Droom of werkelijkheid, 10 initiatieven
12-07-2002

Tien initiatieven, tien verhalen. Over inzet, enthousiasme, muren en mogelijkheden.

Iedereen wil zo lang mogelijk zelfstandig in zijn eigen huis blijven wonen. En dat ook blijven doen als de zorgbehoefte groter wordt. Dat geldt zeker ook mensen met een beperking.

De WSZR (Tijdelijke woonzorgstimuleringsmaatregel) subsidieert vernieuwende projecten waardoor mensen die zorg nodig hebben langer zelfstandig kunnen blijven wonen en functioneren in onze maatschappij. Het gaat daarbij altijd om een samenwerkingsverband tussen verschillende non-profit organisaties uit de woon- en zorgsector. Uitgangspunt bij de projecten is steeds de behoefte van de burger.

Droom of werkelijkheid
De Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting (SEV) heeft onder de titel 'Droom of werkelijkheid' een boek uitgebracht waarin tien zulke projecten zijn beschreven. Deze projecten zijn onderling heel verschillend. De tien verhalen beschrijven de opzet van de initiatieven, de positieve en negatieve ervaringen, en geeft de stand van zaken op moment van verschijnen (april 2002).

Eén gemeenschappelijk kenmerk is er wel: de betrokkenen werken aan de realisatie van een wens die op dit moment nog niet in vervulling kan gaan.

Er zijn dan ook geen of weinig voorgangers, er is onvoldoende kennis van de (on)mogelijkheden van wet- en regelgeving en praktische obstakels. Dat vraagt inzet en doorzettingsvermogen van de initiatiefnemers: de (ouders van) toekomstige bewoners.

Trekkersrol aanbieders
De projecten die sinds oktober 2000 geld vanuit de WSZR regeling hebben ontvangen laten zien dat niet alleen de vragers een project kunnen trekken. Ook vanuit de kant van aanbieders ontwikkelen zich initiatieven.

Woningbouwverenigingen kiezen, als hun financiële reserves dat mogelijk maken, vaker voor het ontwikkelen van minder profijtelijke zorgprojecten. SPD-en blijken een bindende rol te kunnen vervullen bij het ontwikkelen van ideeën en het bij elkaar brengen van partijen.

Onorthodoxe aanpak
Wonen in de wijk, het scheiden van wonen en zorg, kleinschalige woongemeenschappen voor mensen met en zonder beperkingen, het zijn initiatieven waarvoor veel partijen met elkaar samen moeten komen.

Iedere organisatie heeft zijn eigen cultuur en eigen manier van werken. Bij de realisatie van een project kunnen deze verschillen voor problemen zorgen. Dan is het belangrijk dat iedereen het einddoel in zicht houdt, en bereid is in te schikken, te zoeken naar alternatieven en deze dan ook te aanvaarden.

Uit de geslaagde voorbeelden van de afgelopen jaren blijkt dat een onorthodoxe aanpak bij deze vernieuwende projecten succes oplevert. Knelpunten worden overwonnen door het enthousiasme bij de deelnemende partijen. Wet- en regelgeving biedt meer mogelijkheden dan gedacht of wordt zelfs aangepast na gesprekken met de verantwoordelijke beleidsmakers. Commerciële bedrijven, wooncorporaties durven risico's te nemen. Renovatie biedt ruimte voor nieuwe woonvormen op gunstige locaties.

Kip en ei
Grote knelpunten bij het opzetten van nieuwe woonvormen zijn de kip en ei verhalen: procedures die veel te traag verlopen, verantwoordelijkheden die worden afgeschoven, het al dan niet beschikbare geld kan partijen uit elkaar drijven.

Maar als alle partijen enthousiast blijven over het uiteindelijke doel, water bij de wijn durven te doen en zonodig hun nek durven uit te steken, kunnen hele mooie projecten tot stand komen. Helaas bloeden goede ideeën nog te vaak dood door gebrek aan financiële mogelijkheden, of traagheid van de procedurele molen.

Tijdrovend
Mensen die hun eigen keuzes willen maken, voor zichzelf of voor hun kinderen, zijn bereid daar veel in te investeren. Een vernieuwend initiatief tot uitvoering brengen kost nogal wat: veel tijd, veel aandacht, veel energie en een hele hoop geduld.

De WZSR is bedoeld als aanmoediging. Het is in alle gevallen een startsubsidie of een subsidie die ervoor zorgt dat een project uiteindelijk financieel rondkomt. Inmiddels zijn er al zo'n 400 subsidieaanvragen ingediend.

Alle informatie over de WZSR staat op de website van het ministerie van VROM.

Bronnen:
Ministerie van VWS,
Ministerie van VROM,
De uitgave 'Droom of werkelijkheid: tien projecten in het kader van de Woonzorgstimuleringsregeling' (2002) is verkrijgbaar bij de stuurgroep experimenten volkshuisvesting (SEV): www.izw.nl