Nederlands Uitgeversverbond

Brief d.d. 4 juni 2002 van de NDP aan de Kabinetsinformateur, prof. mr. J.P.H. Donner

Aan de Kabinetsinformateur
Prof. mr. J.P.H. Donner
Eerste Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20008
2500 EA DEN HAAG

Amsterdam, 4 juni 2002
Nr. 911.1/jwg/sp

Betreft: Persbeleid

Geachte heer Donner,

Tijdens de laatste begrotingsbehandelingen van OC&W is door de fractiewoordvoerders ernstige kritiek geuit op het (ontbreken van een) persbeleid van het Kabinet, en werden door diverse fracties suggesties aangedragen die bij een vernieuwing van het overheids-beleid zouden kunnen worden overwogen.

Naar wij bij geruchte hebben vernomen zou Staatssecretaris Van der Ploeg voornemens zijn nog in de demissionaire periode van het huidige Kabinet de voorstellen in zijn persnotitie van december 2001 zonder voorafgaand debat met de Kamer te effectueren. Wij zijn van mening dat een dergelijke handelwijze onjuist is.

De vereniging De Nederlandse Dagbladpers (NDP) is de bedrijfstakorganisatie die alle uitgevers van de in Nederland verschijnende dagbladen representeert, en is onderdeel van het Nederlands Uitgeversverbond. De NDP heeft in de afgelopen maanden aan de woordvoerders van de fracties in de Tweede Kamer een toelichting gegeven op de economische en andere ontwikkelingen binnen de dagbladpers en de verwachtingen ten aanzien van de toekomst.
Onderdeel daarvan was de notitie kritische factoren bedrijfsvoering dagbladuitgevers,
die eind januari tevens de basis vormde voor een gezamenlijk gesprek van delegaties van NDP, NVJ en het Genootschap van Hoofdredacteuren met de Staatssecretaris.

Het moge duidelijk zijn dat naast de conjuncturele terugval vooral de structurele veranderingen binnen het brede media-aanbod van grote invloed zijn op de mogelijkheden om op termijn een kwalitatief goed en gevarieerd aanbod van Nederlandse dagbladen op private basis te kunnen blijven realiseren.

Bij het herijken van het persbeleid zal vooral gezocht dienen te worden naar maatregelen die de krachten van de vrije markt in harmonie brengen met de publieke functie welke door overheid en politiek aan de sector wordt toegekend.

Voor het bereiken van een werkelijk structurele ondersteuning van de sector zullen vooral generieke fiscale maatregelen in aanmerking moeten komen. Verlaging van BTW op het gedrukte dagblad, en op de elektronische componenten die de benodigde compensatie moeten genereren voor de continuïteit van de basis, vormen hiertoe een belangrijke aanzet.

De Nederlandse overheid legt in artikel 7 van de Grondwet bijvoorbeeld in lid 4 een zware claim op het functioneren van de private ondernemingsgewijze totstandkoming van de dagbladen. Gegeven die uitgangspositie zal de NDP gaarne in de komende maanden de uitwerking van het fiscale element in een samenhangend mediabeleid bespreken met de verantwoordelijke nieuwe bewindspersoon en de fracties. Zulks met als doel te komen tot uitwerking van een voorstel voor gericht generieke maatregelen dat, met behoud van de marktverhoudingen, recht doet aan de bijzondere situatie van de dagbladen.

In de afgelopen maanden hebben zowel het Commissariaat voor de Media als het Bedrijfsfonds voor de Pers zich uitgesproken over gewenste maatregelen ter bescherming en behoud van de pluriformiteit van het aanbod van Nederlandse dagbladen. De NDP plaatst bij het in betrokken rapporten - en ook in de politieke discussie - gehanteerde pluriformiteitsbegrip de kanttekening dat veelal te eenzijdig wordt uitgegaan van het getalscriterium. Verbreding en veranderingen in het informatieve media-aanbod van de afgelopen decennia nopen absoluut tot een herbezinning. De discussie dient niet te gaan over het absolute aantal dagbladtitels in Nederland, maar over het bereiken van een situatie waarin de overblijvende kranten economisch én journalistiek gezond en sterk zijn en dat ook kunnen blijven.

Wij zijn van mening dat er op korte termijn dringend behoefte bestaat aan een gedegen studie en advies over het persbeleid door de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, of een brede onafhankelijke commissie, alvorens er wordt besloten tot nieuwe wet- en regelgeving. Persbeleid als onderdeel van een samenhangend mediabeleid!
De ontwikkelingen in de Europese Markt en op mededingingsrechtelijk terrein dienen daarbij te worden meegenomen.

De NDP dringt er bij u op aan de mogelijkheid te onderzoeken voor het vastleggen van afspraken voor een opdracht aan de WRR, of een apart in te stellen brede commissie, in een regeerakkoord voor de komende kabinetsperiode.

Wij zijn gaarne bereid tot nadere toelichting, in het geval dat u daaraan behoefte heeft.
Een afschrift van dit schrijven doen wij ter informatie toekomen aan de Staatssecretaris, fractievoorzitters, en betrokken organisaties.

Hoogachtend,

drs C.G.G. Spaan
voorzitter NDP

cc.
Staatssecretaris dr. F. van der Ploeg
Nederlandse Vereniging van Journalisten
Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren
Bedrijfsfonds voor de Pers
Commissariaat voor de Media

---