IP/02/1288
Brussel, 11 september 2002
Interne markt voor energie: de Commissie stelt maatregelen voor om de
continuïteit van de aardolie- en gasvoorziening te verbeteren
De Commissie heeft vandaag twee voorstellen voor richtlijnen
goedgekeurd die ertoe zullen bijdragen dat in het kader van de interne
markt voor energie de continuïteit van de bevoorrading van de Unie met
energie wordt verbeterd. "Het feit dat de Unie voor de bevoorrading
met koolwaterstoffen heel sterk afhankelijk is van derde landen vormt
een belangrijk risico voor onze economieën. Wat de ontwikkeling van de
werking van de energiemarkt betreft is het bij de huidige geopolitieke
onzekerheid van groot belang dat deze de beschikking krijgt over
efficiënte mechanismen om de Europeanen een constante toegang tot
energie te garanderen tegen redelijke prijzen", aldus Loyola de
Palacio, vice-voorzitter van de Commissie, verantwoordelijk voor
energie en vervoer. "De nieuwe initiatieven op het gebied van een
gemeenschappelijk en solidair beheer van de aardolie- en
aardgasvoorraden welke vandaag ter tafel liggen zijn van
doorslaggevend belang", voegde zij er nog aan toe. Dit nieuwe
communautair kader zal in coördinatie met de producerende landen ten
uitvoer worden gelegd. Een Europees waarnemingssysteem voor de
voorziening met koolwaterstoffen zal de technische expertise leveren
die nodig is om dat verder te ontwikkelen.
Meer dan 70% van de door ons verbruikte aardolie en 40% van het
verbruikte aardgas wordt thans ingevoerd. Projecties in de toekomst
tonen aan dat deze afhankelijkheid in 2020 90, respectievelijk 70% zou
kunnen bereiken. In die context staat de Europese Unie steeds meer
bloot aan een "economische breuk" in de bevoorrading, welke te maken
heeft met de grote volatiliteit van de aardolieprijzen, doch ook van
de aardgasprijzen die nog altijd aan de prijzen voor aardolie
gekoppeld zijn. Zo zijn tussen 1998 en 2000, toen het mondiaal aanbod
van aardolie slechts 3% was gezakt, de prijzen voor ruwe aardolie op
sommige momenten gestegen van 10 dollar per vat tot 37 dollar per vat.
Een dergelijke prijsstijging zal, indien deze over een jaar berekend
wordt, voor de Unie neerkomen op een verhoging van de aardolierekening
met ongeveer 100 miljard euro.
De huidige actiemiddelen blijken ontoereikend te zijn om aan deze
uitdagingen het hoofd te bieden. In de aardoliesector immers zijn de
communautaire mechanismen die in het begin van de jaren 70 zijn
ingevoerd niet meer aangepast aan de aardoliemarkt in het kader van
een steeds meer geïntegreerde markt voor energie. Deze mechanismen
houden geen enkele solidariteit in tussen de lidstaten indien zich een
crisis zou voordoen. In de aardgassector is geen enkel communautair
kader te vinden dat een minimum-veiligheidsniveau voor de voorziening
garandeert.
Teneinde de afhankelijkheid op energiegebied van de Unie zo goed
mogelijk te beheren heeft de Commissie vandaag dus een reeks
maatregelen tot harmonisering voorgesteld waardoor een solidaire en
gecoördineerde actie wordt gewaarborgd op het gebied van de
continuïteit van de energievoorziening.
De veiligheid van de aardolievoorziening vergroten
Door alle lidstaten zal een publiek orgaan voor het aanhouden van
aardolievoorraden in het leven worden geroepen dat op termijn eigenaar
zal zijn van voorraden die tenminste overeenkomen met een verbruik van
40 dagen. Dit initiatief zal bijdragen tot een betere werking van de
interne markt, door de totstandkoming van de regels waarmee een
gezonde mededinging tussen de deelnemers op de markt wordt
gewaarborgd. Voorts zal worden gegarandeerd dat in geval van een
crisis de aardolievoorraden op een efficiënte manier kunnen worden
gebruikt.
Bij een energiecrisis zal de Europese Unie voortaan in staat zijn om
een gemeenschappelijk beleid te hanteren. De Commissie zal gemachtigd
worden om onverwijld de noodzakelijke maatregelen te nemen, daarbij
geassisteerd door een uit vertegenwoordigers van de lidstaten bestaand
comité. Tenslotte zullen de veiligheidsvoorraden die op het ogenblik
overeenkomen met een verbruik van 90 dagen voortaan op een solidaire
manier kunnen worden gebruikt wanneer "het algemene gevoelen leeft dat
er een risico van onderbreking van de voorziening bestaat", welke
situatie een onaanvaardbare instabiliteit van de markten met zich
meebrengt. Een geleidelijke vrijmaking van de voorraden
aardolieproducten zal de aardoliemarkt weer in rustiger vaarwater doen
terechtkomen. De omvang van die voorraden zal geleidelijk verhoogd
worden van 90 dagen naar 120 dagen binnenlands verbruik.
De veiligheid van de gasvoorziening verbeteren
De lidstaten zullen een algemeen beleid moeten vaststellen alsmede een
aantal normen voor de veiligheid van de gasvoorziening, gebaseerd op
een duidelijke definitie van de rollen en de verantwoordelijkheden van
de verschillende actoren op de markt.
In geval van een crisis zullen er solidaire en gecoördineerde
mechanismen ten uitvoer worden gelegd. Rekening houdend met de
specifieke kenmerken van vervoer en opslag in de gassector wordt in
het huidige stadium niet overwogen om minimale gasvoorraden aan te
leggen. Iedere lidstaat zal evenwel een combinatie van maatregelen
moeten treffen waarvan de opslag van gas, het onderbreken van de
leveringen aan afnemers die daarvoor in aanmerking komen zodat het gas
kan worden herverdeeld en de flexibiliteit van het systeem kan worden
gewaarborgd, de flexibiliteit van de bevoorrading en de spotmarkten
deel zullen uitmaken. Door de lidstaten zullen nationale
doelstellingen worden vastgelegd zodat via de opslag van gas een
minimale bijdrage wordt gegarandeerd aan de voor de veiligheid van de
voorziening geldende normen. De Commissie zal tenslotte toezien op de
gasvoorziening en zal zo nodig maatregelen treffen om een continue
voorziening op lange termijn en de ontwikkeling van een markt voor
vloeibaar aardgas te garanderen.
Als gevolg van dit nieuwe communautaire kader dienen er ingewikkelde
technische taken te worden uitgevoerd. Het gaat er met name om de
evolutie op de internationale aardolie- en aardgasmarkten te volgen en
te evalueren welke invloed die zal hebben op de veiligheid van de
voorziening, en om toe te zien op het niveau van de
veiligheidsvoorraden. Het zal eveneens noodzakelijk zijn om
betrouwbaarder prijsindexen te ontwikkelen die beter dan de bestaande
de realiteit op de markt weergeven. Voorgesteld wordt derhalve dat bij
de diensten van de Commissie en onder hun verantwoordelijkheid een
Europees observatiesysteem voor de voorziening met koolwaterstoffen in
het leven wordt geroepen waarmee de nodige deskundigheid wordt
verzameld om die taken tot een goed einde te brengen. Op langere
termijn zou kunnen worden overwogen om een agentschap op te richten
dat deze technische taken van de Commissie zou kunnen overnemen.
Maatregelen voor de verbetering van de veiligheid van de aardolie- en
aardgasvoorziening kunnen slechts worden uitgewerkt in coördinatie met
de producerende landen. Dankzij een betere dialoog met deze landen kan
het prijsmechanisme worden verbeterd en kunnen er meer bevredigende
leveringsovereenkomsten worden afgesloten. Er zou eveneens
samenwerking moeten plaatsvinden met de producerende landen en de
doorvoerlanden wat betreft de opslag van koolwaterstoffen. In dat
perspectief vormt de dialoog welke de Unie met Rusland is aangegaan
een eerste aanzet.
website:
http://europa.eu.int/comm/energy/home/internal_market/oil_gaz/index_e
n.htm