Amnesty International
Persbericht Amsterdam, 28-05-2002
Wereld
Amnesty International Jaarboek 2002: Veiligheid ten koste van
mensenrechten sinds 11 september - Jaarboek 2002 documenteert
mensenrechtenschendingen in 152 landen
Het Amnesty International Jaarboek 2002* lijkt in vele opzichten op
eerdere edities. Maar als gevolg van de aanslagen van 11 september
2001 hebben belangrijke veranderingen plaatsgehad. Verschillende
landen die zich aansloten bij de strijd tegen terrorisme grepen dat
aan om binnenlandse onderdrukking op te voeren, mensenrechten te
ondermijnen en de stem van politiek andersdenkenden te smoren. De
universaliteit van de mensenrechten staat sinds 11 september meer dan
ooit voor een uitdaging, aldus Irene Khan, secretaris generaal van
Amnesty International bij de publicatie van het jaarboek.
Het Amnesty International Jaarboek 2002 documenteert
buitengerechtelijke executies in 47 landen, uitvoering van
doodstraffen in 27 landen, verdwijningen in 35 landen, marteling en
mishandeling in 111 landen en gewetensgevangenen in minstens 56
landen. In totaal beschrijft de mensenrechtenorganisatie schendingen
in 152 landen. De organisatie vermoedt echter dat de werkelijke
cijfers veel hoger liggen.
De gebeurtenissen van 11 september waren een misdaad tegen de
menselijkheid.
Verscheidene regeringen hebben vervolgens in naam van de veiligheid
met grote haast wetgeving doorgevoerd en anti-terreur maatregelen
genomen. Deze omvatten onbeperkte gevangenneming zonder proces,
speciale gerechtshoven gebaseerd op geheime bewijsvoering, of
culturele en religieuze beperkingen soms leidend tot een
schaduw-rechtssysteem. Ook werden regeringen terughoudender bij het
bekritiseren van het binnenlandse beleid van andere landen.
In 2001 jaar werden lang geaccepteerde mensenrechtenstandaarden ter
discussie gesteld door landen die ooit ijverden voor hun
totstandkoming. Internationale juridische standaarden die al
tientallen jaren werden gehanteerd zoals de Geneefse Conventies,
werden ten tijde van het Afghanistan-conflict in twijfel getrokken. De
behandeling van gevangenen in Guantánamo lijkt er bij regeringen toe
geleid te hebben te geloven dat de onmenselijke behandeling van
gevangenen nu acceptabel is.
Mensenrechten mogen en moeten niet ondergeschikt gemaakt worden aan
veiligheid. Het grootste gevaar voor de mensenrechten is wanneer men
toestaat dat politieke en economische belangen de mensenrechtenagenda
sturen, aldus Irene Khan.
Sinds 11 september is een klimaat van wantrouwen ontstaan waarin
buitenlanders afgeschilderd zijn als een bron voor terrorisme. In de
aanloop naar de crisis in het Midden- Oosten vonden racistische en
antisemitische aanslagen plaats tegen Arabieren en Joden.
Angst mag niet winnen, fundamentele vrijheden mogen niet afbrokkelen en vooroordelen en intolerantie mogen niet de overhand krijgen.
*) Het Jaarboek 2002 documenteert mensenrechtenschendingen in 2001
Amnesty International afdeling Nederland