Ministerie van Financiën

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal

Lange Poten 4

2511 CL Den Haag

Datum Uw brief Ons kenmerk (Kenmerk)

11 september AFEP/2002/57.M 2002

Onderwerp

CPB notitie over de prijsstijgingen in de horeca

Geachte Voorzitter,

Naar aanleiding van overleg op 12 juni j.l. met de Vaste Kamercommissie van Financiën over de introductie van de euro, heeft mijn voorganger het CPB verzocht om te onderzoeken of de prijsstijgingen in de horeca economisch te duiden vallen. Het CPB heeft dit onderzoek inmiddels afgerond. Ik bied u hierbij de onderzoeksnotitie aan.

Het CPB stelt vast dat de horeca in 2000 en 2001 is geconfronteerd met sterke kostenstijgingen. De prijzen van voedings- en genotmiddelen en energie stegen aanzienlijk en de arbeidskosten per eenheid product namen sterker toe dan in andere dienstverlenende sectoren. Deze kostenstijgingen hebben gezorgd voor een verslechtering van de winstgevendheid in de sector.

In de eerste acht maanden van 2002 zijn de binnenlandse horecaprijzen gemiddeld met 7,2% gestegen. Deze prijsstijging ligt ruim boven de gemiddelde prijsstijging van alle bestedingen die in de eerste acht maanden 3,6% bedroeg. Hoewel de sterke kostenstijgingen in 2001 en de verslechtering van de winstgevendheid in de afgelopen twee jaar een bovengemiddelde stijging van de horecaprijzen in 2002 kunnen verklaren, heeft de horecabranche volgens het CPB de introductie van de euro wel degelijk aangegrepen om de winstmarges te verhogen. Bij deze conclusie is rekening gehouden met de invoeringskosten van de euro.

Volgens het CPB hebben zich zodanige prijsverhogingen voorgedaan dat de kapitaalinkomensquote, een indicator voor de winstgevendheid, in 2002 waarschijnlijk verbetert met 2¾ procentpunt ten opzichte van 2001. De winstgevendheid komt hiermee boven het toch al hoge niveau van 1999.

De sterke prijsstijgingen in de horeca hebben er mede toe geleid dat het volume van de horecabestedingen is gedaald. In de eerste helft van 2002 is het omzetvolume in restaurants en cafetaria's gemiddeld gedaald met 1% en in café's zelfs met 7,6%. Verwacht mag worden dat het geringere afzetvolume een matigende invloed op de horecaprijzen zal hebben. Het CPB wijst erop dat uiteindelijk vraag en aanbod de prijs bepalen. Ik ben het dan ook eens met de conclusie van het CPB dat de invoering van de euro naar verwachting slechts een tijdelijk effect zal hebben op de winstmarge.

Desondanks maak ik me ernstige zorgen over de ontwikkelingen in de horecabranche, temeer daar in het Nationaal Forum voor de introductie van de Euro is afgesproken dat terughoudendheid in acht zal worden genomen bij prijsaanpassingen in verband met de euro. Hoewel Koninklijke Horeca Nederland op 19 augustus j.l. bedrijven die misbruik van de introductie van de euro hebben gemaakt heeft opgeroepen de prijsstelling te heroverwegen, ben ik van plan om op korte termijn deze kwestie te bespreken met vertegenwoordigers van Koninklijke Horeca Nederland.

DE MINISTER VAN FINANCIËN

Bijlage: CPB rapport