NIBUD Persbericht

Scholieren goed voor een miljard euro

Scholieren goed voor 1 miljard euro: maar hoe lang nog?

4-9-2002

Middelbare scholieren hebben nu 20% meer te besteden dan twee jaar geleden. Zij deden het beter dan hun ouders; die gingen er gemiddeld 14% op vooruit. Scholieren beschikken samen over ruim 1 miljard euro per jaar. Ze geven het geld uit aan leuke dingen als kleding en uitgaan. De grootste stijger in de uitgaven is de mobiele telefoon, daaraan spenderen scholieren samen 72 miljoen euro per jaar. Hun rijkdom hebben scholieren vooral te danken aan het grotere aantal bijbaantjes. Als die door een slechtere economie weer verdwijnen kunnen jongeren in de problemen raken. Voor veel jongeren is bezuinigen namelijk moeilijk. Dit zijn een aantal uitkomsten en analyses uit het tweejaarlijkse Nationaal Scholierenonderzoek (NSO) dat het NIBUD begin dit jaar weer hield onder 10.000 scholieren.

Rijke jongeren
Op jaarbasis beschikken alle scholieren in Nederland (750.000) samen over ruim
1 miljard euro. Een interessante doelgroep dus voor veel bedrijven. Gemiddeld heeft een scholier 113 per maand te besteden tegen 95 bij het vorige NSO (1999/2000). Een groei van zon 20%. Het bedrag loopt met de leeftijd behoorlijk op, van 43 voor een 12 jarige tot gemiddeld 351 voor een 18 jarige. Dit komt vooral omdat oudere scholieren meer werken. Tot 18 jaar hebben jongens behoorlijk meer te besteden dan meisjes. Op hun 18e halen meisjes de jongens in.

Werk belangrijkste inkomstenbron Bijna twee derde van de scholieren heeft een bij- en/of vakantiebaantje. Dit is ook hun grootste bron van inkomsten. Geld van de ouders komt op de tweede plaats. Jongens en meisjes hebben even vaak een baantje maar jongens doen vaak beter betaald werk én maken gemiddeld meer uren. Opvallend is dat VMBO-ers de best betaalde baantjes doen. Maar meer HAVO- en VWO-scholieren hebben (o.a omdat ze ouder zijn) een baantje. Als groep hebben zij dus gemiddeld meer te besteden.

Meer uren na schooltijd, minder in de vakantie Scholieren zijn de laatste jaren meer tijd gaan besteden aan bijbaantjes. Zij werken nu gemiddeld 9 uur per normale schoolweek (tegen 7,5 uur in 1999). Scholieren zijn juist minder tijd gaan besteden aan vakantiewerk. In het vorige onderzoek gemiddeld 28 uur per vakantieweek, nu is dat 25 uur.

Soorten werk
Tijdens de normale schoolweken zijn de meest voorkomende baantjes: werken in een winkel, babysitten (bij meisjes) en een krantenwijk (bij jongens). Bij vakantiewerk scoort werken in de winkel het hoogst gevolg door werken bij boer of tuinder, de krantenwijk, babysitten en werken in de horeca.

Lekker uitgeven
Vergeleken met de vorige scholierenonderzoeken geven vooral oudere scholieren nu beduidend meer uit. Maar hun inkomsten zijn ook flink gestegen. Hoe ouder de scholier hoe meer hij uitgeeft. Een 18 jarige geeft bijvoorbeeld gemiddeld twee keer zoveel uit als een 14 jarige. Jongens zijn de grootste uitgevers. Zij geven per maand gemiddeld bijna 20 meer uit dan meisjes. Opvallend is dat VMBO-leerlingen met 155 gemiddeld het meest uitgeven terwijl ze gemiddeld het minst te besteden hebben. HAVO-leerlingen geven gemiddeld 134 uit. VWO-ers geven veel minder uit namelijk 114. Het geld gaat vooral op aan kleding, alcohol, uitgaan én de mobiele telefoon. Maar ook aan snacks en roken wordt veel geld uitgegeven. Een paar opvallende zaken:

Mobiele telefoon
Vooral aan de mobiele telefoon besteden scholieren nu veel meer dan tijdens het vorige onderzoek. Omgerekend naar het totale aantal scholieren in Nederland geeft de groep maandelijks 6 miljoen uit aan hun mobieltje. Ongeveer de helft (meisjes 51% en jongens 44%) van de scholieren geeft nu geld uit aan een mobiele telefoon. Ze besteden er zelf gemiddeld 17 per maand aan. Maar er zijn scholieren die zeggen meer dan 200 per maand aan hun mobiel uit te geven.

Alcohol
Het percentage scholieren dat geld uitgeeft aan alcohol is ongeveer gelijk gebleven namelijk 31%. Opvallend is dat het percentage jonge scholieren dat geld uitgeeft aan alcohol nog steeds stijgt, ondanks het verkoopverbod aan jongeren onder de 16 jaar. Nu besteedt 9% van de jonge scholieren geld aan alcohol tegen 6% in 1999. Ook het gemiddelde bedrag is iets gestegen van 26 in 1999 naar 28 nu. Oudere scholieren besteden nu juist minder aan alcohol; nu 50 tegen 60 in het vorige onderzoek.

Roken
Van alle scholieren geven VMBO meisjes het vaakst geld uit aan roken; 30% van deze groep besteedt gemiddeld 42 aan roken. VWO meisjes roken het minst; 9% van deze groep besteedt hieraan gemiddeld 36 per maand. VWO jongens geven gemiddeld het hoogste bedrag uit aan roken: 43 per maand.

Dertig procent leert niet wat sparen is. Bijna alle scholieren hebben een spaarsaldo. Dat wordt echter niet altijd door de scholieren zelf opgebouwd maar ook door de ouders, grootouders etc. Een op de drie scholieren geeft aan dat hij of zij zelf niet spaart. Deze jongeren leren dus niet dat ze iets opzij moeten zetten voor grote aankopen of zware tijden. Terwijl ze dat in het latere leven toch echt zullen moeten doen.

Onzekere toekomst
Hun rijkdom hebben scholieren vooral te danken aan het grotere aantal bijbaantjes. Als die door een slechtere economie weer verdwijnen kunnen jongeren in de problemen raken. Het NIBUD maakt zich hier ongerust over omdat uit haar onderzoek Jongeren en Schulden 2001 bleek dat jongeren niet geneigd zijn te bezuinigen op leuke dingen met schulden als gevolg. Het is zaak om scholieren voor problemen te behoeden onder meer door goede informatie te bieden. Het NIBUD doet dit bijvoorbeeld op de vernieuwde jeugdwebsite www.jeugd-en-geld.nl

www.jeugd-en-geld.nl
Uit het Nationaal scholieren onderzoek 2001/2002 blijkt weer eens duidelijk dat scholieren gewoon deel uitmaken van de economie. Daardoor hebben ook zij behoefte aan goede informatie over geld. Maar de informatie moet wel aansluiten bij het spannende leven van de scholier zelf. Daarom heeft het NIBUD www.jeugd-en-geld.nl vernieuwd. Vragen als:Hoe onderhandel ik over zakgeld? Welke baantjes verdienen het best? Schulden, wat nu? Wat kost mijn mobieltje of mijn scooter?, komen aan de orde. Maar er staat ook een test op waarmee je kunt zien wat voor geldtype je bent. Scholieren zijn natuurlijk ook geïnteresseerd in gegevens over zichzelf en hun leeftijdsgenoten daarom staan de uitkomsten van het NSO ook op deze site.

Het onderzoek en nadere analyses Het NSO is een onderzoek naar de leefwereld van scholieren dat het NIBUD (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) tweejaarlijks houdt in opdracht van het het Sociaal Cultureel Planbureau en het Ministerie van VWS. Zon 10.000 scholieren uit verschillende soorten voortgezet onderwijs beantwoordden begin dit jaar vragen over hun inkomsten, uitgaven, baantjes en over sparen. Het NIBUD zet het NSO rapport dit jaar voor het eerst in zijn geheel op www.nibud.nl Voorheen verscheen het rapport alleen in gedrukte vorm. Naast de cijfers en analyses in het rapport kan het NIBUD nadere analyses te maken. Er kan bijvoorbeeld uitvoeriger gekeken kunnen worden naar regio, allochtone groepen, verschillen naar schooltype of verschillen tussen jongens en meisjes. Marketeers maar ook beleidsmakers zouden hier hun voordeel mee kunnen doen.

Het volledige rapport
Zie het origineel http://www.nibud.nl/actueel/a..._een_miljard_euro .