Ingezonden persbericht
'De aanklacht' in Nijmegen
Donderdag 20 juni 2002, 19.30 uur, theaterzaal Lux
30 mei 2002
Publiek gerecht milieuvervuiling in Nijmegen-west gaat door ondanks afzegging provincie Gelderland
Ondanks eerdere toezeggingen heeft de provincie Gelderland laten weten niet deel te zullen nemen aan het publiek gerecht over milieuvervuiling in Nijmegen-west en Weurt. De eveneens 'gedaagde' gemeente Nijmegen zal zich wel komen verdedigen op 20 juni aanstaande. Milieudefensie en de Gelderse Milieufederatie (GMF) hebben als organisatoren diverse pogingen ondernomen om de provincie alsnog deel te laten nemen maar zijn hierin helaas niet geslaagd. Dat betekent dat het gerecht gewoon door gaat en ook de volledige aanklacht besproken zal worden maar waarschijnlijk zonder vertegenwoordiging van de provincie Gelderland.
Hoewel eerder de medewerking reeds was toegezegd (onder andere op 27 april j.l. voor de camera's van 'Knevel op Zaterdag') heeft de provincie Gelderland besloten niet aan het publiek gerecht deel te nemen. Toen dit besluit bij de organisatoren terecht kwam, is op diverse manieren (o.a. gesprekken) geprobeerd om de provincie tegemoet te komen zodat deze alsnog mee zou doen. Een laatste bod van de kant van de organisatoren - gezien de tijdsdruk voor het drukken van flyers etc. was langer uitstel niet mogelijk - vloeide voort uit een ingelast gesprek met gedeputeerde Aalderink op maandag 27 mei. Daarin gaf hij aan dat de provincie met name moeite heeft met de terminologie van 'publiek gerecht' en 'rechters' die 'uitspraak doen'. Milieudefensie en GMF hebben daarop voorgesteld deze termen niet langer te hanteren op voorwaarde dat de provincie dan wel vertegenwoordigd zou worden op 20 juni. De organisatoren waren bereid tot deze concessie vanwege het grote belang dat zij hechten aan deelname van alle partijen. De provincie is echter niet aan de voorwaarde tegemoet gekomen en stuurde in plaats daarvan een uitgebreide fax waarin zij uitlegt waarom zij niet deel zal nemen aan het publiek gerecht.
De provincie Gelderland stelt zich op het standpunt dat zij 'ten principale' maar op twee plaatsen verantwoording aflegt, bij Provinciale Staten en bij de bestuursrechters van de Raad van State. Men is slechts bereid tot een openbaar debat op hoofdlijnen over 'milieubeleid in zijn algemeenheid', over 'omgevingsbeleid' en 'vergunningen- en handhavingsbeleid'. In dat debat zouden deskundigen dan hun opvattingen naar voren kunnen brengen en adviezen kunnen geven. Het debat zou niet mogen gaan over individuele casussen van bedrijven en er mogen geen 'rechters' zijn die 'een uitspraak doen'.
Milieudefensie en de Gelderse Milieufederatie zijn uiterst teleurgesteld in deze formalistische houding van Gedeputeerde Staten en vrezen dat dit de verhouding tussen de lokale milieu- en bewonersgroepen en de provincie ernstig zal schaden. In een brief hebben de organisatoren uitgelegd waarom zij vinden dat de provincie wel tijdens het publiek gerecht aan de burgers van Nijmegen en Weurt uit zou moeten leggen waarom dingen al dan niet goed gaan met betrekking tot milieuvergunningen en handhaving. Zij hopen dat de provincie alsnog zal besluiten om zich wel te komen verdedigen tegen de aanklacht dat zij te weinig doet om burgers en milieu te beschermen tegen de uitstoot van schadelijke stoffen.
Achtergrond Publiek Gerecht
Vijf lokale milieu- en bewonersorganisaties hebben donderdag 25 april een gezamenlijke aanklacht ingediend bij de provincie Gelderland en de gemeente Nijmegen. Zij vinden dat deze overheden te weinig hebben gedaan om burgers en milieu te beschermen tegen de uitstoot van schadelijke stoffen. Dit uit zich volgens hen in: verouderde milieuvergunningen, regelmatige overschrijdingen van beslistermijnen, veel te ruime vergunningen die onnodige uitstoot van schadelijke stoffen toestaan, gedoogpraktijken en gebrekkige handhaving.
De aangeklaagde overheden kregen vijf weken (tot 30 mei) de tijd om zich schriftelijk te verweren en stukken in te brengen. In deze vijf weken zorgden de milieu- en bewonersorganisaties voor een nadere onderbouwing van hun aanklacht met voorbeelden. Tijdens de zitting op 20 juni kunnen zowel 'eisers' als 'gedaagden' hun kant van de zaak toelichten. De drie weken tussen 30 mei en 20 juni zijn voor de onafhankelijke 'rechters' om de zaak gedegen voor te kunnen bereiden.
Als rechters treden op:
Mr. dr. Marius Aalders, verbonden aan het Centrum voor Milieurecht te Amsterdam;
Prof. Piet Gilhuis, hoogleraar milieurecht, bestuursrecht en wetgevingsvraagstukken te Tilburg;
Prof. Pieter Leroy, hoogleraar milieubeleid in Nijmegen en Antwerpen.
De rechters bepalen het procesverloop: wie het woord krijgt tijdens de zitting, welke stukken en deelklachten in het besluit worden meegenomen, et cetera. Ze doen uiterlijk twee weken na de zitting, schriftelijk, een uitspraak. Hoewel niet bindend, zal de gezaghebbende uitspraak zeker zijn effect hebben in het onderhavige conflict. Het staat de rechters vrij om ook oplossingsrichtingen voor te dragen.
In Nijmegen en Beuningen ligt een van Nederlands grootste aaneengesloten industrieterreinen midden in een woongebied. In het gebied komt meer kanker voor dan gemiddeld in Nederland. Gevolg is dat er al jarenlang veel aandacht is voor milieu- en gezondheidsproblemen, bij overheden, bedrijven, bewoners- en milieuorganisaties. Een verband met de aanwezige industrie en de uitstoot van schadelijke, deels kankerverwekkende stoffen is in onderzoeken aangetoond noch uitgesloten. Niettemin vinden alle betrokkenen dat alles in het werk gesteld moet worden om de uitstoot van schadelijke stoffen te verminderen.
De actieve milieu- en bewonersorganisaties proberen door inspraak en beroep betere vergunningen en handhaving te krijgen, regelmatig met succes. Ook treden zij in een aantal gevallen direct in overleg met bedrijven om resultaat te boeken. Zij willen dat technische mogelijkheden benut worden en dat er een einde gemaakt wordt aan onnodige uitstoot. Dat er in Nijmegen en Beuningen resultaten worden behaald lijkt samen te hangen met het vele werk van betrokken burgers en organisaties. Hier kan en mag de overheid echter niet op rekenen. Milieudefensie en de Gelderse Milieufederatie willen een podium bieden aan de lokale organisaties om de overheden op dit punt ter verantwoording te roepen en aan de overheden om die verantwoording af te leggen. Door het conflict voor te leggen aan een drietal 'rechters' hopen zij een antwoord te krijgen op de vraag of de overheden hun wettelijke verantwoordelijkheden voor volksgezondheid en milieu naar behoren invullen.
Brieven
Noot voor de redactie,
De brief waarin Milieudefensie en de Gelderse Milieufederatie aangeven waarom zij vinden dat de provincie alsnog zou kunnen en moeten deelnemen, is als bijlage bij dit persbericht gevoegd. De fax van de provincie en andere informatie over 'De Aanklacht' is te vinden de site van de Gelderse Milieufederatie: