Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Wet Gelijke Behandeling in 2003 van kracht
Discrimineren van bevolkingsgroepen mag niet. Dat staat in de Algemene
Wet Gelijke Behandeling (AWGB). Voor mensen met een handicap of
chronische ziekte is er nu een soortgelijke wet op komst: de WGBH/CZ.
De wet, die nog door de Eerste Kamer moet worden goedgekeurd, werd
voorbereid door de directie Gehandicaptenbeleid van het ministerie van
VWS. De wet heeft betrekking op beroepsonderwijs, arbeid en openbaar
vervoer.
Helaas komt u voor deze functie niet in aanmerking, aangezien het met
uw visuele handicap niet mogelijk is beeldschermwerk te doen. Wij
kunnen u niet toelaten tot de opleiding, omdat aanwezigheid bij de
colleges een verplichting is. Je zal het maar te horen krijgen. Maar
als organisaties en scholen niet in willen zien dat er zoiets als een
braillelezer en elektronisch leren bestaat, kun je binnenkort met de
WGBH/CZ in de hand direct naar de rechter stappen om je gelijk te
halen. Die stok achter de deur is de kracht van de nieuwe wet.
Slim of bekwaam
De WGBH/CZ moet discriminatie op grond van een handicap of chronische
ziekte bestrijden, legt beleidsmedewerker Wouter den Ouden uit. Mensen
met een handicap die slim of bekwaam genoeg zijn voor een functie of
opleiding, moeten op een gelijkwaardige manier toegelaten worden, zegt
collega Nathalie Borkes. En daar houdt het niet mee op. Eenmaal
toegelaten is de school of organisatie verplicht het gebouw en het
lesmateriaal zó aan te passen, dat de gehandicapte er ook volwaardig
kan functioneren. Het gaat dan bijvoorbeeld om het installeren van een
lift en het thuis kunnen werken als je een vermoeidheidsaandoening
hebt. Daarbij geldt overigens wel de eventuele onevenredige
belastbaarheid. Voor een kleine onderneming in een oud gebouw kan het
bijvoorbeeld financieel onhaalbaar zijn een lift te installeren, omdat
de vergoeding uit de wet REA alleen de kosten van een lift dekt, maar
niet het verlies aan ruimte. In dat geval hoeft het niet, maar dan
moet de ondernemer wel een andere oplossing zoeken. Telewerken
bijvoorbeeld.
Het wetsvoorstel was dus in eerste instantie van toepassing op werk en
beroepsonderwijs. Maar daar is ook het openbaar vervoer bij gekomen.
De Tweede Kamer, die de wet net heeft goedgekeurd, wil namelijk dat de
WGBH/CZ een zo groot mogelijk gebied bestrijkt en heeft daar bij de
regering op aangedrongen. Den Ouden: Het betekent bijvoorbeeld dat in
2010 alle bussen voor iedereen goed toegankelijk moeten zijn. Tot die
tijd moeten mensen met mobiliteitsproblemen in ieder geval geholpen
worden als ze van het openbaar vervoer gebruik maken.
Kinderwagens
Straks kan het zelfs lucratief zijn om direct bij de bouw rekening te
houden met de wet. Neem de deuren van een bus, zegt Borkes. Hoe groter
ze zijn, hoe sneller mensen in en uit kunnen stappen. Bovendien is zon
tien procent van de passagiers gehandicapt; door de vergrijzing neemt
dit percentage alleen maar toe. En dan hebben we het nog niet eens
over al die mensen met koffers en kinderwagens. De WGB markeert een
verschuiving van care naar right. Den Ouden: In de negentiende eeuw
hadden gehandicapten gewoon hun plek in de maatschappij en werden ze
door de familie opgevangen. In de loop van de vorige eeuw gingen we ze
zielig vinden, en kregen we het gevoel dat we met allerlei
voorzieningen moesten helpen. Met de WGBH/CZ draaien we het om. Niet:
je hebt specifieke voorzieningen nodig, maar: gewoon volwaardig in de
maatschappij functioneren.
In 2003 moet de wet in werking treden. Mooier kan bijna niet: in het
Europees jaar van mensen met een beperking.