FNV

Congres Nederlandse Politie Bond

Publieksvoorlichting - publieksvoorlichting@vc.fnv.nl

Toespraak van FNV-voorzitter Lodewijk de Waal op het Congres van de Nederlandse Politie Bond (NPB) op 29 mei 2002 in Bergen op Zoom.

Beste vrienden en vriendinnen, collega's,

Wat is er aan de hand in Nederland?
Leven we echt in een land waar je met gevaar voor eigen leven over straat gaat? Waar iedere Nederlander op een wachtlijst staat?
Waar alle buitenlanders potentiële criminelen zijn? Waar gewone mensen geen stem meer hebben?
En waar iedereen die voor zijn mening uitkomt gevaar loopt? Geweld en bedreigingen; het lijkt wel aan de orde van de dag. Maar het is een kleine minderheid die zich daaraan bezondigt en waarvoor geen gedogen aan de orde kan zijn. Een sfeer van geweld en agressiviteit, dat wil een overgrote meerderheid van de bevolking niet.

De samenleving is wel harder geworden. Dat klopt.
Zinloos geweld is een begrip geworden.
Het aantal mensen dat er zo maar op los ramt is toegenomen. Zelfs geweld tegen politieagenten begint dagelijkse kost te worden. Ik las ergens dat het tegenwoordig normaal is om op het politiebureau iedere dag door te nemen welke collega's met een gebroken neus, pols of kaak een bezoekje hebben gebracht aan de eerste hulp. De ministeries van Binnenlandse Zaken en Justitie constateerden dat vorig jaar 55 procent van de politieagenten agressief werd bejegend. Ongelofelijk als je dat op je in laat werken.

Maar is dat nou allemaal de schuld van de politiek. Ik voelde me erg aangesproken door een column van de stand-up comedian Raoul Heertjes in het Parool twee weken geleden. Hij stelde dat mensen wel heel gemakkelijk de schuld aan Paars en aan de overheid geven. Ik citeer: "maar Paars vernielt niet het Leidseplein, besodemietert niet de belasting of stapt met een dronken kop in de auto. Paars houdt niet zijn bek als een jongen op een perron wordt vermoord. Paars bouwt geen gammele hotels of brandgevaarlijke cafés om een paar centen te besparen. Paars veroorzaakt geen verkeersongelukken door ramptoerisme en valt geen vrouwen lastig in de tram.... Wij doen dat. Of onze vaders, zussen en zonen." Hij eindigt in zijn column dat iedereen eens moet nadenken over wat we aan het doen zijn.

Ik voel me zo aangesproken door deze column omdat ik de veiligheid van onze woonomgeving niet alleen een zaak van de politiek vind. Mensen dragen ook hun verantwoordelijkheid.
De blonde meneer met z'n 4x4 drive die zich terecht ergert aan een groepje Marokkaanse jongens die voor de lol de straat onveilig maken, maar vind dat hij zelf het recht heeft om tegen het verkeer in te rijden of zonder vergunning zijn café te verbouwen, hoort net zo goed aangesproken te worden. Ik heb me de laatste weken behoorlijk geërgerd aan het woord 'respect' dat te pas en te onpas wordt gebruikt. Hoe vaak heb ik niet gehoord dat iemand zegt: "je moet respect voor mij hebben". Voor mij is respect veel meer gekoppeld aan respect hebben voor elkaar of voor een ander. Respect lijkt wel gereduceerd tot het opeisen van een persoon dat hij overal recht op heeft en dat iedereen alles van hem moet accepteren. Iedereen heeft lijkt wel overal recht op te hebben. Recht op een onmiddellijke behandeling in een ziekenhuis. Recht op een agent die direct in de buurt is als je je onveilig voelt. Recht op keiharde muziek, al hebben alle buren daar last van. Recht op een parkeerplaats voor de deur en als die plek er niet is dan heb je recht op dubbel parkeren. En recht op een grote bek kunnen geven als iemand je vraagt om niet tegen een huis aan te plassen. Dat recht van ieder individu moet de politiek regelen en wel onmiddellijk.

Beste mensen, collega's, ik zeg hiermee niet dat er niets aan de hand is. Ik zeg niet dat de gevoelens van mensen die tot deze vreemde verkiezingsuitslag heeft geleid per definitie niet terecht zijn. Het is natuurlijk moeilijk te verteren dat de politiek er niet in geslaagd is om voldoende mensen in de zorg aan het werk te krijgen. Het valt niet mee dat de politie al jaren kampt met onderbezetting en de politiebonden er de schuld van krijgen als het niet lukt voldoende mensen in te roosteren. "De cao deugt niet", roepen mensen dan of "ze willen tegenwoordig niet meer overwerken". In werkelijkheid lukt het veel agenten zo langzamerhand niet meer om vrije dagen op te maken of overwerk te compenseren, omdat er te weinig mensen zijn. Het is natuurlijk heel erg raar dat de meeste mensen er financieel op vooruit zijn gegaan, maar dat de collectieve voorzieningen achterlopen. Toch is er enorm veel in geïnvesteerd, meer dan ooit tevoren. Maar de achterstanden, ingezet door de bezuinigingen van de kabinetten Lubbers, zijn nooit meer helemaal ingehaald. Dat heeft natuurlijk ook te maken met de verandering van de samenleving. Er is meer geld in de zorg nodig door de vergrijzing. Er is meer geld nodig in het onderwijs doordat er meer kinderen op zitten met taal- en leerachterstand. Er is meer geld nodig voor de politie omdat de samenleving verhard is. En omdat de politie zo langzamerhand een soort afvoerputje geworden is, dat alle problemen van de straat moet oplossen. De problemen van de dagloze psychiatrische patiënt van de op straat rondhangende drop-outs en van de doorgeslagen agressieve voetbalsupporters.

Kortom de FNV vindt dat reële problemen moeten worden opgelost door de politiek.

Toch weiger ik om alleen maar met het vingertje naar Den Haag te wijzen. De sociale samenhang in Nederland is een verantwoordelijkheid van iedereen. De verantwoordelijkheid van het kabinet, van gemeentebesturen, van de vakbonden, de voetbalclubs, maar net zoveel de verantwoordelijkheid van elke inwoner. De verdraagzaamheid en tolerantie is zo langzamerhand ver te zoeken. Ik pleit er overigens helemaal niet voor om verdraagzaam te zijn als iemand ontoelaatbaar gedrag vertoont. In tegendeel: ik denk juist dat het stevig aanpakken van ontoelaatbaar gedrag de basis is om weer normaal met elkaar om te kunnen gaan. Dus we accepteren geen intimiderend gedrag van een stelletje rotjongens, maar accepteren ook niet dat mensen doen alsof ze alleen op de wereld zijn en aan iedereen schijt hebben.

Voor de politie ligt een zware taak.
Want juist het optreden tegen kleine overtredingen van mensen die vinden dat ze overal recht op hebben roept agressie tegen de politie op. Juist het inzetten van agenten om het uit de hand gelopen tolerantiebeleid te keren wordt door het publiek niet gepikt. Mensen worden er alleen maar agressiever door is uw ervaring heb ik begrepen. Geweld tegen de politie moet daarom met harde hand worden aangepakt. En de werkgever moet er voor zorgen dat elke politieambtenaar zo mogelijk is uitgerust om geweld te weerstaan, maar ook om er mee om te gaan.

Ik kom nog even terug op de politiek.
Om toch nog iets te zeggen over de vreemdste verkiezingen sinds mensheugenis. Met een uitslag die ook de opiniepeilers moet hebben verrast. De omvang van de overwinning van een stabiele middenpartij enerzijds, geflankeerd door winst aan de verre linker- (SP) en vooral verre rechtervleugel (LPF) voorspellen nog veel onzekerheid voor de nabije toekomst. Wat moet je met dit alles als grote maatschappelijke organisatie, als vakbeweging die een brede verantwoordelijkheid voelt in dit land. Op de eerste plaats, denk ik, zaken in perspectief plaatsen. En inderdaad, de politieke elite van ons land is in crisis, maar tegenover de sterk verminderde binding van politieke partijen met de bevolking, zie ik ook de duizenden vrijwilligers, die bijvoorbeeld in onze organisatie anderen helpen om 200.000 belastingbiljetten in te vullen. Solidariteit en gemeenschapszin zijn niet verdwenen, of het nu gaat om het verenigingsleven in de sport, of het gaat om vakbondskaderleden die hun bond steunen in de CAO-onderhandelingen. De FNV groeit nog steeds. We zijn een organisatie met 1.240.000 leden! Zo'n grote organisatie kan en loopt niet weg van zijn verantwoordelijk.

Eergisteren heeft de FNV een brief gestuurd aan de informateur. We hebben opgeroepen tot een dialoog met het kabinet over de rol van de overheid, de markt, de politiek en het maatschappelijk middenveld. Wij willen er met hen voor zorgen dat mensen zich weer betrokken voelen bij elkaar en de samenleving waarin zij leven. We vragen om investeringen in de collectieve voorzieningen. Het moet weer aantrekkelijk worden om in de zorg, in het onderwijs, maar ook bij de politie te werken. De kwaliteit van het werk moet voorop staan.
Maar we vragen ook om het armoedeprobleem fundamenteel aan te pakken. Wij willen een algehele verhoging van het sociaal minimum door een koppeling-plus van minimaal 1 procent per jaar. Wij zullen de mensen niet in de steek laten en op een verbetering van hun situatie blijven hameren. En we dringen er op aan dat Nederland een belangrijke rol blijft spelen op het gebied van ontwikkelingssamenwerking Het klinkt tegenwoordig niet erg populair, maar wij vinden dat we ook onze verantwoordelijkheid moeten blijven nemen rondom vluchtelingen. We maken deel uit van de internationale gemeenschap en kunnen ons daar niet aan onttrekken. En laten we in vredesnaam op Europees niveau afspraken maken over asielbeleid en migratie.

Beste mensen, ik wil afronden met deze oproep:
We moeten met elkaar verder in Nederland.
Laat verdraagzaamheid voorop staan, geef haat geen kans en accepteer geen ontoelaatbaar gedrag. Van niemand.

29 mei 2002

Meer nieuws? Ga naar http://www.fnv.nl/nieuws .