Drempels weg
Beste universiteitswebsite niet voor iedereen toegankelijk
'Het inlogsysteem van de universiteit kan ik niet gebruiken'
05-09-2002
Is de beste universiteitswebsite wel toegankelijk? Twee weken geleden
kwam uit een test van Universiteit.info, een nieuwe onafhankelijke
website voor studenten, de website van de Utrechtse Universiteit als
beste uit de bus. Andor Demarteau, die sinds 1997 informatica aan de
Universiteit Utrecht studeert, geeft graag zijn mening over deze
uitslag. Andor heeft een visuele handicap.
Vanaf het moment dat hij informatica ging studeren in Utrecht is Andor
steeds meer betrokken geraakt bij internet. Hij vindt dat internet er
in die tijd niet op vooruit is gegaan. 'Internet is de afgelopen jaren
eigenlijk alleen maar ontoegankelijker geworden', zegt hij. Vooral
door de toename van grafische elementen in websites. Verder keurt hij
het wijdverbreide gebruik van Windows af omdat dat de toegankelijkheid
van computers in het algemeen beperkt.
Onlangs vroeg Andor bij Drempels Weg het rapport over werk- en
onderwijssites op omdat hij bezig was met de toegankelijkheid van de
universiteitswebsites. Het rapport van vorig jaar kon hij weliswaar
van de website afhalen, maar het was niet handig leesbaar voor hem.
Andor: Dat is nu weer typisch zon geval van ergens gemakkelijk van
uitgaan. Ook bij Drempelsweg wordt voor het gemak gedacht dat iedereen
wel Windows gebruikt. Die gedachte is een van de grootste obstakels
voor de toegankelijkheid van computers. En dat beïnvloedt dus ook het
gebruik van internet. (Redactie: De publicaties op de website zijn
zowel als Word- als tekstbestand downloadbaar.)
Linux
Andor zou het liefst zien dat het rapport in html-format downloadbaar
zou zijn vanaf de Drempelsweg-website. Ik gebruik namelijk Linux,
vertelt hij. Dat is een op tekst georiënteerd programma, zoals MSDos
was, maar dan uitgebreider en beter. Bovendien is Linux ook nog eens
gratis van internet te halen. Uiteindelijk heeft Andor het rapport
ingezien. Er stond onder meer in dat de website van de Universiteit
Utrecht een stuk beter zou kunnen zijn wanneer de ontwikkelaars niet
zo veel javascript, een programmacode, zouden gebruiken.
Testen
Navraag bij Peter van de Wijngaart, projectleider van de website
Universiteit.info, leert dat het nooit de bedoeling is geweest om de
universiteitswebsites te testen volgens de Drempelsweg-manier. Er is
slechts gekeken of op 10 typische studentenvragen snel een antwoord
kon worden gevonden op de geteste websites. Maar alle kritiek is
welkom bij hem, en hij zal zich tot Drempels Weg wenden voor een
eventueel volgend onderzoek.
Inlogsysteem
Andor is het eens met de opmerking over javascript uit het rapport.
Waar het hem echter meer om gaat, is dat hij als UU-student en
gebruiker met een visuele handicap voor echte problemen komt te staan.
Andor: 'De website heeft een inlogsysteem dat je in staat moet stellen
je in te schrijven voor nieuwe vakken, tentamens en dergelijke.
Tegenwoordig is het aan mijn faculteit verplicht om dat te doen. Maar
dat systeem kan ik niet gebruiken. Studenten die Explorer of Netscape
gebruiken vast en zeker wel, maar omdat ik die programmas niet
gebruik, kan ik me niet inschrijven en dus eigenlijk niet meedoen.
Doorzetten
Maar om toch te krijgen wat je wilt, moet je doorzetten, vindt Andor.
'Je moet gewoon sterk in je schoenen staan. Ik heb natuurlijk ook niet
de handigste studie gekozen, met al die grafische zaken. Daarom heb ik
een afstudeerrichting gekozen die voornamelijk tekstueel is:
computernetwerken en beveiliging. En als je volhoudt, kun je heel wat
voor elkaar krijgen. Ik mag bijvoorbeeld mijn eigen laptop aansluiten
op het faculteitsnetwerk. Andere studenten mogen dat tot nu toe niet.
Dit is natuurlijk wel een vertrouwenskwestie met systeembeheer, die ik
nooit op het spel mag zetten.' Dat laatste is niet vreemd, gezien het
feit dat informatici nogal eens de naam hebben hackers te zijn.
Naadje van de kous
Andor laat zich daar niet graag over uit. Liever benadrukt hij dat hij
door zijn studiekennis de mogelijkheid heeft om te achterhalen welke
elementen in websites die websites ontoegankelijk maken. Hij geeft het
voorbeeld van de website van vervoersbedrijf Connexxion. 'Die was dit
jaar ineens veranderd door de nieuwe dienstregelingen die in een nieuw
systeem waren gezet. Uiteindelijk ben ik broncodes gaan lezen - dit is
technische taal - om tijdtabellen te kunnen vinden. Dat had iemand
zonder mijn kennis niet gekund.' Hij wil en kan het naadje van de kous
dus te weten komen.
LSVb
In april dit jaar heeft Andor nog meegewerkt aan een
toegankelijkheidstest voor gebouwen van hoger onderwijsinstellingen.
Deze was georganiseerd door de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb).
Vanzelfsprekend checkte hij ook de website van de studentenvakbond.
Andor: 'Die is vrij toegankelijk, vind ik. Het is een goed voorbeeld
van hoe het ook kan.' Maar over het algemeen is Andor dus niet te
spreken over de toegankelijkheid van websites. 'Kijk bijvoorbeeld naar
9292ov.nl, gewoon slecht! En er wordt zoveel rotzooi gemaakt. Soms is
het gewoon zielig, dat kun je toch niet maken? Zeker niet als het om
bepaalde diensten gaat waarvan mensen afhankelijk zijn.'
Twijfels
Het initiatief Drempelsweg juicht hij daarom zeker toe, wat niet
wegneemt dat hij over de slagingskansen twijfels heeft. 'Ik zie het
heel erg somber in als ik naar het internet van vandaag kijk. Maar ook
als je een programma als Windows XP ziet verschijnen. Het lijkt wel of
we technologisch nog steeds achter zijn. De narrator (een
spraakfunctie-red) die daarin zit bijvoorbeeld, is totaal
onverstaanbaar. Microsoft heeft dus gedacht: we stoppen die narrator
erin, dan is de (Amerikaanse-red) overheid ook weer blij. En zo
gebeurt er meer alleen voor de vorm.'
Bouwers
Dit is een geluid dat ook bij Drempelsweg te horen is geweest: wat
gaat er terechtkomen van alle toezeggingen en intentieverklaringen;
wie controleert dat er concreet wat wordt gedaan? 'Het belangrijkste
is dat er wat gebeurt aan de kant van de websitebouwers', vindt Andor.
'Zij moeten alternatieven bedenken voor dingen als javascript, waarmee
websites tegenwoordig vol zitten.'