Gemeente Leiden
Strijd tegen onkruid nog niet gewonnen
De één vindt elk sprietje gras een doorn in het oog, de ander vindt
hier en daar een plukje tussen de straatstenen juist wel gezellig.
Onkruid en de bestrijding ervan is een telkens terugkerend onderwerp
in gesprekken met bewoners over het beheer van hun wijk.
MILIEU EN BEHEER - Al ongeveer dertien jaar gebruikt de gemeente in
Leiden geen bestrijdingsmiddelen meer om het onkruid uit te roeien.
Tegenwoordig wordt geborsteld en geveegd. Toch was de tijd rijp de
verschillende methoden eens te testen om uit te vinden wat nu de meest
effectieve manier van onkruidbestrijding is.
'Van spuiten weet iedereen dat het schadelijk is voor het milieu; de
schadelijke stof komt in het grond- en oppervlaktewater terecht',
aldus John van Velzen, projectleider onkruidbestrijding en wijkchef
van stadsdeel Noord. 'Wat de meeste mensen niet weten is dat zelfs het
meest milieuvriendelijke middel nog steeds onderdelen bevat die niet
afbreekbaar zijn. Die onderdelen komen dus ook in het grond- en
oppervlaktewater terecht.'
Dat kan een probleem voor ons drinkwater opleveren. Daarom hebben de
gezamenlijke waterleidingbedrijven (verenigd in de VEWIN) aan de
Rijksoverheid gevraagd om een totaalverbod op het gebruik van
bestrijdingsmiddelen. 'Er wordt vaak gedacht dat bijvoorbeeld de
bollenteelt de grootste vervuiler van het oppervlaktewater is, maar
dat blijkt niet zo te zijn. Het zijn juist de middelen die de
gemeenten gebruiken die zo'n tachtig procent voor hun rekening nemen
van de vervuiling van het oppervlaktewater met bestrijdingsmiddelen.
Het is dus belangrijk dat we als gemeente zoeken naar andere manieren
om het onkruid te bestrijden.'
Onaangetast
De techniek die nu wordt toegepast, het vegen en het borstelen, komt
er op neer dat de bovengrondse delen van de plant worden verwijderd,
maar dat de wortels onaangetast blijven. 'Als het groeizaam weer is,
zoals nu met een aantal dagen regen, komt de plant met een week of
drie weer op en kunnen we opnieuw beginnen.'
In de komende maanden test Milieu en Beheer verschillende manieren van
onkruidbestrijding op hun effecten en kosten. Naast vegen en borstelen
bekijkt Milieu en Beheer ook twee manieren die de wortels van de plant
vernietigen. Het duurt dan langer voor het onkruid in sterke mate
terugkomt.
Daarnaast is het natuurlijk belangrijk om ervoor te zorgen dat onkruid
überhaupt geen kans krijgt op te komen. Voor Van Velzen een belangrijk
onderdeel van de bestrijding: 'Het betekent dat we moeten nadenken
over het ontwerp van onze openbare ruimte en het materiaal dat we voor
de straten gebruiken. Als er gekozen wordt voor bestrating zouden we
moeten kijken naar het materiaal dat we daarvoor gebruiken. We hoeven
niet overal van die mooie klinkertjes te gebruiken. Er zijn plekken
die zich lenen voor plavuisachtige tegels die naadloos op elkaar
aansluiten. Dat betekent dat onkruid op die plaatsen vrijwel niet meer
kan ontstaan.'
Ontsierend of mooi?
'Onkruid bestaat uit die plantensoorten die we op een bepaalde plek
niet willen hebben. In de berm vinden we sommige planten mooi, tussen
de straatstenen vinden we het ontsierend', vat van Velzen de gangbare
mening over onkruid samen.
'Maar ook over dat laatste kun je van mening verschillen. Opschietend
gras rondom "Leidenaartjes" op het Pieterskerkplein vinden we storend,
aan de rand van een fietspad in één van de buitenwijken al veel
minder. In dit verband zullen we moeten bekijken of niet of nauwelijks
gebruikte (delen van) fietspaden of trottoirs in groenstroken kunnen
veranderen. Kortom, we kunnen het fenomeen "onkruid" iets
genuanceerder benaderen dan we tot dusver doen. Dat neemt niet weg dat
onkruid ons geen overlast moet bezorgen en wij nog een stevige slag
moeten leveren voor wij het huidige straatbeeld het stempel
"acceptabel" mogen geven.'
'Onkruid willen we op bepaalde plekken nu eenmaal niet hebben.' Foto:
Daniel de Groot.