Netwerkgedrag van startende ondernemers
23-5-02
nummer: 2151
Veel mensen beginnen een eigen bedrijf in de eerste plaats omdat zij
eigen baas willen zijn. Onderzoek naar succesfactoren van bedrijven
van startende ondernemers laat zien dat het doorgaans beter is dat het
eigen baas zijn niet betekent dat de startende ondernemer zich
helemaal afsluit voor inbreng van anderen. Als bedrijven samenwerken
met andere bedrijven is namelijk de kans groter dat het bedrijf de
eerste jaren na de start overleeft. Datzelfde geldt als startende
ondernemers actief netwerken onderhouden . Vergelijking van de
uitkomsten van onderzoek onder het EIM-starterscohort 1998-2000 met
die van onderzoek onder het EIM-starterscohort 1994 laat zien dat in
de loop der jaren het aandeel startende ondernemers dat samenwerkt
en/of actief netwerken onderhoudt echter nauwelijks is toegenomen.
Verder blijkt dat veel startende ondernemers vinden dat zij niet over
de eigenschappen en kwalificaties beschikken om netwerken te kunnen
onderhouden.
Samenwerken met andere bedrijven
Een op de drie bedrijven van startende ondernemers werkt samen met een
of meer andere bedrijven. Dat aandeel is door de jaren heen gelijk
gebleven. Bij 70% van de samenwerkende bedrijven betreft de
samenwerking (mede) de kernfunctie van het bedrijf. Samenwerking die
(mede) andere functies van het bedrijf betreft, zoals reclame,
transport of personeelsbeleid, is aan de orde bij ruim 40% van de
samenwerkende bedrijven.
Analyses van het overleven van startende bedrijven laten zien dat
samenwerken met andere bedrijven de kans op het voortbestaan van het
bedrijf vergroot. Startende ondernemers die samenwerken zien
samenwerking zelf eveneens als belangrijk: de meerderheid vindt dat de
samenwerking tamelijk belangrijk of heel belangrijk is voor het
functioneren van de onderneming (zie figuur 1).
Figuur 1. Mate waarin de samenwerking belangrijk is voor het
functioneren van het bedrijf
Bron: EIM starterscohort 1998-2000.
Uit het onderzoek dat in 2001 is gehouden onder de deelnemers aan het
EIM-starterscohort 1998-2000 blijkt dat de ondernemers - van wie dus
het bedrijf de eerste jaren na de start heeft overleefd - de zakelijke
contacten minder vaak belangrijk vinden voor hun functioneren dan de
informele contacten: 47% vindt de zakelijke contacten belangrijk of
heel belangrijk en 60% vindt de informele contacten belangrijk of heel
belangrijk. Het vervolg van dit korte bericht is gewijd aan de
informele contacten.
Onderhouden van netwerken
Als een bedrijf is aangesloten bij een ondernemers-, branche- of
beroepsorganisatie, vergroot dit de kans op voortbestaan van het
bedrijf. Dat komt omdat dit soort organisaties de ondernemer
mogelijkheden biedt om contacten te onderhouden met mede-ondernemers.
Daarnaast bieden ze de ondernemer mogelijkheden om op de hoogte te
blijven van relevante ontwikkelingen. Beide zaken vergroten de kans op
het voortbestaan van een bedrijf. Wat het op de hoogte blijven
betreft, hebben overigens vooral deelname aan cursussen, bijhouden van
de vakliteratuur en gebruikmaken van informatie die een commercieel
samenwerkingsverband biedt een positieve invloed op de kans op
voortbestaan. Het blijkt dat een op de vier startende ondernemers is
aangesloten bij een ondernemers-, branche- of beroepsorganisatie. Ook
dit aandeel is door de jaren heen onveranderd gebleven.
Een op de twee startende ondernemers heeft buiten de normale bedrijfscontacten contact met mede-ondernemers in netwerken, zoals bij een sportvereniging, een plaatselijke ondernemersvereniging, de Rotary-club etc. Dit aandeel is in de loop van de jaren licht toegenomen. In de meeste gevallen gaat het bij de informele netwerken niet om zeer frequente contacten (zie figuur 2).
figuur 2. Mate waarin startende ondernemers contact hebben met
mede-ondernemers in informele netwerken
Bron: EIM starterscohort 1998-2000.
Analyses van het overleven van startende bedrijven laten zien dat het
onderhouden van netwerken de kans op het voortbestaan van het bedrijf
vergroot. De ervaring van veel startende ondernemers is eveneens dat
het onderhouden van informele netwerken hen geen windeieren legt. Een
op de vier ondernemers die participeren in de informele netwerken
geeft aan dat men met enige regelmaat nieuwe klanten binnenhaalt via
deze netwerken. Zo'n zestig procent acquireert soms met succes binnen
het netwerk.
Netwerken en het oplossen van knelpunten
Behalve voor commerciële doeleinden kunnen netwerken ook een rol
spelen indien de ondernemer wordt geconfronteerd met knelpunten in de
bedrijfsvoering. Vrijwel alle startende ondernemers ondervinden wel
knelpunten en twee op de drie raadplegen anderen (personen of
instanties) in verband met de knelpunten die men ervaart. Familieleden
en kennissen voeren de lijst van geraadpleegde anderen aan, gevolgd
door collega-ondernemers (zie figuur 3). Als de ondernemer bij het
opstellen van het ondernemingsplan hulp van anderen heeft gehad, zijn
in de kring van familieleden en kennissen de meeste helpers te vinden.
Na de bank zijn familie en kennissen de belangrijkste externe
financiers van startende bedrijven.
Figuur 3. De door startende ondernemers meest geraadpleegde anderen
i.v.m. knelpunten
Bron: EIM starterscohort 1998-2000.
Kunnen participeren in netwerken
Om te kunnen participeren in netwerken moet de ondernemer over de
juiste eigenschappen en kwalificaties beschikken. Van de startende
ondernemers zegt 30% van zichzelf dat zij in sterke of zeer sterke
mate beschikken over de eigenschappen en kwalificaties die nodig zijn
om te kunnen participeren in netwerken. Toch zegt 24% van de startende
ondernemers daarover maar in zwakke of zeer zwakke mate te beschikken.
Deze scores tonen aan dat startende ondernemers de mate waarin zij
kunnen participeren in netwerken niet hoog aanslaan. Dit geldt ook
voor financieel-administratieve kennis en de durf om vreemd vermogen
aan te trekken (zie figuur 4). Veel beter vindt men zichzelf als het
gaat om eigenschappen en kwalificaties zoals openstaan voor nieuwe
ontwikkelingen, ervaring binnen de branche en geneigdheid risico's te
nemen.
Figuur 4. Mate waarin starters beschikken over bepaalde eigenschappen
en kwalificaties
Zie bijvoorbeeld: A. Bruins et al., Wat bepaalt het succes van een
starter?; Analyse van succes- en faalfactoren van startende
ondernemers, EIM, juni 2000.
Inlichtingen kunt u verkrijgen bij: 079 341 36 34