EUROPESE AANPAK MENSENHANDEL NOODZAKELIJK
Verdriedubbeling aantal succesvolle politieonderzoeken
Het aantal succesvol afgesloten politieonderzoeken naar mensenhandel is in 2000 ten opzichte van 1997 verdriedubbeld: van elf naar 33. In de periode 1977-2000 werden 81 onderzoeken verricht waarbij 450 verdachten aangehouden en 564 slachtoffers aangifte deden of een verklaring aflegde. Hieruit kan afgeleid worden dat de politie ondanks de beperkte capaciteit en de moeilijkheden waarmee de onderzoeken gepaard gaan veel energie heeft gestoken in het voor de rechter brengen van mensenhandelaars. Dat er in potentie echter nog veel meer zaken zijn op te starten en succesvol af te ronden, is onmiskenbaar. Een Europese aanpak is daarbij noodzakelijk.
Dit blijkt een onderzoek naar mensenhandel dat in opdracht van de Raad
van Hoofdcommissarissen (RHC) door mevr. E.M.H. van Dijk van de Dienst
Nationale Recherche Informatie van het KLPD is uitgevoerd. In het
rapport Mensenhandel in Nederland; 1997-2000 wordt verslag gedaan van
een onderzoek naar de aard en omvang van mensenhandel in Nederland.
Doel van dit onderzoek is inzicht te bieden in de wijze waarop het
delict wordt gepleegd en door wie, om op basis van deze informatie
mensenhandel beter te kunnen voorkomen en bestrijden. Hoofdcommissaris
J. Wilzing, portefeuillehouder van het onderwerp mensenhandel in de
RHC overhandigt het onderzoek vanmiddag, 10 september, in Den Haag aan
W. Deetman, burgemeester van Den Haag en voorzitter van de Stuurgroep
Prostitutie en Mensenhandel.
Uit het onderzoek blijkt dat achter grensoverschrijdende mensenhandel
vaak omvangrijke en wijdvertakte criminele netwerken schuil gaan. Deze
netwerken brengen hun slachtoffers in de gehele Europese Unie in de
prostitutie. Door een gebrekkige en/of moeizame internationale
samenwerking worden vaak alleen de uitlopers van deze netwerken - dat
wil zeggen de handelaren die aan het eind van de mensenhandelketen de
slachtoffers in de prostitutie brengen/houden - aangepakt. De
ronselaars aan het begin van de keten, die de slachtoffers naar de EU
brengen en zo een aanbod creëren, blijven meestal buiten schot. Gezien
de gemeenschappelijkheid van het probleem is een Europese aanpak niet
alleen wenselijk, maar zelfs noodzakelijk om mensenhandel tot in de
wortels aan te pakken.
Zowel verdachten als slachtoffers van mensenhandel zijn zeer mobiel.
Dit is deels inherent aan de bedrijfstak, maar ook trekken
mensenhandelaren van steden waar (tijdelijk) streng gecontroleerd
wordt naar steden waar dat (tijdelijk) niet het geval is. De
regiokorpsen kunnen hierop anticiperen door enerzijds efficiënter
informatie uit te wisselen en intensiever samen te werken, maar
anderzijds ook door de opsporing van mensenhandel vaker bovenregionaal
en door gespecialiseerde teams uit te laten voeren.
Het illegaal passeren van de grens is voor mensenhandelaren en hun slachtoffers nauwelijks een probleem. Valse reis- en verblijfsdocumenten zijn gemakkelijk en goedkoop te verkrijgen, visa worden gemakkelijk afgegeven en ook zonder geldige reisdocumenten reizen slachtoffers op eenvoudige wijze Nederland binnen. Verscherpte grenscontroles en adequatere pre-boarding checks kunnen bijdragen aan het voorkomen van mensenhandel. Gezien het aantal slachtoffers dat met een geldig visum Nederland binnen reist, lijkt echter vooral een belangrijke rol weggelegd voor Nederlandse ambassades, vreemdelingendiensten en de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) en vergelijkbare diensten in andere Schengenlanden.
Mensenhandel levert veel geld op. Geschat wordt dat criminelen in de periode 1997-2000 zon 118 miljoen euro aan mensenhandel hebben verdiend. Van belang is dat bij elke mensenhandelzaak ondersteuning van het Bureau Financiële Ondersteuning (BFO) wordt gevraagd, om te bepalen of het de moeite loont om een strafrechtelijk financieel onderzoek te starten. Ook bij het traceren van illegale criminele geldstromen is internationale samenwerking van groot belang.
Rapport mensenhandel (Adobe pdf 823.98 kB)
Den Haag, 10 september 2002.