Anti Racisme Informatie Centrum
LBR-informatie
Inleiding LBR-voorzitter G. Wawoe, bij de lezing van AHOLD topman
C. van der Hoeven, Ondernemen Zonder Onderscheid
Het is een nieuw begrip in het jargon van management literatuur:
verantwoord maatschappelijk ondernemen.
Dat betekent niet dat het verschijnsel er niet eerder was. In de
geschiedenis van heel veel bedrijven komt men 'captains of
industry' tegen, die het besef hebben dat er een harmonieus
evenwicht moet bestaan tussen de doelstellingen en de acties van
het bedrijf met de belangen van de gemeenschap waarin het bedrijf
is gevestigd. Hetzelfde geldt voor een goede balans tussen het
ondernemen en de behoeften van de medewerkers die de resultaten
uiteindelijk tot stand moeten brengen.
Zo is bekend dat bijvoorbeeld hele dorpen met niet alleen
woonhuizen, maar ook andere voorzieningen werden gebouwd rond
industriekernen door bedrijven welke tegenwoordig 'multinationals'
zouden heten. Het paste natuurlijk ook in het paternalistisch
patroon welk toentertijd hoogtij vierde, maar daarom is het niet
minder verlicht.
In het verzuilde religieuze Nederland lagen aan deze pogingen vaak
ook nog godsdienstige beginselen ten grondslag, ofschoon wij deze
niet moeten overschatten. Tenslotte is het minder dan 200 jaar
geleden dat diezelfde westerse christelijke religies de
rechtvaardiging voor het houden van slaven naar hun mening met
succes gevonden hebben in de bijbel.
De 1 juli lezing staat telkens stil bij een maatschappelijk
verschijnsel wat grote waarde heeft voor de gemeenschap en waarbij
aspecten van culturele diversiteit in het geding zijn.
Multiculturele samenleving is een begrip wat op dit moment van de politieke geschiedenis van Nederland, niet door alle politieke partijen met sympathie wordt bejegend. De uitspraak van CDA leider, de heer Balkenende, dat de multiculturele samenleving moet worden opgeheven, klinkt nog steeds na in onze oren. Nu kan het natuurlijk zijn dat hij het niet zo heeft bedoeld. Dat wat hij werkelijk had willen zeggen niet meer was dan dat de inburgering van de nieuwe Nederlander op een effectievere manier zou moeten verlopen. En daar is natuurlijk niets op tegen, maar dit is niet wat hij gezegd heeft, dit is wat wij door second guessing uit zijn woorden zouden kunnen opmaken. Het blijft anders moeilijk te begrijpen hoe hij als leider van het Christelijk Democratisch Appel in alle christelijkheid dit soort opmerkingen zou kunnen maken.
Feit is echter dat er grote onrust is ontstaan bij grote groepen nieuwe Nederlanders over de manier waarop over hen wordt gesproken en gepubliceerd. Dit alles heeft geleid tot een onbehagelijk gevoel bij velen die dagelijks geconfronteerd worden met verschillende vormen van agressie op het werk en op straat.
Anderzijds leeft ook de autochtone bevolking nu meer dan voorheen
met het gevoel dat vele leden van de etnische
minderheidsgroeperingen niet op de juiste manier een bijdrage
leveren aan de Nederlandse samenleving. Je hebt de voorbeelden van
mensen die, na vele jaren verblijf hier, nog steeds niet het
Nederlands beheersen. Je hebt de voorbeelden van de imams, zij het
een kleine groep, die oproepen tot rebellie tegen de gevestigde
orde. Verder zijn er stromingen die voorstanders zijn van rituelen
en gewoonten die niet passen in de Nederlandse rechtstaat, hiermee
bedoel ik bijvoorbeeld de "erewraak". Dit zijn gevaarlijke
verschijnselen, potentiële splijtzwammen in onze samenleving. Wij
moeten hiervoor de ogen niet sluiten. Het is reëel wanneer een
groot aantal mensen na de gebeurtenissen van 11 september sterker
dan voorheen xenofobe gevoelens jegens vreemdelingen ontwikkelen.
Iedereen is meer op zijn qui-vive en vraagt zich af hoe het toch
heeft kunnen gebeuren. Kan het ook hier gebeuren? Een verhoogde
waakzaamheid is natuurlijk begrijpelijk. Uitspraken en stromingen
die afbreuk doen aan de saamhorigheid in de Nederlandse gemeenschap
van alle bevolkingsgroepen zijn ten zeerste af te keuren. Maar even
zeer moet er voor gewaakt worden dat wij de beginselen van de
Nederlandse rechtstaat geen geweld aan doen. Vanuit de groep van
nieuwe Nederlanders niet, maar even zeer niet vanuit de autochtone
bevolking.
Ik heb het vaker gezegd maar herhaal het graag: wij zijn gezegend
te mogen leven in een land waarvan de grondwet in Artikel 1
voorschrijft dat allen die zich op dit grondgebied bevinden in
gelijke gevallen gelijk behandeld moeten worden ongeacht welk
raskenmerk, geaardheid, ... dan ook. Wij moeten dit artikel
koesteren. Het is onze taak te waken dat het levendig blijft als
wet en door een ieder wordt geëerbiedigd en toegepast.
Het LBR heeft mede als taak alert te zijn op schendingen van het
gelijkheidsbeginsel. Haar taak gaat verder en moet een waarborg
scheppen voor een infrastructuur die in staat is te monitoren
wanneer het mis zou gaan maar ook aan te geven op welke wijze
corrigerend opgetreden kan worden. Dat is naar de gemeenschap toe
als geheel. Maar ook heeft zij de taak om groepen die onder druk
staan weerbaar te maken opdat zij kunnen leven en overleven in de
Nederlandse gemeenschap. En hierin staan wij niet alleen, de
Overheid ondersteunt in vele vormen het werk dat hier wordt
verricht. Maar nog belangrijker is het dat maatschappelijke
organisaties, bedrijven, verenigingen op hun eigen zeer
constructieve manier een reële bijdrage leveren aan het creëren van
harmonie in onze gemeenschap.
Het is daarom dat wij vanmiddag ons zeer gelukkig mogen prijzen om
in ons midden te hebben een van de belangrijkste 'captains of
industry' in Nederland in zijn bedrijfstak de onbetwiste nummer I,
de Chief Executive van Ahold, drs. Cees van der Hoeven. Hij heeft
het voorbeeld gegeven hoe actie genomen kan worden op het gebied
van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Zijn ondernemen op
commercieel gebied heeft geleid tot de creatie van een ijzersterke
onderneming met vestigingen in de gehele wereld. Zijn strategieën
getuigen van grote inzicht in zijn sector, van een groot
leiderschapsvermogen en van een diepe maatschappelijk inzicht waar
het gaat om het juiste evenwicht tot stand te brengen tussen
gemeenschap en zijn bedrijf. Niet voor niets wordt hij gezien als
een kampioen op het gebied van het bewustzijn van het noodzakelijk
sociale gezicht van ondernemingen in de 21ste eeuw.
Mag ik U uitnodigen om te luisteren naar de presentatie van de LBR
lezing 2002 door drs. Cees van der Hoeven.
Gilbert Wawoe, voorzitter LBR.
Zie ook: Persbericht - Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen trend
onder ondernemers
Tekst van de lezing - Ondernemen zonder onderscheid