European Commission

IP/02/921

Brussel, 26 juni 2002

De Europese Commissie geeft de Europese sociale dialoog een nieuwe impuls.

De Commissie heeft vandaag een Mededeling over de sociale dialoog goedgekeurd die de rol daarvan in de strategie voor economische en sociale hervormingen in Europa versterkt. De Commissie stelt voor de zichtbaarheid van de resultaten van de sociale dialoog te verbeteren en de samenhang tussen het nationale en het Europese niveau te verbeteren. Verder stelt zij voor om een "Top voor overleg over Groei en Werkgelegenheid" in te stellen, waar op het hoogste politieke niveau het voorzitterschap van de Raad en van de Commissie en de Europese sociale partners bijeen zouden komen. Het is de bedoeling deze Top ten minste eenmaal per jaar te houden, voorafgaand aan de Europese Raad in het voorjaar, waar de economische en sociale toestand van de Unie wordt besproken. Ook nodigt de Commissie de sociale partners uit om hun autonome dialoog, die nu nog te beperkt is, verder te ontwikkelen door gezamenlijke werkprogramma's, die zouden moeten leiden tot concrete resultaten, namelijk in het Gemeenschapsrecht geïntegreerde overeenkomsten. De Commissie meent dat de sociale dialoog de meest geschikte omgeving is voor het bepalen van een nieuw evenwicht tussen flexibiliteit en zekerheid. Deze rol van de sociale dialoog is met name belangrijk in het vooruitzicht van de uitbreiding, nu de actoren en de tradities van partnerschap in veel kandidaatlanden nog weinig ontwikkeld zijn, ondanks de initiatieven van de sociale partners en de ondersteuning door de communautaire programma's.

De Europese Commissaris voor werkgelegenheid en sociale zaken Anna Diamantopoulou heeft verklaard: "De Commissie heeft altijd veel belang gehecht aan de sociale dialoog, omdat die het beste in staat is de concrete kwesties aan te pakken die centraal staan bij de modernisering van het Europese sociale model. Het is dus tijd dat de sociale dialoog een grotere rol gaat vervullen, zowel op Europees als op nationaal niveau."

Het voorstel

De Commissie stelt in haar Mededeling voor de zichtbaarheid van de resultaten van de sociale dialoog te verbeteren en de samenhang tussen het nationale en het Europese niveau te versterken. De bijdrage van de sociale dialoog aan het succes van de strategie voor economische en sociale modernisering waartoe te Lissabon is besloten, is cruciaal. Daarom heeft de Europese Raad van Barcelona in maart de sociale partners opgeroepen om vanaf december verslag uit te brengen over deze bijdrage, op alle niveaus, zowel de territoriale als de sectoriële, met name in het kader van de coördinatie van het werkgelegenheidsbeleid.

Verder dringt de Mededeling aan op overleg tussen de sociale partners en de autoriteiten over de keuzes inzake en de sturing van het economische en sociale beleid. Voorgesteld wordt een "Top voor overleg over groei en werkgelegenheid" in te stellen, waar op het hoogste politieke niveau het voorzitterschap van de Raad en van de Commissie en de Europese sociale partners bijeen zouden komen. Het is de bedoeling deze Top ten minste eenmaal per jaar te houden, voorafgaand aan de Europese Raad in het voorjaar, waar de economische en sociale toestand van de Unie wordt besproken. De sociale partners zullen aldus op doelmatige wijze kunnen deelhebben aan het welslagen van de tenuitvoerlegging van het economische en sociale beleid van de Unie.

Tenslotte nodigt de Commissie naar aanleiding van de recente overenkomst over telewerk de sociale partners uit om hun autonome dialoog, die nu nog te beperkt is, verder te ontwikkelen door gezamenlijke werkprogramma's, die zouden moeten leiden tot concrete resultaten, namelijk in het Gemeenschapsrecht geïntegreerde overeenkomsten, die in het veld ten uitvoer worden gelegd volgens de eigen procedures van de sociale partners.

Context

De sociale partners vervullen een specifieke rol in het maatschappelijk middenveld, waar zij de belangen en zorgen van de wereld van de arbeid vertegenwoordigen. De Commissie heeft altijd veel belang gehecht aan de sociale dialoog bij het vinden van passende antwoorden op de kwesties die centraal staan bij de modernisering van het Europese sociale model: de ontwikkeling van het levenslang leren, het beheer van veranderingen, de verbetering van de mobiliteit, het actief ouder worden en de bevordering van gelijke kansen. De Commissie meent dat de sociale dialoog de meest geschikte omgeving is voor het bepalen van een nieuw evenwicht tussen flexibiliteit en zekerheid. Deze rol van de sociale dialoog is met name belangrijk in het vooruitzicht van de uitbreiding, nu de actoren en de tradities van partnerschap in veel kandidaatlanden nog weinig ontwikkeld zijn, ondanks de initiatieven van de sociale partners en de ondersteuning door de communautaire programma's.

De Europese sociale partners zijn interprofessioneel - de UNICE voor de werkgevers, het EVV voor de werknemers, en het CEEP voor gemeenschapsbedrijven - of sectorieel. Zo zijn er 27 sectoriële comités voor de sociale dialoog, die de meest uiteenlopende sectoren bestrijken, van de burgerluchtvaart tot de landbouw en de persoonlijke dienstverlening.

Deze sociale partners zijn de essentiële actoren van het Europese sociale beleid. Het Verdrag bepaalt dat zij geraadpleegd dienen te worden over alle communautaire initiatieven, en dat zij overeenkomsten kunnen sluiten die vervolgens in het Gemeenschapsrecht kunnen worden verwerkt, bijvoorbeeld over arbeidsomstandigheden, gelijke kansen voor vrouwen en mannen, informatie en raadpleging van de werknemers, of ook opleiding. Sinds 1993 zijn er drie interprofessionele overeenkomsten gesloten en in richtlijnen verwerkt: over ouderschapsverlof in 1995, over deeltijdwerk in 1997 en over arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd in 1999. Twee sectoriële overeenkomsten zijn op dezelfde wijze verwerkt: over de organisatie van de arbeidstijd in de sectoren zeevervoer en de burgerluchtvaart. De overeenkomst over telewerken van mei 2002 zal als eerste ten uitvoer worden gelegd volgens de procedures en gebruiken die eigen zijn aan de sociale partners en aan de lidstaten.

Het Verdrag geeft de Commissie, in artikel 138, de verantwoordelijkheid voor het bevorderen en ondersteunen van de Europese sociale dialoog. Deze Mededeling past in dat kader: zij sluit ook aan bij de verklaring van de sociale partners ter gelegenheid van de Europese Raad van Laken en bij de conclusies van de groep op hoog niveau voor de arbeidsverhoudingen die in april zijn gepubliceerd.