Ministerie van Justitie
Financieel rechercheren gaat nieuwe fase in
13 juni 2002
Financieel rechercheren is de afgelopen jaren duidelijk op de agenda
gezet. De bouwstenen zijn er. Tot volle bloei is het nog niet gekomen,
daarom hebben de ministers Korthals en De Vries besloten aanvullende
maatregelen te nemen. Die bestaan onder meer uit: werving van
rechercheurs, meer deskundigheid bij politie en justitie, verbetering
van de structuur bij de aanpak van horizontale fraude, en de
oprichting van het Functioneel OM als landelijk parket voor de
bestrijding van financieel-economische criminaliteit. De maatregelen
dragen niet alleen bij aan verbetering van de kwaliteit van de
recherche, maar steunen ook het bewustwordingsproces bij de politie
dat financieel rechercheren een onmisbaar instrument is bij
opsporingsonderzoeken. De bewindslieden sturen hierover binnenkort een
brief naar de Tweede Kamer.
Evaluatie
Het besluit om het financieel rechercheren verder uit te bouwen, is in
lijn met de aanbevelingen uit het evaluatierapport van het project
Financieel Rechercheren. Het rapport met als titel Het ei van Columbo?
is gebaseerd op een onderzoek dat van maart 2001 tot mei 2002 is
uitgevoerd in opdracht van de ministeries van Justitie en van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Het project Financieel Rechercheren is vijf jaar geleden begonnen met
als doel het financieel rechercheren als instrument een vaste plaats
te geven in de opsporingswereld van politie en justitie. De term
financieel rechercheren heeft zowel betrekking op de bestrijding van
financieel-economische delicten als op de inzet van
financieel-technische middelen bij de aanpak van alle, dus ook
commune, delicten.
In het evaluatierapport wordt ook ingegaan op de interregionale
fraudeteams (IFTs) die onder het project Financieel Rechercheren tot
stand zijn gekomen. Deze teams richten zich exclusief op de
bestrijding van horizontale fraude (fraude waarbij een private partij
het slachtoffer is zoals een bank of een verzekeringsmaatschappij).
Doel
Het doel van het project was wellicht te ambitieus en is daardoor niet
over de volle breedte gerealiseerd. Volgens de onderzoekers speelde
daarbij ook de beleving op het uitvoerend niveau bij zowel politie als
OM een rol. Het financieel rechercheren kreeg, in de betekenis van
bestrijding van financieel-economische criminaliteit, weinig ruimte
vanwege de geringe beleving van de ernst van dit type criminaliteit.
Daar staat tegenover dat het financieel rechercheren, als inzet van
financieel-technisch en administratief instrument bij de beoordeling
van onderzoeksgegevens op bredere belangstelling kon rekenen. Het
project Financieel Rechercheren heeft als belangrijkste resultaat
bijgedragen aan dat bewustzijn.
Resultaten
Het evaluatierapport is omvangrijk en geeft inzicht in zaken die goed
en minder goed zijn gelopen. De onderzoekers beoordelen de oprichting
van de interregionale fraudeteams -als onderdeel van het project
Financieel Rechercheren- positief omdat er uiteindelijk meer
horizontale fraude is opgespoord. Daarnaast is een aanmerkelijke
verbetering opgetreden in de communicatie van de politie en het OM met
de private sector (i.c. banken en verzekeringsmaatschappijen), het
vertrouwen is fors toegenomen. De marktpartijen hebben, in reactie op
de initiatieven van de overheid, fraudemeldpunten ingericht.
Uit het rapport blijkt verder dat het opleidingsaanbod slechts ten
dele is uitgewerkt en dat de criminaliteitsbeelden niet of nauwelijks
zijn gerealiseerd. Ook wordt horizontale fraude nog te weinig als
belangrijke taak van de politie gezien.
Project
De onderzoekers geven bij hun beoordeling van de projectorganisatie
aan dat er geen duidelijke koers was. Een projectplan ontbrak. Er werd
vooral pragmatisch gewerkt. Het project heeft het kenmerk gekregen van
trial and error, en is uitgegroeid tot een verzameling van
deelprojecten en activiteiten. De onderzoekers hebben daarentegen
waardering voor de inzet van leiding en medewerkers van het project
Financieel Rechercheren om in de opsporingswereld het onderwerp op de
agenda te zetten en de bouwstenen voor de verdere ontwikkeling van het
financieel rechercheren aan te reiken.