Ministerie van Verkeer en Waterstaat
5 september 2002
Geluidsbakens helpen bij tunnelveiligheid
Geluidsbakens kunnen van groot nut zijn bij het ontruimen van
verkeerstunnels tijdens incidenten. Dat blijkt uit de resultaten van
brand- en gedragsproeven in de Tweede Beneluxtunnel, die het
ministerie van Verkeer en Waterstaat vandaag heeft gepresenteerd. Met
name bij rookvorming kan een duidelijk geluidssignaal richting geven
aan vluchtende mensen. Wanneer een dergelijk geluidsbaken een
duidelijk en helder signaal afgeeft, kan dit bijdragen aan de
tunnelveiligheid. Tijdens de proeven is niet alleen onderzoek gedaan
naar technische aspecten bij een tunnelbrand, maar is ook bekeken hoe
automobilisten reageren op een calamiteit in een tunnel. Daaruit
blijkt dat zij in geval van brand veelal passief reageren, een
onproductieve nieuwsgierigheid aan de dag leggen en aarzelen om de
vluchtgang ook daadwerkelijk in te lopen. De proeven zijn uitgevoerd
in opdracht van het Steunpunt Tunnelveiligheid van Verkeer en
Waterstaat, in nauwe samenwerking met o.a. TNO - Centrum voor
Brandveiligheid, Arcadis Infra, Nagtglas Versteeg Inspecties en
Strukton Systems en bekend gemaakt tijdens het symposium Safety Proef
in Utrecht.
Aan de grootschalige gedragsproeven in de Beneluxtunnel namen circa
700 mensen deel. Allereerst werd via een enquête aan de deelnemers
gevraagd als u in de tunnel in een file staat en er staat een tankauto
in brand, wat dan?. Daarna reden automobilisten de tunnel in tot een
gesimuleerde brand en legden cameras hun reacties vast. Uit een
vergelijking van de schriftelijke enquête en de praktijkproeven komt
naar voren dat er een groot verschil is tussen woorden en daden.
Volgens de enquête zouden de meeste automobilisten via de rijbaan
vluchten, terwijl in de gedragsproeven de meeste door de vluchtdeuren
naar buiten gaan.
De resultaten van de brandproeven zijn met name technisch van aard. Zo
is er meer inzicht gekregen in het tijdsverloop van warmte- en
rookverspreiding, waardoor beter ingeschat kan worden hoe snel mensen
bij een brand de tunnel kunnen ontvluchten en is er gekeken naar de
zichtbaarheid van vluchtwegaanduidingen. Ook is er meer informatie
verkregen over de werking van sprinkler- en branddetectiesystemen in
een tunnel.
De resultaten worden ter beschikking gesteld aan betrokkenen op het
gebied van tunnelveiligheid, zoals brandweer, overheidsdiensten,
ingenieursbureaus en nationale en internationale projectorganisaties.
Deze instanties kunnen de praktijkervaring gebruiken om weloverwogen
keuzes te maken t.a.v. het veiligheidsniveau van tunnels, zoals het al
dan niet toepassen van sprinklers of branddetectie, het vergroten van
de zichtbaarheid van vluchtwegen en voorlichting aan weggebruikers
over de handelwijze tijdens een calamiteit in een tunnel. Ook kunnen
de resultaten gebruikt worden als input voor scenario- en
risicoanalyses.
Het ministerie van Verkeer en Waterstaat streeft naar een permanente
verbetering van de verkeersveiligheid, waarbij risicos niet volledig
zijn uit te sluiten, maar wel duidelijk in beeld kunnen en moeten
worden gebracht. Zo wordt gewerkt aan een integrale aanpak van
veiligheidsproblemen, waarbij maximaal gebruik wordt gemaakt van
opgebouwde kennis en ervaring. In het verder verbeteren van
risicoanalyses was kennisontwikkeling over brandsituaties in tunnels
nodig. Deze kennis is nu duidelijker in kaart gebracht en de
uitkomsten worden bij het bouwen en verbouwen van tunnels gebruikt om
de veiligheid in tunnels zo goed mogelijk te waarborgen.