Vrije Universiteit Amsterdam

Informatie voor de pers. Vrije Universiteit Amsterdam. 23/05/2002


---

8e rapport "Kiezers & Media" door Vrije Universiteit en Blauw Research CDA met successen in het nieuws normen en waarden voor kiezer doorslaggevend

De persen stonden niet stil tussen het moment van de moord op Pim Fortuyn en de verkiezingen van 15 mei. In dit nieuws krijgen de verschillende partijen een zeer onderscheiden profiel. Vergeleken met de campagneperiode ervoor is er weinig aandacht voor inhoudelijke thema"s. In het nieuws over de LPF overheerst, overeenkomstig het gezegde "over de doden niets dan goeds", steun voor de stijl en het optreden van Fortuyn (veel meer "steun" dan "kritiek"), maar wordt ook breed uitgemeten dat het overlijden van Fortuyn een onherstelbare klap voor de LPF betekent, zoals al naar voren komt uit de leiderschapscrisis (veel minder "succes" dan "falen"). Meer dan de helft van de aandacht voor PvdA, D66, en Groen Links is conflict-georiënteerd (nieuws over "steun of kritiek" voor deze partijen) waarbij de kritiek overheerst. Dit heeft alles te maken met het verwijt dat de linkse partijen mede verantwoordelijk zouden zijn geweest voor het klimaat waarin de moord op Fortuyn kon plaatsvinden. Het CDA is de enige grote partij die overwegend in het nieuws komt met successen (82%). De opiniepeilingen waaruit blijkt dat het CDA aan de winnende hand is worden breed uitgemeten (saldo +8).

Aandacht nieuwssoorten per partij per periode

Issues

steun en kritiek

Succes en falen

PERIODE

Aandacht (rij%)

Aandacht (rij%)

Richting (gewogen)*

Aandacht (rij%)

Richting (gewogen)**

Week 19 en 20

tot TK

PvdA

13

59


-2

28


-12

VVD

42

47


-5

12


-7

CDA

9

9


1


82

8

D66

30

50


-3

20

0

GL

14

50


1


36


-6

LPF

8

64

217

28


-40

LN

20

50


2


30


-7


* saldo van aantallen uitspraken over "steun" en "kritiek"

** saldo van aantallen uitspraken over "succes " en "falen"
Uit het panel-surveyonderzoek van Blauw Research blijkt dat de LPF (70%) en de PvdA (13%) het meest zijn opgevallen aan de kiezers, maar beide negatief (gemiddeld rapportcijfer 5 respectievelijk 4). Het CDA (11%, rapportcijfer 8) en de SP (2 %, eveneens 8) vallen wel in positieve zin op aan de kiezers.

Tabel B4: Welke partij is u opgevallen in het nieuws van de afgelopen weken? (week 19-20 tot TK)

% aan wie het meest opgevallen

week 20 tot aan TK *

Gemiddeld rapportcijfer voor de indruk die

dit opvallende nieuws gemaakt heeft

week 20 tot aan TK

Lijst Pim Fortuyn

70

5

VVD


1


4

PvdA

13

4

GroenLinks


1


5

CDA

11

8

SP


2


8


* percentages tellen niet op tot 100% omdat aan sommige kiezers geen enkele partij opgevallen is. D66, SGP, ChristenUnie en Leefbaar Nederland ontbreken in de tabel omdat ze in de laatste dagen voor de verkiezingen niet of nauwelijks opgevallen zijn aan de kiezers.

Maar liefst 15% van de kiezers blijkt pas in de laatste uren voor het uitbrengen van de stem een definitieve partijvoorkeur bepaald te hebben. Bovendien heeft 20% van alle kiezers uiteindelijk voor een andere partij gekozen dan die waarop ze in het weekend voor de verkiezingen hadden aangegeven te zullen gaan stemmen. Het onderwerp waardoor kiezers zich het meeste hebben laten leiden is het thema van de "normen en waarden", waarop het CDA zich traditioneel sterk profileert. Ook uit het onderzoek van Blauw Research blijkt dat zwevende kiezers op het laatste ogenblik vooral zijn toegestroomd naar het CDA, en in mindere mate naar de SP. De drie meest genoemde redenen om thans CDA te stemmen zijn echter de uitgebroken machtsstrijd in de LPF na de moord op Fortuyn, de capaciteiten van de overgebleven mensen in de LPF en de vrees voor algehele instabiliteit en onzekerheid in het land.