Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie

Persbericht
Woerden, 4 september 2002

Televisiemakers geven met reportages over dronken jongeren verkeerd maatschappelijk signaal

De boze reacties van de gemeente Terschelling over de (al dan niet) door V8 in scène gezette televisiebeelden van dronken jongeren op het eiland, zijn begrijpelijk. Het NIGZ vindt dat omroepen met dergelijke uitzendingen, geënsceneerd of niet, een indruk vestigen alsof drankmisbruik voor jongeren op vakantie of in het uitgaansleven een brede, maatschappelijk geaccepteerde norm is. Dat is niet het geval, en dergelijke uitzendingen roepen jongeren dus feitelijk op om het excessieve drinken te zien als aanvaardbare norm. Het instituut doet een beroep op programmamakers om daar terughoudender mee om te gaan.

Vooral de commerciële omroepen hebben de laatste jaren televisieprogramma's ontwikkeld over jongeren en hun manieren van uitgaan. Het beeld dat hierin steevast wordt benadrukt, is dat jongeren vooral heel veel moeten drinken om lol te hebben, en dat het bijkomende vreemde gedrag acceptabel en zelfs populair is. De beelden waarin dronken jongeren op campingterreinen en discotheken figureren als vrolijke drankconsumenten, wekken de indruk dat vakantie en drankmisbruik een onverbrekelijk paar vormen. Het NIGZ, verantwoordelijk voor de campagne Drank maakt meer kapot dan je lief is, vermoedt dat deze beelden onder andere tot gevolg hebben dat jongeren steeds meer gaan drinken. Veel drinken wordt immers als 'cool' en populair voorgesteld.

Meerderheid jongeren drinkt niet overmatig
In het normale dagelijks leven drinkt 85 procent van de jongeren in Nederland niet overmatig, dat wil zeggen niet meer dan 14 glazen per week gemiddeld door meisjes en niet meer dan 21 glazen per week gemiddeld door jongens. Van de 15 procent van jongeren die wel overmatig drinken, drinkt ongeveer een derde excessief, vergelijkbaar met minstens 21 glazen per week (jongens) en minstens 14 glazen per week (meisjes) en daarbij minstens een keer per week meer dan 10 glazen (jongens) of 7 glazen (meisjes) tijdens één specifiek drinkmoment.
Tijdens het uitgaan en tijdens vakanties drinken jongeren wel meer dan gewoonlijk. Echter jongeren die het hele jaar door excessief drinken, vormen een uitzondering. Deze gegevens, afkomstig uit de evaluatie van de NIGZ campagne van 2001, geven aan dat slechts een minderheid van jongeren regelmatig meer alcohol drinkt dan goed is voor de gezondheid.

Omroepen moeten verantwoordelijkheid nemen
Door de aanwezigheid van een behoorlijk aantal televisieprogramma's over vakantietaferelen en uitgaansleven, werken de betrokken omroepen in feite mee aan een beeldvorming waarin veel drinken als 'normaal' wordt gepresenteerd. In feite geven de programmamakers van V8 in hun relaas in de Volkskrant al toe dat alleen al hun aanwezigheid aanleiding is voor jongeren om hun drankgebruik op te schroeven en de aandacht op zich te vestigen door zich vreemd te gedragen.
In het geval van V8 in Terschelling zou de invloed van de media nog erger zijn, als het veel drinken niet de werkelijke lokale norm is, maar ter plekke wordt geënsceneerd.
Het NIGZ roept de betrokken omroepen dan ook op, meer verantwoordelijkheid te nemen in het voorkomen van overmatig drankgebruik en drankmisbruik onder jongeren. Omroepen zouden terughoudender moeten zijn met het herhaaldelijk uitzenden van negatieve normstellende beelden over alcoholmisbruik. Alleen al het feit dat jongeren zich anders en uitzinniger gaan gedragen als er een camera in de buurt is, moet programmamakers doen beseffen dat de beelden die ze filmen, niet een registratie zijn van de lokale werkelijkheid maar een bijzondere voorstelling voor de omroep, die weer stopt als de camera's zijn verdwenen. Deze beelden worden echter wel als werkelijkheid opgevat door de kijker.
Ook kunnen omroepen een verschil maken door in de toekomst geen amusementsgerichte series over excessief alcoholgebruik van uitgaande jongeren meer te maken, maar te kiezen voor een meer positieve benadering van 'coole' vrijetijdsbesteding door jongeren, afgewisseld met inhoudelijke reportages over het fenomeen van overmatig drankgebruik onder jongeren en de veelal negatieve gevolgen daarvan.

Contactpersoon:
Ronald Jas, waarnemend campagneleider Alcoholvoorlichting tel: 0348 - 43 76 19

Bezoek ook onze website: www.nigz.nl

Mocht dit e-mailbericht niet op de juiste wijze geadresseerd zijn of mochten er problemen zijn met de ontvangst, zou u dat dan per kerende mail aan ons willen doorgeven?