verkeer deelnemen". Dit criterium is volgens het hof niet zodanig scherp omlijnd dat het op het eerste gezicht glashelder is of een bestuurstaak een exclusief karakter heeft en vervolging is uitgesloten. Zowel ten tijde van de beslissing van de officier van justitie om niet te vervolgen als ook thans zijn de opvattingen niet volledig uitgekristalliseerd. In het kader van de beklagprocedure heeft het hof met die omstandigheid rekening gehouden. Het hof overweegt dat het niet is aangewezen om alleen maar een bevel te geven om de grenzen van de strafrechtelijke vervolgbaarheid van de decentrale overheid nader af te bakenen. In een zaak als de onderhavige moet een proefproces worden vermeden. De klagers, slachtoffers dan wel nabestaanden hebben veel geleden, en soms aanzienlijke materiële schade ondervonden. Zij zullen bij een proefproces sterk emotioneel zijn betrokken. De reeds geruime tijd bestaande onzekerheid over een veroordeling van beklaagde(n) zou, nu een proefproces ongetwijfeld tot en met de Hoge Raad zal worden voortgezet, nog met enige jaren worden verlengd. Of een proefproces zal leiden tot een voor de klagers enigszins bevredigende uitslag is hoogst onzeker.
Overigens vindt het hof dat de gemeente handelde in het kader van een exclusieve bestuurstaak. De gedragingen van de gemeente zijn verricht in het kader van het verlenen van vergunningen, de handhaving van en het toezicht op de naleving van die vergunningen. Dat zijn taken die volgens het hof in het wettelijk systeem zijn voorbehouden aan de overheid en die niet door (particuliere) derden op gelijke voet kunnen worden verricht.

Ga naar betreffende uitspraak met nummer: AE7956

Zie het origineel http://www.rechtspraak.nl/act..._id=9125&i=7&ti=2 http://www.rechtspraak.nl/act...ct_id=9125&i=&ti= . Zie het origineel http://www.rechtspraak.nl/act..._id=9125&i=7&ti=2 .