European Commission
MEMO/02/127
Brussel, 5 juni 2002
Toepassing van de mededingingsregels van de EU op sport
De door de Europese Raad van Nice goedgekeurde verklaring over het
specifieke karakter van sport(1)
benadrukt dat bij alle acties van de Gemeenschap rekening moet worden
gehouden met "de maatschappelijke, educatieve en culturele functie van
de sport, die het specifieke karakter ervan bepaalt, teneinde de
ethiek en de solidariteit die noodzakelijk zijn voor het behoud van de
maatschappelijke rol van de sport, te eerbiedigen en te bevorderen".
Het is de taak van de sportorganisaties om hun tak van sport te
organiseren en te bevorderen, met name wat betreft de specifieke
sportregels die van toepassing zijn. Daarbij moet uiteraard de
nationale en communautaire wetgeving worden nageleefd. Het Hof van
Justitie heeft bij verschillende gelegenheden geoordeeld dat sport in
haar economische aspect aan het Gemeenschapsrecht onderworpen is, maar
teglijkertijd erkend dat deze sector bepaalde speciale kenmerken
heeft.
Met name de Commissieleden Monti en Reding hebben de afgelopen twee
jaar constructief overleg gevoerd met de sportorganisaties om deze
beginselen in de praktijk te brengen. Als gevolg hiervan hebben de
sportorganisaties belangrijke veranderingen doorgevoerd om hun regels
in overeenstemming te brengen met hun wettelijke verplichtingen,
hetgeen resulteert in betere juridische zekerheid voor de sport als
basis voor de toekomstige economische en sportieve ontwikkeling en
voordelig is voor supporters en consumenten. Het feit dat de UEFA
ermee heeft ingestemd haar regels inzake de verkoop van de
uitzendrechten en andere mediarechten op de Champions League te
wijzigen (IP/02/806) is de laatste positieve oplossing van een serie
sportvraagstukken die werden onderzocht.
Concrete andere voorbeelden zijn onder meer:
Voetbalmakelaars
Eerder dit jaar heeft de Commissie een onderzoek beëindigd dat was
ingesteld naar aanleiding van klachten over de FIFA-regels inzake
spelersmakelaars. In dit geval heeft de Commissie erkend dat de FIFA
dit beroep in het huidige klimaat moet reguleren, zolang de toegang
tot dit beroep open en niet-discriminerend blijft.(2)
UEFA-uitzendregels
In 2001 heeft de Commissie de herziene UEFA-uitzendregels goedgekeurd,
op grond waarvan de nationale voetbalbonden televisie-uitzendingen van
voetbalwedstrijden gedurende 2,5 uur op zaterdag of op zondag kunnen
verbieden om het aantal toeschouwers in de stadions en de beoefening
van de sport door amateurs te beschermen. De oorspronkelijk bij de
Commissie ingediende regels waren uiterst ingewikkeld en zeer breed
van opzet. De uitzending van voetbalwedstrijden was gedurende het
gehele weekeinde verboden. Er is een evenwicht gevonden tussen
enerzijds de belangen van de omroeporganisaties, die maximaal gebruik
willen maken van de rechten waarvoor zij hebben betaald, en anderzijds
de belangen van de clubs van alle niveaus.(3)
Formule 1
Na lange onderhandelingen heeft de Fédération Internationale
d'Automobile (FIA) ermee ingestemd haar regels te wijzigen om ze in
overeenstemming te brengen met het Gemeenschapsrecht. De wijzigingen
zorgen ervoor dat de rol van de FIA wordt beperkt tot die van
regulerende instantie zonder commerciële belangenconflicten. De
FIA-regels worden niet gebruikt om nieuwe competities te voorkomen of
te belemmeren, behalve wanneer zulks gerechtvaardigd is in verband met
het veilig, eerlijk of ordelijk verloop van de motorsport. Tevens zijn
de procedures om tegen beslissingen van de FIA in beroep te gaan,
versterkt.(4)
Regels inzake transfers van voetballers
Na uitvoerige onderhandelingen hebben de Commissieleden Monti, Reding
en Diamantopoulou en de voorzitters van de FIFA en de UEFA op 5 maart
2001 de besprekingen over internationale voetballers afgerond. De FIFA
en de UEFA hebben zich ertoe verbonden nieuwe transferregels goed te
keuren op basis van een aantal beginselen,(5)
waaronder drie basisbeginselen die beogen de opleiding van jonge
spelers te bevorderen, te zorgen voor stabiliteit van de teams en voor
de integriteit, regelmatigheid en het goede verloop van de competities
in de context van de specifieke kenmerken van het voetbal, teneinde op
te komen voor de belangen van de supporters en toeschouwers. In juli
werden de nieuwe regels geodgekeurd en in augustus 2001 hebben de FIFA
en FIFPro, de spelersvakbond, overeenstemminb bereikt over de
deelneming van FIFPro's aan de tenuitvoerlegging van de nieuwe regels.
Subsidies aan Franse betaald voetbalclubs
In een zaak die werd getoetst aan de regels inzake staatssteun, heeft
de Commissie in 2001 goedkeuring verleend voor de toekenning van
subsidies door de Franse staat voor de financiering van
opleidingscentra voor jonge voetballers met het oog op de educatieve
en integrerende doelstelling ervan en de geringe gevolgen die zij
hadden voor de concurrentie tussen de toonaangevende clubs.
De zaak Moeskroen
Reeds in 1999 heeft de Commissie een klacht tegen de uit en thuisregel
UEFA verworpen omdat dit een sportregel is die een noodzakelijk
onderdeel van sportcompetities is en als zodanig niet onder het
mededingingsrecht valt.(6)
Achtergond
De uitspraak van het Europese Hof van Justitie in de zaak Walrave(7)
bevestigde dat het Gemeenschapsrecht van toepassing is op sport
voorzover de beoefening daarvan een economische activiteit binnen de
Unie vormt.
Pas halverwege de jaren negentig, toen na het Bosman-arrest(8)
steeds meer geld werd betaald voor de uitzendrechten op belangrijke
sportevenementen, werden de economische aspecten van sportactiviteiten
echter een zaak van groot belang. Pas onlangs zijn de
sportorganisaties begonnen met de complexe taak om hun regels in
overeenstemming te brengen met de huidige sportieve, economische en
juridische vereisten.
De betrokkenheid van de Commissie bij de modernisering van de regels
is voornamelijk het gevolg geweest van klachten.
(1)
Verklaring over de specifieke kenmerken van de sport en de
maatschappelijke functie daarvan in Europa, waarmee bij de uitvoering
van het gemeenschappelijk beleid rekening moet worden gehouden.
Bijlage IV bij de conclusies van het voorzitterschap, Nice, 7-9
december 2000.
(2)
IP/02/585 van 18 april 2002
(3)
IP/01/583 van 20 april 2001
(4)
IP/01/1523 van 30 oktober 2001
(5)
Perbericht IP/01/314 van 6.3.2001.
(6)
IP/99/965 van 9 december.
(7)
C-36/74 Walrave en Koch Jurispr. 1405.
(8)
C-415/93 Bosman Jurispr. I-4921.