LPF ook in Amsterdam de grote winnaar (22 mei 2002)

Waar de uitslag voor de Gemeenteraadsverkiezingen in Amsterdam op een aantal punten sterk afweek van de landelijk trend past de hoofdstedelijke uitslag voor de Tweede Kamerverkiezingen veel beter in het landelijke beeld. De winst- en verliesrekening houdt voor vrijwel alle partijen gelijke tred met het landelijke beeld: spectaculaire winst voor de LPF, fors verlies voor de regeringspartijen en flinke winst voor het CDA en de SP.
Het meest opvallend is misschien wel, dat de LPF in Amsterdam ongeveer net zoveel stemmen heeft getrokken als in Nederland als geheel. De oase van rust die Amsterdam was bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen is een stuk onrustiger geworden. Eén reden daarvoor is ongetwijfeld, dat Amsterdammers nu op LPF konden stemmen in plaats van de weinig aansprekende vertegenwoordigers van de lokale leefbaarheidspartijen. Een tweede belangrijke reden is dat de traditioneel sterke vertegenwoordiging van protestpartijen die Amsterdam bij lokale verkiezingen kent dit keer ontbrak. LPF was de enige protestpartij.

Toch blijft de aanhang van LPF duidelijk lager dan in Rotterdam en Den Haag, waar LPF respectievelijk 29,6 en 23,2% van de stemmen haalde. Utrecht, dat bij de afgelopen raadsverkiezingen niet meedeed vanwege de eerdere samenvoeging met Vleuten-De Meern, is een geval apart, gegeven de voorgeschiedenis met Westbroeks Leefbaar Utrecht en de latere breuk tussen LPF en Leefbaar Nederland. Wel is de relatief lage score van de leefbaarheidspartijen in Utrecht opmerkelijk.

De vergelijking tussen de vier grote steden leidt tot een derde aspect dat in Amsterdam een rol gespeeld heeft, namelijk de relatief goede score van de PvdA. Landelijk verloor de PvdA bijna 50%, in Amsterdam bleef het verlies beperkt tot iets meer dan een kwart. De VVD verloor zowel landelijk als stedelijk ruim een derde van haar kiezers.

Een blik op de omliggende gemeenten leert dat het verschil tussen de regio en de stad veel minder groot is dan bij de raadsverkiezingen. Naast de al genoemde specifiek Amsterdamse factoren, speelt daarbij een zekere 'schrikreactie' in gemeenten die eerder een extreme uitslag lieten zien waarschijnlijk een rol. Ook in Rotterdam bijvoorbeeld verloor LPF in vergelijking met de Raadsverkiezingen. De opkomst in Amsterdam lag met 70,6% iets boven de opkomst in 1994 (64%).

De uitslagen van de verkiezingen zijn in de linker navigatiebalk als pdf op te vragen. Een uitgebreide analyse van de uitslag op 15 mei vindt u bij de rubriek 'Achtergronden'.