European Commission

IP/02/754

Brussel, 23 mei 2002

Commissie publiceert jongste editie EU-scorebord voor staatssteun

De Europese Commissie heeft vandaag de nieuwste editie (voorjaar 2002) gepubliceerd van het scorebord voor staatssteun. Dit scorebord wil de transparantie helpen vergroten en het bewustzijn doen toenemen van de noodzaak van toezicht op staatssteun; in 2000 bedroeg de staatssteun in de hele Europese Unie 82 miljard EUR. Het scorebord is te vinden op de website van het Directoraat-generaal Concurrentie van de Commissie. In het scorebord wordt nagegaan in hoeverre lidstaten het volume van hun staatssteun hebben teruggebracht. Ook wordt gekeken naar welke sectoren en welke doelstellingen de steun gaat. Voorts is er informatie te vinden over de procedures voor toezicht op staatssteun en gaat bijzondere aandacht naar staatssteun voor kleine en middelgrote ondernemingen.

De heer Mario Monti, Commissaris belast met het concurrentiebeleid, merkte op: "Ik ben wel tevreden over de algemene daling van het volume staatssteun, maar toch valt niet te ontkennen dat het gecumuleerde effect van zo'n 82 miljard EUR aan steun de mededinging op de interne markt aanzienlijk verstoort. Lidstaten moeten de omvang van hun staatssteun verder inkrimpen en blijven werken aan het ombuigen van steun naar sectoren van gemeenschappelijk belang, zoals milieu, werkgelegenheid, O&O, en kleine en middelgrote ondernemingen. Daarbij zouden ze moeten werken aan een herziening van hun nationale steunbeleid en nagaan of steun wel altijd het geschiktste instrument is om bepaalde vormen van marktfalen te corrigeren. Ook moeten ze de doeltreffendheid van de toegekende steun evalueren."

Het scorebord voor staatssteun werd in juli 2001 voor het eerst gepubliceerd op initiatief van Commissaris Monti, op basis van de positieve ervaringen met het scorebord voor de interne markt, waarin bijgehouden wordt hoe de lidstaten opschieten bij de toepassing van de richtlijnen en verordeningen voor de Europese interne markt.

De nieuwste editie van het scorebord voor staatssteun is te vinden op volgend adres:
http://europa.eu.int/comm/competition/state_aid/scoreboard/. Daaruit blijkt dat in de EU de totale omvang van de nationale staatssteun gedaald is van 105 miljard EUR in 1996 tot 82 miljard EUR in 2000, een bedrag dat driemaal zo groot is als het totale bedrag dat de 15 lidstaten en de EU samen uitgeven aan ontwikkelingshulp om arme landen te helpen hun levensstandaard te verhogen.

Wordt de steun uitgesplitst per land, dan blijkt dat in 2000 in absolute termen de meeste staatssteun werd toegekend in Duitsland (25 miljard EUR), gevolgd door Frankrijk (15,7 miljard EUR) en Italië (10,4 miljard) (zie onderstaande tabel).

In relatieve termen beliep de staatssteun 0,99% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) van de EU, een gemiddelde waarachter aanzienlijke verschillen tussen lidstaten onderling schuil gaan: de verhouding van steun ten opzichte van het BBP varieert van 0,46% in het Verenigd Koninkrijk tot 1,44% in Finland. Dit hoge percentage voor Finland valt te verklaren door het relatief hoge aandeel van steun voor de landbouw, die 70% uitmaakt van de totale steun in dit land. Staatssteun in de lidstaten (2000)

In het geval van Duitsland heeft de Commissie, bij haar beoordeling van de staatssteun in de betrokken regio's over de afgelopen tien jaar, speciaal rekening gehouden met de bijzondere situatie van de "nieuwe deelstaten" (het vroegere Oost-Duitsland).

Algemene tendens positief

Weliswaar blijven er belangrijke verschillen bestaan tussen lidstaten, maar de algemene tendens gaat toch in de richting van een daling van het volume staatssteun, zoals gewenst door de Europese Raad. Ook het gebruik van steun is verbeterd door te werken met horizontale regelingen voor bv. milieubescherming, ontwikkeling van kleine en middelgrote ondernemingen, onderzoek en ontwikkeling, en werkgelegenheid.

Staatssteun is niet het enige beleidsinstrument waarover nationale regeringen beschikken voor het corrigeren van vormen van marktfalen waarmee kleine en middelgrote ondernemingen te kampen hebben. Andere instrumenten zijn onder meer het stimuleren van durfkapitaal en het verlichten van de druk van wetten en regels op bedrijven.

Uit de recentste cijfers blijkt verder dat er in 2001 meer dan 1 000 gevallen van staatssteun door de Commissie geregistreerd werden. Daarvan betrof 44% de be- en verwerkende industrie, de kolenindustrie en de dienstensector, 39% de landbouw, 10% de visserij en 7% het transport.

Deze cijfers leren ook dat van alle eindbeschikkingen die de Commissie in de periode 1999-2001 gegeven heeft, er slechts 7% negatief waren.

De volgende editie van Scorebord is gepland voor het najaar.

Achtergrond

In maart 2001 heeft de Europese Raad in Stockholm benadrukt dat een daling van het totale steunvolume nodig was en dat de steun omgebogen moest worden naar horizontale doelstellingen van gemeenschappelijk belang. Deze doelstellingen werden bevestigd op de Europese Raad van Barcelona in maart 2002. Daar spraken de lidstaten opnieuw af hun inspanningen op te drijven om het steunvolume in te krimpen door steun af te bouwen die bijzonder schadelijk is voor eerlijke concurrentie. Ze besloten ook de middelen om te buigen naar horizontale doelstellingen en de steun toe te spitsen op sectoren waar marktfalen vastgesteld is milieu, opleiding, onderzoek en ontwikkeling, en kleine en middelgrote ondernemingen.