Sociaal-Economische Raad

briefadvies in pdf-formaat ser-commissie kritisch over direct beroep tegen trage bestuursorganen

28 juni 2002 -

De Bestuurskamer van de SER heeft een kritisch advies uitgebracht aan de ministers van Justitie en BZK over een voorstel om direct beroep bij de rechter open te stellen tegen te trage bestuursorganen. In de vorm van een voorontwerp voor een wijziging van de Algemene wet bestuursrecht was dit aan de SER om advies voorgelegd.

Met het voorontwerp, de Wet beroep bij niet tijdig beslissen, moet de burger een doeltreffender rechtsmiddel krijgen tegen een bestuursorgaan dat de termijn voor het nemen van een beslissing heeft overschreden. In dat geval moet de burger volgens het voorontwerp direct bij de rechter beroep kunnen instellen, dus zonder eerst een bezwaarschrift in te dienen. Wel moet de burger het bestuursorgaan schriftelijk in gebreke stellen.

De Bestuurskamer, de commissie waaraan de bestuurlijke en wetsuitvoerende taken van de SER zijn gedelegeerd, stelt zich in haar advies over het voorontwerp kritisch op. Indien geconstateerd wordt dat vele bestuursorganen de termijnen niet halen, dient in de eerste plaats gekeken te worden naar de bestuursorganen dan wel naar de termijnen. De oplossing zou veeleer gevonden moeten worden in organisatorische maatregelen bij bestuursorganen. Ook zou gedacht kunnen worden aan de introductie van gradaties van soorten beslissingen, die elk hun eigen termijn kennen. Het invoeren van een uitzondering op een vast bestuursrechtelijk patroon, zoals het voorontwerp voorstelt, is volgens de Bestuurskamer niet direct de meest voor de hand liggende oplossing. Met de invoering van het voorontwerp zal bovendien de druk op de rechterlijke macht verder toenemen.

Ook vindt de Bestuurskamer dat de introductie van de ingebrekestelling in het bestuursrecht niet opweegt tegen de nadelen ervan. Veel burgers zullen volgens haar niet snel geneigd zijn om een bestuursorgaan, waarvan zij afhankelijk zijn, door middel van een ingebrekestelling tegen de haren in te strijken.

Mochten de bewindslieden besluiten om de opzet van het voorontwerp toch over te nemen, dan bepleit de Bestuurskamer een andere, eenvoudiger constructie. In het kort bestaat deze eruit dat de bestaande termijn altijd wordt verlengd met een (uitloop-) termijn van twee weken. Na afloop daarvan kan de burger direct naar de rechter, dus zonder dat hij het bestuursorgaan eerst in gebreke moet stellen.