Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer

Antwoorden kamervragen huursubsidie (16-8-2002)




(Download de begeleidende brief; pfd, 111kB)

Kamervragen van het lid Duivesteijn

Antwoord op vraag 1.

De huidige problemen rond de uitbetaling van de huursubsidie hebben geleid tot een extreme toename van het aantal mensen dat de huursubsidie informatielijn tracht te bereiken, waarbij op sommige dagen 50.000 bellers of meer zijn geregistreerd. Hierdoor was het onvermijdelijk dat deze lijn regelmatig overbezet raakte. Er is vanaf 26 juli jl. extra capaciteit ingezet om de telefonische bereikbaarheid te verbeteren. Zo zijn er 15 tot 20 zogeheten "screeners" ingezet, mensen die telefonisch procedurele informatie verstrekken en zorgen dat klanten met meer specifieke vragen worden teruggebeld.Daarnaast zijn sinds deze week tijdelijk twee extra telefoonlijnen geopend, specifiek bedoeld ter registratie van problemen die door verhuurders worden gesignaleerd. Daarnaast is steeds gekeken wat de meest voorkomende vragen waren van de burgers, zodat deze vragen adequaat en deels geautomatiseerd konden worden afgedaan.Uiteraard lossen deze maatregelen hooguit het bereikbaarheidsprobleem (ten dele) op; de echte oplossing is dat de burger daadwerkelijk weet of en zo ja, wanneer hij de huursubsidiebijdrage uitbetaald krijt. Deze oplossing wordt bereikt met de voorschotbetalingen. Ik ga er vanuit dat nadat alle betalingen hebben plaatsgevonden het aantal telefonische vragen snel zal afnemen en de telefonische bereikbaarheid weer zal zijn hersteld. Het eerste effect hiervan lijkt reeds op te treden.Voor de verschillende acties die zijn genomen ten aanzien van de voorlichting richting de burger en verhuurder verwijs ik u naar het antwoord op vraag 19.

Antwoord op de vragen 2, 3 en 4.

Voor beantwoording van deze vraag verwijs ik ook naar de bijlage bij mijn brief, met name de tabellen bij paragraaf 3. Het aantal automatische continueringen raam ik op ca. 780.000. Hierop zijn de al afgegeven en nog te verwachten nihilbeschikkingen (ca. 6%) en definitief buiten behandeling te stellen beperkte huursubsidieberichten in mindering gebracht. Daarnaast zijn er 140.000 'eerste aanvragen' binnen gekomen. Op basis van de steekproef zullen naar alle waarschijnlijkheid hiervan circa 115.000 een positieve beschikking krijgen. In totaal zullen dus op basis van de huidige gegevens op korte termijn circa 900.000 huishoudens een positieve beschikking krijgen. Daarnaast zal nog in de loop van het subsidiejaar een behoorlijk aantal eerste aanvragen binnenstromen. Afgaande van de instroom lopende het subsidiejaar in voorgaande jaren schat ik dit aantal op ca. 80.000. Daarmee komt het aantal te verwachten huursubsidiegebruikers in het subsidiejaar 2002-2003 op ca. 980.000. Er behoeft dus geen vrees te bestaan dat door de nieuwe procedures huursubsidiegebruikers tussen de wal en het schip vallen.Evenmin is er vooralsnog reden om aan te nemen dat de uitstroom van huursubsidiegebruikers in het lopende subsidiejaar substantieel zal afwijken van die in voorgaande subsidiejaren.

Antwoord op vraag 5.Binnen de groep van tot dusver beschikte automatische continueringen (775.796 gevallen) bedraagt het aantal nihilbeschikkingen 46.146. Gegeven het ontbreken van de toetsing vooraf van de voorheen benodigde vervolgaanvragen door verhuurders en gemeenten (zie ook bij vraag 2.) acht ik enige toename van het aantal nihilbeschikkingen bij continuanten niet verontrustend. Dit hangt ook samen met het proces van het automatisch continueren waardoor, met name om het niet-gebruik tegen te gaan, (nagenoeg) alle huursubsidiegebruikers uit het voorgaande subsidiejaar een (beperkt) huursubsidiebericht ontvangen, ook degene die in het nieuwe subsidiejaar geen rechthebbende meer zijn.

Antwoord op vraag 6.Zoals weergegeven in de begeleidende brief waren per 9 augustus jl. van de 867.700 automatische continueringen er 9.043 vooralsnog opgeschort vanwege uiteenlopende oorzaken, zoals bijvoorbeeld het niet matchen van de bij VROM beschikbare gegevens met die van het GBA. Hiervan kan sprake zijn als er, ten opzichte van de situatie in het vorige subsidietijdvak, wijzigingen in de huishoudsituatie zijn opgetreden, bijvoorbeeld door verhuizing van de huurder of een medebewoner. Ik sluit niet uit dat incidenteel GBA-gegevens niet correct kunnen zijn. De huurder dient dan - in reactie op het door hem ontvangen (al dan niet volledige) huursubsidiebericht dit kenbaar te maken door een wijzigingsformulier in te dienen. Indien sprake is geweest van een volledig huursubsidiebericht heeft de huurder, conform de reguliere procedure, dan inmiddels al wel een voorschotbetaling ontvangen. Bij een onvolledig huursubsidiebericht vindt pas een (voorschot)betaling plaats nadat de huurder de onvolledige gegevens heeft aangevuld.Het specifieke geval Zoetermeer, waar in de vraag naar wordt verwezen, maar ook enkele andere gemeenten betrof een zeer beperkte groep huishoudens waarbij de adresgegevens na de match niet compleet zijn aangeleverd. Dit is onderkend en de problemen van deze groep huishoudens zijn inmiddels verholpen. Deze groep wordt, voor zover van toepassing, deze week nog uitbetaald.

Antwoord op vraag 7.Zoals ook in de brief al is uiteengezet, vindt ingeval van een onvolledig huursubsidiebericht nog geen betaling plaats, maar moet de huurder de ontbrekende gegevens eerst aanvullen. Hiervan was per 9 augustus jl.bij 42.300 automatisch te continueren aanvragen sprake.De ontbrekende gegevens kunnen betrekking hebben op inkomensgegevens, huishoudsituatie en huurgegevens. In hoeveel gevallen het gaat om de laatstgenoemde categorie is niet bekend. Wel is het zo dat kleinere particuliere verhuurders de huurgegevens niet elektronisch aanleveren. Evenals in andere gevallen waarin sprake is van ontbrekende subsidiebepalende gegevens, dient de huurder vervolgens zorg te dragen voor aanvulling. Als die heeft plaatsgehad, kan de bijdrage vervolgens betaalbaar worden gesteld.

Antwoord op vraag 8.Zoals ook opgenomen in de begeleidende brief zijn er op dit moment 42.300 onvolledige huursubsidieberichten waarop niet tijdig een reactie is ontvangen. Voor die gevallen waarin de reacties inmiddels wel zijn ontvangen, zij het pas na 5 juli jl., worden uiterlijk begin september de betalingen verricht.

Antwoord op vraag 9.Binnen de groep automatische continuanten doen zich 9.043 gevallen voor waarin nog aanvullende gegevens nodig zijn (zie ook antwoord op vraag 6). In naar schatting ca. 2.500 gevallen daarvan is het probleem dat de huurder nog geen betaalrichting heeft aangegeven. Dit kan dan - naar keuze van de huurder - gaan om diens eigen gironummer of om betaling via de verhuurder. In beide gevallen is de huurder verantwoordelijk voor het aangeven van de juiste betaalrichting. Antwoord op vraag 10 en 11.Voor wat betreft de categorie huishoudens waar de huidige problematiek zich concentreert verwijs ik u naar de bijlage bij de begeleidende brief (paragraaf 4).Aan de nihilbeschikkingen (thans 46.146) is geen afzonderlijke aandacht besteed, omdat van deze groep immers is vastgesteld dat ze geen recht op huursubsidie hebben. Deze aanvragers ontvangen dan ook geen bijdrage conform de geldende toetsingscriteria. Ook degenen die een onvolledig huursubsidiebericht hebben ontvangen en daarop (nog) niet hebben gereageerd (42.300), ontvangen geen bijdrage. In de procedure van het automatisch continueren (zie ook de begeleidende brief) is immers vastgelegd dat in dergelijke gevallen de aanvraag buiten behandeling wordt gesteld. De aanvragers die wel hebben gereageerd op een onvolledig huursubsidiebericht, maar pas na 5 juli jl., zullen begin september een betaling ontvangen. Naar de huishoudens die nog niet hebben gereageerd op het beperkt huursubsidiebericht is een rappelbrief verstuurd om als nog te reageren. Antwoord op vraag 12In deze gevallen (het exacte aantal bedraagt 3.735) is sprake van geen of een niet adequate reactie op een onvolledig huursubsidiebericht. VROM moet hiervoor nog extra gegevens verzamelen om te kunnen beschikken op de aanvraag. Het gaat hier onder andere om huishoudens die een beroep doen op de hardheidsclausule om bijvoorbeeld bepaalde inkomens en vermogensbetanddelen buiten beschouwing te laten bij beoordeling van de aanvraag. Indien nodig wordt er telefonisch contact gezocht om de aanvragen te completeren. Deze aanvragen zullen grotendeels begin september een betaling ontvangen.

Antwoord op vraag 13Ik ga ervan uit dat na de verwerking van de "bulk" van eerste aanvragen en de wijzigingformulieren op de verzonden huursubsidieberichten van automatische continuanten, vanaf 23 augustus de aanvragen weer volgens de normale procedure kunnen worden afgehandeld. Daarbij zullen alle eerste aanvragen die tot aan 5 augustus jl. zijn binnengekomen een voorschot ontvangen. Aangezien de nadien ontvangen aanvragen alle een datum van ingang van de subsidie hebben van 1 september of later, zullen die naar verwachting binnen de gestelde streeftermijn van 4 tot 5 weken kunnen worden afgehandeld. Mocht dat evenwel onverhoopt niet mogelijk blijken, zal ook voor de aanvragen die tussen 5 en 23 augustus zijn binnengekomen, een voorschotverstrekking dienen plaats te vinden.

Antwoord op vraag 14Voor de algemene problematiek verwijs ik u naar de begeleidende brief. Wat betreft de aangeleverde gegevens van de eerste aanvragen kan slechts een schatting worden gemaakt van de omvang en leeftijd van het huishouden dat huursubsidie aanvraagt.Voor het bepalen van de correcte hoogte van het huursubsidiebedrag zijn de benodigde gegevens omtrent inkomen en huurprijs nog niet bekend. Om zo snel mogelijk tot betaling van de voorschotten over te kunnen gaan, is dan ook gekozen de hoogte van het voorschot te bepalen aan de hand van de gemiddelde bijdrage voor de verschillende typen huishouden. Het uitkeren van de gemiddelde bijdrage heeft uiteraard tot gevolg dat sommige huishoudens te veel en sommige huishoudens te weinig krijgen. Indien was gekozen voor een hogere bijdrage zou echter een (te) grote groep huishoudens worden geconfronteerd met terugvorderingen.Deze wijze van voorschotverstrekking is alleen toegepast bij eerste aanvragers. Bij het automatisch continueren wordt de gebruikelijke procedure zoals geschetst in de bijlage bij mijn begeleidende brief gevolgd. Dit houdt in dat na verzending van een volledig huursubsidiebericht, op daarop vermelde inkomens- en huurgegevens een bijdrage wordt uitbetaald.De bedragen die als voorschot worden uitgekeerd worden in eerste instantie verrekend bij de vaststelling van de daadwerkelijke bijdrage. Het grootste gedeelte van de teveel en te weinig uitgekeerde bedragen kan op deze manier worden verrekend.Indien dit niet mogelijk is zal het normale incassoregime gelden ten aanzien van terugvorderingen. Dit betekent dat huishoudens desgewenst gespreid kunnen betalen waarbij de hoogte van de terug te betalen bedragen per maand zal afhangen van het inkomen van het huishouden.Overigens is bij het uitbetalen van de voorschotten aangegeven dat de betaalde bedragen voorschotten zijn en er een verrekening zal plaatsvinden indien de bijdrage definitief wordt vastgesteld. Antwoord op vraag 15De voorschotten, afhankelijk van de datum waarop de aanvraag is ingediend, worden uitgekeerd voor de maanden juli, augustus en september en zonodig oktober. Antwoord op vraag 16Om snel tot een oplossing te komen voor de huidige problemen is in nauw overleg met Aedes overgegaan tot het uitbetalen van een voorschot. Door deze voorschotten uit te keren is het mogelijk geweest snel een oplossing te bieden voor de bestaande problemen. Daarnaast is dit een eenduidige en gelijke oplossing voor alle burgers die huursubsidie hebben aangevraagd. Derhalve is een oplossing via de matiging niet meer aan de orde. Antwoord op vraag 17Er is met Aedes en verschillende corporaties intensief contact geweest over de huidige problemen rondom de betalingen. Op dit moment bestaat er ook overeenstemming over de probleemanalyse van de categorieën huursubsidieontvangers die op dit moment in de problemen zijn gekomen. Gezien het feit dat het ministerie is overgegaan tot het uitkeren van de voorschotten is het op dit moment niet noodzakelijk om nog aanvullende afspraken te maken met de verhuurders. Antwoord op vraag 18.Voor een beschrijving van de huidige problemen verwijs ik u naar de brief.Ten aanzien van de koppeling van bestanden wil ik het volgende nog opmerken. De koppeling van bestanden heeft geleid tot een aanzienlijke versnelling van de procedure. De samenwerking met de gemeenten en de belastingdienst loopt goed. Er is geen sprake van programmeerfouten in de software voor het behandelen van de aanvragen. Antwoord op vraag 19.VROM doet al jarenlang campagnes voor huursubsidie, er zijn veel onderzoeksgegevens bekend. VROM heeft dus kennis van de doelgroep. Campagnes worden altijd gepretest onder de doelgroep en via de methodiek van tracking getest op bereik, effect en waardering onder de doelgroep. Zowel het aanvraagformulier huursubsidie, de toelichting op het aanvraagformulier, het huursubsidiebericht, de folder en de tv spot zijn middels kwalitatief onderzoek getest onder de doelgroep. De feeling met de doelgroep wordt versterkt door het dagelijkse contact met de burger, via de helpdesk huursubsidie.Richting burgers is een massamediale campagne (Postbus 51) gevoerd over de mogelijkheden van huursubsidie en koopsubsidie. De campagne liep van 15 mei - 30 juni er werd ondersteund met folders in postkantoren en bibliotheken, een artikel in huis-aan-huisbladen en verhuurderskrantjes en uitgebreide informatie op de internetsite van VROM. De folder is massaal opgevraagd; naast de verspreiding via postkantoren en bibliotheken (resp. 80.000 en 90.000 folders) zijn er ca. 99.000 brochures opgevraagd.Het formulier Eerste aanvraag huursubsidie is voorzien van een heldere, uitgebreide toelichting. Potentiële nieuwe aanvragers werden geattendeerd op de mogelijkheden van huursubsidie en koopsubsidie. De huursubsidieontvangers ontvingen in april een brief over de komende veranderingen, en mei en juni volgde het huursubsidiebericht.Daarnaast spelen verhuurders, samen met de gemeenten, een belangrijke rol in de voorlichting aan de huurders over de werking van de nieuwe aanvraagprocedure huursubsidie. De verhuurders en gemeenten zijn dan ook zeer regelmatig en uitvoerig over de verschillende fasen van de invoering van de nieuwe procedure geïnformeerd. Gemeenten en woningcorporaties hebben half mei een uitgebreide mailing ontvangen met alle beschikbare middelen, zoals de folder en aanvraagformulieren. Daarnaast hebben zij verschillende infobladen gekregen waarbij de knelpunten aan de orde zijn geweest. Het centraliseren van de aanvraagprocedure door de tussenschakel van de verhuurders en gemeenten er tussenuit te halen, betekent geenszins dat deze instanties geen voorlichtende taak richting de huurders meer hebben. Deze voorlichtende taak wordt naar mijn overtuiging ook naar behoren uitgevoerd.Aanvragers die in de automatische continueringsprocedure zaten, zijn individueel geïnformeerd via het huursubsidiebericht en indien zij voor het eerst met deze procedure werden geconfronteerd met een selectiebrief. De indieners van een eerste aanvraag zijn via het aanvraagformulier over de procedure ingelicht. Antwoord op vraag 20De beantwoording zal vrijdagochtend kunnen plaatsvinden. Antwoorden op de vragen van het lid De Ruiter
Antwoord op vraag 1Zie ook de tabel in de begeleidende brief en het antwoord op vraag 2 van het lid Duivesteijn. Antwoord op vraag 2Zie antwoord op vraag 1.
Antwoord op vraag 3Zie antwoord op vraag 1.
Antwoord op vraag 4Zie begeleidende brief en antwoord op vraag 3 van het lid Duivesteijn.Overigen moet worden opgemerkt dat het aantal instromers van 206.000 en 174.000 betrekking heeft op een geheel huursubsidietijdvak. Gedurende het jaar blijven huishoudens de huursubsidie instromen. Antwoord op vraag 5De acties die nu worden ondernomen betreffen voornamelijk acties om de achterstand die is ontstaan bij de verwerking van de aanvragen weg te werken. In september zal het overgrote deel van de aanvragen zijn behandeld. Dit betekent dat in tegenstelling tot de afgelopen jaren, waarin de piek van aanvragen gedurende het gehele jaar werd beschikt deze nu al in september is verwerkt. De vrijgekomen capaciteit zal worden ingezet voor het afdoen van de verwachte piek van correspondentie en bezwaarschriften.Daarnaast is het afgelopen jaar via een separate actie de achterstand bij het beantwoorden van openstaande brieven ingelopen. Antwoord op vraag 6Ja