Wageningen Universiteit
Persbericht
26 juni 2002, nr. 045
Prof. Niels Röling: "Je kunt met de tredmolen de wereld niet voeden"
"Beschouw voedselvoorziening als een ecologische dienst"
De landbouw lijkt gevangen in een tredmolen die gericht is op het
maximaliseren van het nut en het aanwakkeren van productie en consumptie. "De
tredmolen heeft echter een aantal negatieve gevolgen, die steeds minder
aanvaardbaar zijn. Zo is de tredmolen tegenstrijdig met natuurbeheer,
drinkwatervoorziening, landschapsbehoud en andere ecologische diensten.
Bovendien zet een mondiaal werkende tredmolen boeren in heel verschillende
stadia van technologische ontwikkeling en toegang tot productiemiddelen op een
niet faire wijze tegenover elkaar. Je kunt met de tredmolen de wereld niet
voeden". Dit stelt prof.dr.ir. Niels Röling in de rede die hij donderdagmiddag
27 juni uitspreekt in verband met zijn afscheid als bijzonder hoogleraar
Agrarische Kennissystemen in Ontwikkelingslanden bij Wageningen Universiteit.
Hij bepleit in zijn rede voedselvoorziening te gaan zien als een ecologische
dienst. "Zelfs bij een fixatie op voedselvoorziening ontkom je niet meer aan
aandacht voor het gehele ecosysteem. We moeten erkennen dat we in een ander
tijdperk leven en daaruit de consequenties trekken. Wageningen, met zijn
technische, economische en sociale wetenschap gericht op landgebruik, lijkt
bij uitstek geschikt om die uitdaging op te pakken", aldus Röling.
Volgens Röling leven we niet zozeer in een tijdperk van verandering, maar in een verandering van tijdperk. "We moeten af van het oude denken en ons omschakelen op de nieuwe situatie. Beleid gebaseerd op de tredmolen heeft een aantal positieve kanten. De voordelen van technologische vernieuwingen worden doorgegeven aan de consument in de vorm van goedkoop voedsel. Een ei bijvoorbeeld heeft nog steeds dezelfde nominale waarde als in de zestiger jaren. We geven maar 10% van ons inkomen uit aan voedsel. Een voordeel voor het beleid is dat de tredmolen blijft draaien door relatief kleine investeringen in onderzoek en voorlichting. Als met al is het geen wonder dat het beleid de tredmolen als uitgangspunt hanteert. Een concurrerende landbouw, dat is het toverwoord, ook voor de Nederlandse landbouw". Volgens Röling faalt de markt echter als het om duurzame landbouw en wereldvoedselvoorziening gaat en houden we desondanks 'verblind vast aan een idee dat in bepaalde omstandigheden goed werkte in een tijdperk waarin het helemaal niet meer werkt". Het kan zelfs leiden tot korte termijn aanpassingen die gevaarlijk zijn voor de wereldvoedselvoorziening. "Ik denk dan bijvoorbeeld aan het mogelijk verdwijnen van de akkerbouw uit Nederland".