Universiteit Twente

Persberichten > Nieuw > 02-045

02-045 12-09-2002
02/45 10 september 2002

Oratie professor Baneke over conflict, communicatie en gezondheid Meeste conflicten ontstaan door schaamte

Kwetsbaarheid, te kijk staan, schaamte en te schande gemaakt worden zijn misschien wel de belangrijkste elementen die bijdragen tot het ontstaan van een conflict. Maar ook (halve) geheimhouding, waarbij het bijna altijd om schaamte gaat, en het bewust of onbewust niet goed communiceren lijken samen te hangen met elk conflict. En zeker met elk destructief conflict en de daarmee gepaard gaande miscommunicatie en aantasting van de gezondheid. De vuurwerkramp in Enschede, de aanslag op de Twin Towers in New York en de strijd tegen het terrorisme kunnen ons veel leren over de samenhang tussen verdrongen schaamte en destructieve conflicten. Aldus professor Joost Baneke tijdens zijn inaugurele rede op donderdag 12 september bij zijn aantreden als hoogleraar Gezondheidspsychologie aan de faculteit Wijsbegeerte en Maatschappijwetenschappen van de Universiteit Twente.

Professor Baneke onderzoekt als getuige-deskundige voor de rechtbank regelmatig verdachten en TBS-gestelden. Vaak gaat het om mensen die al van jongs af aan gekwetst zijn en vijandigheid hebben ondervonden. Ze hebben dikwijls in reactie geleerd anderen te kwetsen en zien anderen en de maatschappij als vijandig. Verder heeft Baneke als psycholoog en psychoanalyticus bij Mediant, een organisatie voor geestelijke gezondheidszorg in Oost- en Midden-Twente, patiënten in behandeling met diverse problemen en stoornissen, waaronder slachtoffers van de vuurwerkramp in Enschede. Zijn deskundigheid heeft geleid tot de benoeming van bijzonder hoogleraar Gezondheidspsychologie aan de UT. Hij gaat zich voornamelijk bezighouden met de psychosociale aspecten van conflict, communicatie en gezondheid.

Veiligheid en vertrouwen
Baneke is een voorstander van een veelvormige onderzoeksmethodiek die gebruik maakt van onderzoek zowel bij individuele personen als bij families, woonwijken en organisaties, en onderzoek zowel met tests en statistische methoden als met levensverhalen, historische documenten en literaire bronnen. Om relevante informatie te krijgen over mensen en menselijke conflicten, kan men zich niet beperken tot natuurwetenschappelijke technieken. Niet het laboratorium-experiment, maar het gesprek en de dialoog tussen mensen is de beste situatie om onderzoek te doen naar menselijke conflicten en communicatie. Basale veiligheid en vertrouwen zijn de belangrijkste componenten van een goede communicatie.
Baneke gaat niet alleen onderzoek doen naar risicofactoren die leiden tot miscommunicatie en destructieve conflicten, maar ook naar positieve factoren als hoop en vertrouwen. Er zijn aanwijzingen dat mensen die een risico lopen crimineel te worden of een psychische stoornis te ontwikkelen, als het ware geïmmuniseerd en beschermd worden door hoop en vertrouwen. Baneke gaat onder andere onderzoek doen in families, probleemwijken en organisaties met een verhoogd risico op gebrek aan veiligheid en vertrouwen.

Noot voor de pers:
Prof.dr. Joost J. Baneke is hoogleraar in de gezondheidspsychologie bij de faculteit Wijsbegeerte en Maatschappijwetenschappen van de Universiteit Twente, in het bijzonder de psychosociale aspecten van conflict, communicatie en gezondheid.

De oratie vindt plaats op donderdag 12 september om 16 uur in de Grote Kerk aan de Oude Markt te Enschede.
Titel oratie: `Het Antigone-paradigma. Conflict, communicatie en gezondheid'
U kunt de tekst van de oratie aanvragen bij mw. F. Robers, tel. 053 489 4852, e-mail: e.m.m.robers-tenniglo@bc.utwente.nl .

Contactpersoon Bureau Communicatie:
drs. B. Koopmans, tel. (053) 489 4366, e-mail:
b.j.m.koopmans@bc.utwente.nl
Internet:www.utwente.nl

© Universiteit Twente 2002