Ministerie van Buitenlandse Zaken
PERSBERICHT
19 juni 2002
Adviesraad Internationale Vraagstukken: 'De Europese Unie dreigt slagzij te
maken"
De Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) wil dat de positie van de
Europese Commissie versterkt wordt. Regeringen van de lidstaten van de EU
hebben nu teveel het voortouw. Het evenwicht tussen de Europese Raad en de
vakraden van ministers aan de ene kant, en de rol van de Commissie aan de
andere kant wordt meer en meer verstoord ten gunste van de lidstaten. De
Nederlandse regering laat zich in deze trend meeslepen. Op termijn moet de
Commissie een centrale rol spelen en weer wetgever zijn, in samenspel met
het Europees Parlement (EP), dat moet gaan bestaan uit een 'Landenkamer' en
een 'Volkerenkamer'.
Dit schrijft de AIV in zijn advies 'Een brug tussen burgers en Brussel -
Naar meer legitimiteit en slagvaardigheid voor de Europese Unie' over de
toekomst van de Unie. De Adviesraad bekijkt hoe de afstand tussen de burger
en Brussel kan worden verkleind en hoe een Unie van uiteindelijk zo'n 30
leden nog slagvaardig kan blijven optreden.
Ook de Raad moet worden hervormd. Dit onderwerp staat op de agenda van de
Europese Raad in Sevilla op 22 juni. De regering vindt dat de Algemene Raad
haar taken van buitenlands beleid en coördinatie van Europees beleid moet
blijven behouden. De AIV is het daar niet mee eens en stelt voor de
coördinerende taak over te hevelen naar een nieuw in te stellen
Coördinatieraad. Deze nieuwe raad is samengesteld uit bewindslieden die ook
nationaal verantwoordelijk zijn voor afstemming van Europees beleid. Het AIV
stelt ook voor het voorzitterschap te vervangen door een voorzitter. Deze
moet elke Raad uit eigen midden kiezen en vertegenwoordigt niet de lidstaat.
De AIV bepleit dat de Unie een basisverdrag krijgt met de belangrijkste spelregels helder op een rijtje en dat de Unie 'een smoel' geeft. Dit in de plaats van de voor burgers ondoorgrondelijke wirwar van verdragsbepalingen. De uitwerking van de spelregels en het beleid horen thuis in Protocollen. Nationale parlementen moeten een stem krijgen bij wijzigingen van een Protocol, één manier om ze meer bij 'Brussel' te betrekken.
Het Europees Parlement (EP) moet meer te zeggen krijgen. Zo moet zij de
voorzitter van de Commissie kiezen en individuele leden van de Commissie
naar huis kunnen sturen. Het EP, dat nu alleen wat te zeggen heeft over een
deel van de uitgaven, moet kunnen meebeslissen over alle uitgaven èn de
inkomsten.
Andere voorstellen die de AIV doet zijn onder meer:
- Een simpeler systeem van stemmenweging;
- Geen samensmelting van de functies van Patten en Solana, maar wel een
recht van initiatief van de Commissie in consultatie met de Hoge
Vertegenwoordiger in de tweede pijler en een aanzienlijke verhoging van de
fondsen voor het buitenlands beleid van de Unie;
- Een speciale procedure voor optreden door een beperkte groep lidstaten
namens de Unie in (militaire) crisissituaties;
- Geleidelijke overheveling van de derde pijler naar de eerste.