Rijksarchiefdienst
VOC-troef van het Nationaal Archief: Thijs en de geheime VOC-kaart
Het Nationaal Archief presenteert op 1 juni a.s. het jeugdboek Thijs
en de geheime VOC-kaart. Het boek is geschreven door Lizette de
Koning, medewerkster van het Nationaal Archief. De presentatie vindt
plaats tijdens de prijsuitreiking van de VOC-prijsvraag op de
Batavia-werf in Lelystad. Thijs en de geheime VOC-kaart is een uitgave
van het Nationaal Archief, in samenwerking met uitgeverij Uniepers in
Abcoude. Het Nationaal Archief wil met dit boek een jong publiek laten
zien welke prachtige verhalen je uit de 'schatkist' van het
VOC-archief kunt halen. Het boek is geïllustreerd met originele
afbeeldingen uit het VOC-archief en tekeningen van de bekende
kinderboekentekenaar Fred Marschall.
Lizette de Koning (27) houdt zich bij het Nationaal Archief bezig met
het begeleiden van mensen die informatie uit het VOC-archief willen
hebben. Toch is haar achtergrond niet een historische. 'Al in de derde
klas van de lagere school wist ik dat ik ooit een kinderboek wilde
schrijven', vertelt Lizette, 'en dat is nooit meer veranderd.' Ze
kreeg haar kans toen ze ging afstuderen aan de HBO-opleiding
tekstschrijven. Tijdens een stage was ze in contact gekomen met de
wereld van de VOC en die liet haar niet meer los. Ze besloot als
afstudeerproject een kinderboek over de VOC te maken. Het verhaal zou
zich niet alleen afspelen op een VOC-schip, zoals bij de meeste andere
kinderboeken, maar Lizette wilde dat haar 'Thijs' ook een vreemd land
zou leren kennen. Ze koos daarvoor de wat minder bekende VOC-factorij
Surat en reisde naar India om daar twee maanden onderzoek te doen. In
de bibliotheek van Madras schreef ze de eerste opzet van het verhaal.
Thijs is een weesjongen die door zijn baas, de kaartenmaker Smelius,
met een geheime opdracht wordt meegestuurd op het VOC-schip 'De Roode
Draeck' naar India. Er blijft hem onderweg weinig bespaard: pesterijen
van oudere jongens aan boord, maden in het eten, verraad door zijn
baas, en zelfs wordt hij gekielhaald. Spanning genoeg, maar natuurlijk
loopt alles uiteindelijk goed af.
Het Nationaal Archief bewaart het imposante archief van de VOC, vele
honderden planken lang en van een onschatbare historische waarde. Het
bevat niet alleen een belangrijk deel van de geschiedenis van de
Nederlandse handel, maar ook is het een belangrijke bron voor de
nationale geschiedenis van verschillende Afrikaanse en Aziatische
landen. De historie van Zuid-Arfika, India, Ceylon en Indonesië kan
niet geschreven worden zonder de journalen en rapporten die de
VOC-dienaren en -schippers maakten van hun wederwaardigheden.