Ingezonden persbericht

PERSBERICHT

GEEN TABOE OP TIJDELIJKE BOUWSTOP BETUWELIJN

De onderhandelaars van CDA, LPF en VVD moeten openstaan voor de mogelijkheid van een tijdelijke bouwstop van de Betuwelijn. Dat vindt Betuweroute Collectief, een samenwerkingsverband van kritische belangengroepen en wetenschappers.

Zij hebben in een oproep aan de onderhandelaars Herben (LPF), Balkenende (CDA) en Zalm (VVD) deze dringende wens geuit. Volgens Betuweroute Collectief rechtvaardigt de afstraffing die de paarse partijen van de kiezers hebben gekregen dat er alsnog een tijdelijke bouwstop komt om andere alternatieven uit te werken.

Een taboe op een herbezinning op dit paarse prestige project is een schoffering van alle kiezers die met hun stem de PvdA, de VVD en D66 de wacht hebben aangezegd.

INFORMATIE:

K. IJff
020-6461823
bgg 06-53249767

DE TEKST VAN DE OPROEP
Aan de heren:

M. Herben, LPF
J.P. Balkenende, CDA
G. Zalm, VVD

Van: Betuweroute Collectief

Amsterdam, 31 mei 2002

Geachte heren,

Volgens de Volkskrant en het Parool van 29 mei jl. hebt u in uw onderhandelingen afgesproken de bouw van de Betuwelijn onverkort door te zetten. Nu nog stoppen zou "leiden tot kapitaalvernietiging" omdat de werkzaamheden "reeds voor meer dan de helft zijn voltooid".

U maakt nu een 'strategisch beleidsdocument' dat kan dienen als basis voor het nieuwe kabinetsbeleid. Met andere woorden, u bent een plan aan het opstellen volgens welke u te werk zal gaan bij het vaststellen van het beleid van het nieuw te vormen kabinet.

Het formuleren van beleid houdt óók in: het maken van keuzes. U wilt bijvoorbeeld het bestaande wegennet verbeteren door het versneld oplossen van knelpunten. En u wilt verbetering van het openbaar vervoer. Goede ideeën, die echter veel geld kosten en een fors beroep doen op aannemers en bouwbedrijven.

De kans is zeer groot dat er te weinig geld zit in de uw begroting en er te weinig capaciteit is in de bouwwereld om alle urgente projecten snel te kunnen realiseren. Ondertussen wordt veel geld en bouwcapaciteit gebruikt voor de Betuweroute, waarvan het praktische nut en werkelijke noodzaak nog steeds zeer omstreden zijn.

PERSOONLIJKE OPROEP

Geachte heer Herben,
Uw partij is onder aanvoering van Pim Fortuyn ondubbelzinnig vóór het stopzetten van de Betuwelijn. Fortuyn heeft daaraan in het blad Elsevier vele malen en goed gedocumenteerd voor gepleit, evenals zijn collega-auteur Nic. van Rossum. De Betuweroute is feitelijk een symbool van de regenteske paarse achterkamertjespolitiek, waarbij omstreden beslissingen gewoon bij parlement en bevolking door de strot worden gedrukt. Wij doen een dringend beroep op u te handelen in de geest van Pim Fortuyn. Het stopzetten van de Betuweroute kan pas mogelijk zijn als er over die optie ook daadwerkelijk diepgaand en en met open vizier gepraat kan worden. Wij roepen u daarom op om in het strategisch beleidsdocument te laten opnemen dat er in en na de formatie onbevangen kan worden gesproken over een tijdelijke bouwstop voor de Betuweroute ná Kijfhoek, zodat alle alternatieven ook daadwerkelijk serieus besproken kunnen worden.

Geachte heer Balkenende,
Beste Jan Peter (als oud dispuutgenoot van de ov Pascal (1979-1980) veroorloof ik het me je zo aan te spreken), jouw partij was begin jaren '90 voorstander van de Betuwelijn. In totaal andere omstandigheden konden jullie toen instemmen met een Betuweroute die slechts een fractie kostte van wat PvdA en VVD er van hebben gemaakt; onder twee periodes paars bewind is het project helaas gigantisch uit de klauw gelopen. Jouw partij - die de 'menselijke maat' en het 'rentmeesterschap over de aarde' beleidt - kan, mag, moet het aandurven om in de huidige situatie een moment van bezinning in te lassen. Daarom roep ik je op om in het strategisch beleidsdocument te laten opnemen dat er in en na de formatie nader kan worden gesproken over een tijdelijke bouwstop voor het deel van de Betuweroute ná Kijfhoek, zodat serieuze alternatieven ook daadwerkelijk serieus besproken kunnen worden. Tip: praat er eens over met je collega-professoren die destijds al aandrongen op een adempauze.

Geachte heer Zalm,
U vertegenwoordigt een partij met een flink aantal ondernemers in de achterban. Uw partijgenoot Loek Hermans heeft begin 1995 met zijn commissie een positief oordeel gegeven over de aanleg van de Betuweroute. Het door hem veronderstelde milieuvoordeel van spoorvervoer is inmiddels geheel ontkracht. De Betuweroute draagt ook niet bij aan vermindering van files. Aan de door Hermans gestelde voorwaarden van 'flankerend beleid' en 'private financiering' is evenmin voldaan. Onverkort doorgaan betekent het verspillen van belastinggeld aan een zwaar omstreden project. De mensen in het land, en zeker voor uw achterban, zullen het niet begrijpen als u nu halstarrig vasthoudt aan dit paarse prestige project zonder over alternatieven te willen praten. Wij roepen u daarom op om in het strategisch beleidsdocument op te nemen dat er in en na de formatie alsnog kan worden gesproken over een tijdelijke bouwstop voor het deel van de Betuweroute ná Kijfhoek, zodat alle alternatieven ook daadwerkelijk serieus besproken kunnen worden.

Onderstaand, in willekeurige volgorde, geven wij u nog enkele relevante feiten en gedachten ter overweging.
* De Betuweroute blijkt niet of nauwelijks te voldoen aan de voorwaarden en verwachtingen die in 1995 door het kabinet en de paarse partijen zijn gesteld om het besluit tot aanleg door het parlement geaccepteerd te krijgen.
* Minister Pronk heeft vorig jaar openlijk toegegeven dat het kabinet onvoldoende oog heeft gehad voor de bezwaren tegen de Betuweroute.
* Een substantieel deel van de Betuweroute betreft havenspoorlijn Maasvlakte - Kijfhoek. Dit deel is niet omstreden.
* Voor deel van Kijfhoek tot Zevenaar zijn er alternatieven voor betere oplossingen voor urgente mobiliteitsproblemen.
* Financiele discipline dwingt tot het maken van maatschappelijk verantwoorde keuzes.
* Een al dan niet gedeeltelijke en/of tijdelijke bouwstop van het tracé Kijfhoek - Zevenaar leidt niet persé tot onaanvaardbare kapitaalvernietiging. Een deel van de geïnvesteerde gelden betreft immers aankoop van grond, die zijn waarde niet verliest.
* Een flink deel van de overige kosten betreft de aanleg van de 'aarden baan' en de daarbij noodzakelijke verlegging van kabels en leidingen. Na een bouwstop en het beoordelen van mogelijk betere alternatieven kan het tracé alsnog worden ingericht conform de dan gemaakte keuzes (bijvoorbeeld personenvervoer of doelgroepstrook).
* Het is zeer waarschijnlijk dat de exploitatieverliezen bij het onverkort doorzetten van de Betuweroute vele malen hoger zullen zijn dan het mogelijke kapitaalverlies bij het inlassen van een (tijdelijke) bouwstop.
* Eventuele schadeclaims van aannemers kunnen worden gepareerd door ze vervangende opdrachten in wel urgente projecten te gunnen.
* Vóór- en tegenstanders zijn het er over eens dat de Betuweroute géén oplossing biedt voor het terugdringen van files en milieuvervuiling. Zie bijvoorbeeld de rapporten van de Algemene Rekenkamer en het RIVM, de studie Hoe spoort het water? van de TU-Delft, de oproepen van hoogleraren en andere wetenschappers en de protesten van maatschappelijke organisaties.
* Het in 1995 door het Paarse kabinet gestelde "strategisch belang voor economie en milieu" is niets meer over. Dit nog los van het feit dat dat vermeende "strategisch belang" zonder concrete invulling een hol en daarmee betekenisloze kreet is.
* Bij de besluitvorming over de Betuwelijn speelden drie punten een cruciale rol: er zou sprake zijn van substantiële private financiering, er zou een heffing komen op het wegvervoer en de aansluiting met Duitsland zou goed geregeld moeten zijn. Echter: van de private financiering is, ondanks de paarse beloftes, niets terecht gekomen. Van extra heffingen op het wegvervoer zal om uiteenlopende redenen geen sprake (kunnen) zijn. En wie de moeite neemt om eens over de grens te kijken en met de betrokken bestuurders in Duitsland te praten komt maar tot één conclusie: de Betuweroute loopt dood op de Duitse grens.
* Demissionair minister Netelenbos wil de bij voorbaat verlies-gevende exploitatie van de Betuweroute nu dan maar zelf ter hand nemen. Dit komt neer op het aanwenden van belastinggeld om een onrendabele goederenlijn niet ongebruikt te laten wegroesten.
Een weigering om nog eens te willen preken over een bouwstop van de Betuweroute zou een schoffering zijn van de partijen LPF, GroenLinks, SP, SGP. Christenunie en Leefbaar Nederland en van de kiezers die op deze partijen hebben gestemd.

We hopen te kunnen vertrouwen op de democratie waarin uw partijen mogen functioneren - een democratie waarin serieus rekening wordt gehouden met standpunten en wensen van parlementaire minderheid.

Graag ontvangen wij van u een schriftelijke reactie op onze oproep.

Hoogachtend,

Betuweroute Collectief,

namens deze,

drs. K. IJff, secretaris
Hunzestraat 12-I
1079 WC AMSTERDAM
tel. 020-6461823
http://www.werkmarkt.nl/streep

Betuweroute Collectief is een samenwerking met een groot aantal critici van de Betuweroute, waaronder:
* Belangengroep GRIP, Groessen

* de heer ir. H. aan de Wiel, Tiel

* Vereniging Milieudefensie, Nijmegen

* prof. dr. J. Polak, Amsterdam (econoom)

* Stichting Milieuvrienden Duiven, Duiven

* Stichting Jongeren Milieuproducties, Utrecht
* de heer H. de Bruin, Blokker (vervoersdeskundige)
* de heer ir. W. Leeuwenburgh, Wassenaar (raadlid VVD)
* de heer P. Freriks, Zevenaar (statenlid SP, Gelderland)
* Vereniging Regionaal Overleg Noordelijke Aftakking, Wierden
* de heer ir. L. Wachters, Gorssel (ex statenlid VVD, Gelderland) en vele anderen.