ChristenUnie


Summerschool, dag 2 Woensdag 28 Augustus 2002 - 16:25

De dagopening werd verzorgd door Arie de Pater van Jubilee Campaign. Hij vertelde onder andere over christenen die in verschillende landen vervolgd worden vanwege hun geloof.

Opkomst, glorie, neergang en toekomst van de politieke partijen met Philip van Praag
Inmiddels meldde Philip van Praag zich, universitair docent politicologie aan de Universiteit van Amsterdam, een bekende voor fervente NOVA-kijkers. Hij sprak over de opkomst, glorie, neergang en toekomst van politieke partijen in Nederland. Boeiend was zijn analyse over waar het anno 2002 aan het veranderen is:
Een politieke partij heeft vanouds een zevental functies die haar ook bestaansrechts geven;

- Het verwoorden van de belangen van haar achterban;
- Het afwegen van dat belang t.o.v. het algemeen belang, wat met name aan de orde komt wanneer een partij in een coalitieregering zitting neemt;

- Socialisatie en integratie (oftewel opvoeding) van de achterban en de burgers in het algemeen

- Selecteren en recruteren van vertegenwoordigers voor politieke organen;

- Communicatie met kiezers en leden (in de beginsituatie van de politieke partijvorming in eigen media, die in de loop van de tijd eigenlijk allemaal verzelfstandigd zijn);

- En tot slot de mobilisatie van kiezers.
Rondom die politieke partij ontstonden bovendien allerlei geestverwante organisaties en nevenactiviteiten. Oftewel de verzuiling.

Van Praag gaf aan dat de huidige politieke partijen al lang niet meer al die functies vervullen: voor de verwoording van haar belangen hebben mondige 20e-eeuwse burgers allang niet meer een partij nodig, ze stappen zelf wel op bestuurders af, of organiseren zich op alternatieve ad hoc manieren. Voor socialisatie en integratie hebben individuen ook geen partijen meer nodig die hen vertellen wat ze moeten denken, de reguliere scholing en de media hebben dat overgenomen. En ook de media met de kiezers is voor een groot gedeelte verdwenen bij partijmedia en overgenomen door zelfstandige en veel kritischere media. Het meest zijn partijen tekort geschoten in het formuleren en verwoorden van een duidelijke visie en een eigen ideologie, die hen duidelijk onderscheidt van andere partijen. Daarmee ondergroef zij haar eigen bestaansrecht.

Van Praag ziet 3 mogelijke alternatieven:

- Toeschouwersdemocratie: de politieke partij is een soort kiesvereniging om en charismatisch politiek leider, waarbij imago en vertrouwen heel belangrijk zijn. De partij wordt een instrument van de politiek leider en media experts vervangen partijkader en partijbureaucraten. Er treedt amerikanisering van de politiek op. Dat kost ook nog eens handen vol geld, waardoor de kwestie van sponsoring van politieke partijen volop relevant wordt.

- Vertegenwoordigende democratie pluscorrectieve referenda en volksinitiatieven, interactieve beleidsvorming en bijv. de directe verkiezing van de burgemeester.

- Directe democratie, waarbij volop gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheden van internet. In zijn ultieme vorm doorgevoerd, worden in Den Haag alleen nog elektronische besluiten geratificeerd en verzamelt de burger zelf zijn informatie. Probleem hierbij is de veelheid aan informatie en de betrouwbaarheid van de bronnen.

Excursie naar het CNV in Utrecht
Piet Hazenbos, voorzitter van de vakbond CNV leerde ons s middags hoe we moeten polderen in het poldermodel: klinkt als een potje kwartetten. Van Pim Fortuyn hebben we geleerd om niet langer als vakbond het probleem voor de achterban te formuleren en die aan hen te presenteren inclusief de oplossing, maar eerst veel beter te luisteren.
In de visie van het CNV hebben werkgevers en werknemers een behoorlijk autonome positie, passend bij een christelijke invulling van persoonlijke verantwoordelijkheid. In tegenstelling tot het FNV die een veel sterkere rol voor de overheid ziet weggelegd. Dat gaf, op de terugweg nog pittige discussies over de rol van de overheid en de invulling van burgerschap.

De ChristenUnie na 15 mei: ChristenUnie, blijf jezelf! We sloten de dag af met een gesprek met Andre Rouvoet. Het gesprek ging over de positie van de ChristenUnie na 15 mei. In plaats van de 7 zetels waarop we hadden gehoopt, kwamen we uit op krap 4 zetels. Wat de precieze achtergrond daarvan ook is, die tik die zijn we nog niet te boven. Maar ieder nadeel heeft zijn voordeel: het dwingt ons onszelf diepgaand te beraden op onze nieuwe positie in een veranderd politiek landschap en de vertaling van onze boodschap naar de (potentiële) achterban. Paars is niet langer ons doelwit en onze wippositie in het parlement zijn we kwijt. Wat vinden we eigenlijk van die nieuwe club? Op een aantal punten voelen we ons er meer mee verwant dan voorheen het geval was bij Paars. Moeten we ons afzetten tegen het CDA? Hoe kunnen we ons bijvoorbeeld op het gebied van asielbeleid profileren als we daarbij links gepasseerd worden door PvdA, GroenLinks en SP? Leggen we het in onze oppositierol eigenlijk niet altijd af tegen een duidelijk linkse vleugel in de kamer? Die weliswaar rake klappen van de kiezers heeft gekregen, maar nu ook een veel duidelijkere rechtse schietschijf krijgt voorgeschoteld? Op welke themas gaan we ons richten? Worden het weer de medisch-ethische themas en het homohuwelijk? En hoe krijgen we ons verhaal in de pers?

Het zijn een hoop vragen die lang niet allemaal meteen te beantwoorden zijn. Dat maakt ze des te moeilijker, want dat betekent dat er onzekerheid blijft bestaan. Naast onze nieuwe rol in het parlement, is er ook nog heel veel discussie over het bestaansrecht van onze partij. Er is al geopperd dat de ChristenUnie zichzelf maar moet opheffen en zich moet aansluiten bij het CDA. Diepgaande en ingrijpende vragen, die lef vragen om er open over te discussiëren. André Rouvoet toonde het lef om alles ter discussie te stellen. De discussie draaide uiteindelijk uit op een breed gedragen keuze voor een zelfbewuste ChristenUnie die haar positie en haar manier van politiek bedrijven niet moet laten afhangen van andere partijen. Laten we nu ook als ChristenUnie weer opnieuw zelfbewustzijn en lef uitstralen. We hebben toch een Goed Verhaal voor de samenleving?! Over het verkiezingsprogramma waren we het grondig eens perspectieven daarmee moeten we nu ook verder. Op een verrassende manier. Samen met de achterban. Dus ook met PerspectieF.

---