Nieuw-Vlaamse Alliantie
Politieke conclusies na Gezondheidsindicatoren 2000: N-VA reikt 21
punten voor een Vlaams gezinsbeleid aan (26/07/02)
De hoera-kreten over het bericht dat België - volgens de
Verenigde Naties - het vierde welvarendste land ter wereld is,
verstomden snel. De (voornamelijk door Vlaanderen gegenereerde)
Belgische welvaart leidt niet tot Vlaams welzijn. Dat blijkt duidelijk
uit de Vlaamse Gezondheidsindicatoren 2000. De N-VA vraagt dat het
rapport van de Vlaamse administratie tot politieke conclusies leidt.
De schokkendste resultaten hadden betrekking op enerzijds de
depressieve of suïcidale problemen én anderzijds de vergrijzing en
ontgroening van de Vlaamse bevolking. Volgens de indicatoren riskeert
20 tot 25 procent van de Vlamingen een depressie. Bij dertigers is
zelfmoord, zowel bij mannen als vrouwen, doodsoorzaak nummer één. De
dagelijkse wedloop om gezin en job te combineren, stress,
vereenzaming, onzekerheid over gezondheidszorg en pensioenen, ...
worden als mogelijke oorzaken genoemd.
Het is niet uitgesloten - zelfs waarschijnlijk - dat de geestelijke
gezondheidstoestand minstens gedeeltelijk verband houdt met de tweede
belangrijke vaststelling, de vergrijzing en ontgroening van de Vlaamse
bevolking. Dat Vlaams minister van Welzijn Mieke Vogels "het probleem
onderkent", volstaat niet. Het wordt tijd om tot acties over te gaan.
Op het demografisch probleem van Vlaanderen werd in het verleden reeds
herhaaldelijk gewezen door Vlaams parlementslid Chris Vandenbroeke,
hoogleraar demografie aan de Universiteit Gent. Vandaag roept de N-VA
Vlaams minister Vogels op om werk te maken van een Vlaams
gezinsbeleid. De partij reikt haar daarbij een 21-puntenplan aan dat
begin dit jaar werd opgesteld.
Overheveling bevoegdheden naar Vlaanderen
De Vlaamse politieke armslag inzake gezinsbeleid is vandaag beperkt
tot onder meer kinderopvang en buitenschoolse activiteiten.
Gezinsbeleid is immers nog altijd een hoofdzakelijk Belgische zaak.
Een Franstalige minderheid wil immers niet raken aan de sacrosancte
eenheid van de Belgische Sociale Zekerheid. Nochtans maakt de
overheveling naar de gemeenschappen van de normerings- en
uitvoeringsbevoegdheden inzake het gezondheids- en gezinsbeleid,
expliciet deel uit van het Vlaams regeerakkoord.
De N-VA betreurt het getalm van de Vlaamse meerderheidspartijen inzake
de uitvoering van dit Vlaams regeerakkoord. Gezien het naderende einde
van de paars-groene legislatuur diende N-VA-kamerlid Danny Pieters in
mei jl. een wetsvoorstel in om deze hervorming nog voor de
verkiezingen te realiseren (Kamerdocument 1811/1).
Voor de N-VA betreft het een minimalistisch voorstel daar
vanzelfsprekend ook de financiering van de gezondheidszorg en de
kinderbijslag moet overgeheveld worden naar Vlaanderen. Omdat de N-VA
echter al op korte termijn stappen wil zetten, beperkt het voorstel
zich tot hetgeen niet alleen door de oppositie maar ook door alle
partijen van de Vlaamse meerderheid onderschreven wordt. De N-VA
rekent aldus op de steun van álle Vlaamse partijen in het federaal
parlement.
Geen aflossing van de wacht meer
Toch mag dit de Vlaamse overheid niet beletten alvast een eigen
beleid, die naam waardig, uit te tekenen en aanzetten te geven waar
mogelijk. De Vlaamse regering heeft vandaag echter geen minister voor
gezinsbeleid. Zelfs niet als onderschrift bij andere titels. Heeft
paars-groen wel interesse in het gezin? Een echt gezinsbeleid is veel
meer dan alleen maar het vergemakkelijken van de kinderwens. Een
volledig gezinsbeleid moet aandacht hebben voor zowel de kwantitatieve
als de kwalitatieve verzuchtingen van het gezin. Niet alleen het
prijskaartje van de kinder'last', maar ook de toenemende werkdruk en
de stijging van het aantal gezinnen met twee kostwinners, maken dat
ouders vandaag over-bevraagd worden. Van levenskwaliteit is steeds
minder sprake.
Kiezen voor kinderen, is kiezen voor de toekomst. En met die toekomst
loopt het in Vlaanderen grondig fout. De demografische aflossing van
de wacht is niet meer verzekerd. Om deze mogelijk te maken heeft
Vlaanderen minstens 80.000 kinderen per jaar nodig, in 2001 werden in
Vlaanderen 60.000 kinderen geboren. Een kwart te weinig als men denkt
aan de vervanging van de generaties. Vlaanderen zou moeten kunnen
rekenen op 2,1 kind per vrouw. Vorig jaar bedroeg de score in
Vlaanderen 1,4. Dat is trouwens merkelijk lager dan in de buurgewesten
Brussel en Wallonië.
Die evolutie hoeft ons nochtans niet te verbazen. Alles wijst er op
dat de reële kinderwens in Vlaanderen rond de 2 tot 3 kinderen draait.
Dat is de verzuchting, maar de dagelijkse werkelijkheid maakt het
invullen van die wens onmogelijk. De keuze voor een gezin en voor
kinderen is, ook anno 2002, niet louter een keuze voor bepaalde
waarden, maar ook een keuze met ingrijpende financiële gevolgen. Jonge
gezinnen die bereid zijn om te investeren in nieuw leven en dus in de
toekomst van de samenleving, worden gestraft.
De integrale overheveling van het gezinsbeleid van het Belgische
federale niveau naar de gemeenschappen zou al een gedeeltelijk
antwoord kunnen bieden op de vanzelfsprekende vraag "wie gaat de
oplossing betalen"? De Vlaamse kinderbijslagen alleen al zijn goed
voor jaarlijks 120 miljard frank. Wel is het een open vraag of de
financiering van de kinderbijslagen exclusief vanuit het stelsel van
de SZ blijvend moet opgebracht worden.
Kinderbijslagen versus opvoedingskosten
Het is geen geheim dat het bedrag van de kinderbijslag niet
overeenstemt met het reële prijskaartje voor de geboorte en de
opvoeding van kinderen. Ook niet bij tweeverdieners. Tegenover een
samengevoegd inkomen staat een globaal prijskaartje voor de opvoeding
van bijna één derde van het gezinsinkomen. Kinderen 'koopt' men dus
niet om het geld. Maar investeren in nieuw leven mag ook niet
bemoeilijkt of ontmoedigd worden.
Zo werd enkele maanden geleden beslist dat de opvang voor kinderen
duurder wordt voor hen die het beter hebben dan die vele anderen. Maar
toch duurder. Wat als het gaat om kinderen die met een handicap door
het leven gaan? Kinderen die weliswaar kunnen rekenen op de vaak
tomeloze inzet van hun ouders, maar die zelf wel in de kou blijven
staan.
Diverse hooggestemde internationale verklaringen stipuleren de
volledige kosteloosheid van het onderwijs. Ouders met studerende
kinderen weten dat het hier louter mooie principes betreft. Zeker
wanneer het om voortgezet onderwijs gaat en dat geldt voor zestig
procent van de 18 jarigen! Er zijn vaak ook de gederfde inkomsten
omdat men de eigen carrière opzij zet.
De N-VA geeft de aanzet tot een toekomstgericht Vlaams gezinsbeleid
Voorliggend puntenplan vormt een aanzet naar een volwaardig
gezinsbeleid. De N-VA legt een pakket maatregelen voor, die het
ouderschap moeten vergemakkelijken.
1. De volledige overheveling van het stelsel van de kinderbijslagen
naar de Gemeenschappen. Overwogen moet worden of de financiering
integraal door bijdragen dan wel vanuit de algemene middelen kan
opgebracht worden (cf. vertekening van het concurrentiegegeven).
2. Ouderschap impliceert ouderplicht en verantwoordelijkheidszin. En
dat zowel tegenover de kinderen als tussen de partners onderling,
maar ook tegenover de samenleving waarin men zich beweegt.
3. Opwaardering van de kinderbijslagen en betere afstemming ervan op
de opvoedingskosten. Dit met 25 procent voor het eerste en 10
procent voor het tweede kind.
4. Met het oog op betere opvang van risicogroepen in de samenleving,
is er regelmatige medische begeleiding tijdens de zwangerschap.
Tijdens het eerste levensjaar wordt gezorgd voor regelmatige
medische consultaties.
5. Volledige terugbetaling van medische kosten voor een
vruchtbaarheidsbehandeling, wanneer zich vóór de leeftijd van 40
jaar medisch vastgestelde vruchtbaarheidsstoornissen voordoen.
6. Bij de geboorte van tweelingen wordt gedurende één jaar sociale
hulp georganiseerd.
7. Mogelijkheid tot verdubbeling van het bevallingsverlof voor de
vrouw tot een periode van maximaal 6 maanden.
8. Voor de mannelijke ouder wordt de mogelijkheid van een zorgverlof
ingevoerd van maximum 20 dagen op te nemen tijdens de eerste zes
maanden na de bevalling.
9. Inzake adoptie blijft de beginseltoestemming bij de vrederechter
en dat tot zolang de wetgeving ter zake een federale
aangelegenheid blijft. Het geschiktheidonderzoek, de begeleiding,
de nazorg en de controle op de kostprijs voor een adoptie is een
opdracht voor de Gemeenschappen. Zij richten daartoe elk voor zich
een Hoge Raad voor Interlandelijke Adoptie op.
10. De recente aanpassing van de ouderlijke bijdrage voor opvang in
georganiseerde kinderdagverblijven is een stap in de goede
richting. De bedoeling moet zijn de mogelijke financiële
drempelvrees bij lage inkomens om aan te kloppen bij een
kinderdagverblijf volledig weg te werken.
11. Toekenning (M/V) van een "zorgloon" (onder de vorm van een
ouderschapsvergoeding of te zien als loopbaanonderbreking) van 750
Euro/maand gedurende 12 maanden.
12. Het sociaal statuut van de onthaalmoeders moet zodanig worden
aangepast dat zij kunnen rekenen op een arbeidsrechtelijk statuut
zoals nu al voorzien in de Belgische sociale zekerheid.
13. Ondernemingen die beslissen een eigen kinderopvang te organiseren
kunnen daarvoor rekenen op fiscale gunstmaatregelen of subsidies.
14. Integrale overdracht naar de Gemeenschappen van de middelen uit
het federale Fonds Collectieve Uitrusting en Diensten, de zgn.
FCUD-middelen en aanwending voor de verdere uitbouw van de
"Initiatieven Buitenschoolse Kinderopvang", de zgn. IBO's.
15. Bij huisvestingondersteuning wordt per persoon ten laste een
bedrag voorzien van 100.000 frank. Inzake de meeneembaarheid van
reeds betaalde registratierechten (= 504.000 frank of 12.500 Euro)
wordt daar bovenop een vrijstelling ingevoerd van 50.000 frank
(1250 Euro) per kind ten laste.
16. Voor eenoudergezinnen wordt het onderhoudsgeld in hoofde van de
ontvanger tot een bedrag van 100.000 frank (of 2500 Euro) per kind
vrijgesteld.
17. Alle kinderen van zowel gehuwde als niet gehuwde samenwonenden of
uit eenoudergezinnen, kunnen via vakantiejobs ieder 100.000 frank
(of 2500 Euro) belastingsvrij verdienen.
18. Leerplichtonderwijs, zowel het lager als het secundair onderwijs
wordt daadwerkelijk kosteloos. Dat is trouwens voorzien in zowel
de Belgische Grondwet als in de Universele Verklaring van de
Rechten van het Kind.
19. Aansluitend bij het doorvoeren van het vorige punt, vervalt het
stelsel van de studiebeurzen.
20. Voor kinderen in het leerplichtonderwijs wordt openbaar vervoer
van en naar school gratis.
21. Optimalisatie van het stelsel van studiebeurzen voor het hoger en
het universitair onderwijs. Dat betekent het welvaartvast maken
van de beurzen en een aanpassing van de instapdrempel ten bedrage
van 20 procent als van de toegekende enveloppe ten bedrage van 10
procent.
Lange termijnpolitiek gevraagd
Het door de N-VA voorgestelde voorgestelde pakket laat zich
gedeeltelijk ten koste van de sociale zekerheid en gedeeltelijk uit
algemene middelen betalen. Levenskwaliteit met daarin onder meer de
mogelijkheid om een waardevol gezinsleven uit te bouwen, kan nu
eenmaal niet met alleen maar grote woorden. De paars-groene
dagjespolitiek van Stevaert & co. onder het motto "morgen
scheren we gratis" blijkt alleszins de meest a-sociale optie die
de Vlaamse regering kan nemen. Het is een kortetermijnpolitiek met
electorale doeleinden. De Vlaamse bevolking heeft nood aan een
langetermijnpolitiek met de prioritaire uitbouw van een echt Vlaams
gezinsbeleid. Dat maakten de Gezondheidsindicatoren 2000 nog maar eens
duidelijk.
Auteur:
Vlaams parlement
Chris Vandenbroeke, Vlaams parlementslid
Meer informatie:
Contactpersoon: Piet De Zaeger
Telefoon: 02/219 49 30
Fax: 02/217 35 10
E-post: piet.dezaeger@n-va.be
Url: http://www.n-va.be/gezinsbeleid
---