Ministerie van Algemene Zaken
Ministerie van Binnenlandse Zaken
en Koninkrijksrelaties
Persbericht ministerraad
17 mei 2002
Wetsvoorstel dualisering provinciebestuur naar tweede kamer
Het provinciaal bestuur zal net als het gemeentelijk bestuur in dualistische verhoudingen gaan werken.
Dat staat in het wetsvoorstel dualisering provinciebestuur waarmee het kabinet op voorstel van minister
De Vries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft ingestemd. Het wetsvoorstel zal aan de
Tweede Kamer worden gezonden. Dit betekent dat de beoogde datum van inwerkingtreding van het
dualistische bestuursstelsel op provinciaal niveau - 12 maart 2003 (de dag na de statenverkiezingen) -
kan worden gehaald.
Het wetsvoorstel betekent een ingrijpende verandering in de inrichting van het provinciebestuur. Naar
analogie van de onlangs in werking getreden Wet dualisering gemeentebestuur worden de rollen van
provinciale staten en gedeputeerde staten verduidelijkt. Gedeputeerde staten concentreren zich op de
uitoefening van bestuursbevoegdheden, terwijl provinciale staten zich vooral gaan bezighouden met het
stellen van kaders voor het beleid en de controle daarop.
Het wetsvoorstel is een uitwerking van het kabinetsstandpunt op het rapport van de staatscommissie- Elzinga. Tijdens een hoofdlijnendebat met de Tweede Kamer over dit kabinetsstandpunt bleek brede parlementaire steun aanwezig voor de lijn van het kabinet. Zowel in het kabinetsstandpunt als in het wetsvoorstel wordt op hoofdlijnen het rapport van de staatscommissie-Elzinga gevolgd.
De belangrijkste punten uit het wetsvoorstel zijn:
Ontvlechting lidmaatschap provinciale staten en gedeputeerde staten Gedeputeerden kunnen niet langer tegelijkertijd lid van provinciale staten zijn. Dat wil zeggen dat statenleden die gedeputeerde worden, hun lidmaatschap van provinciale staten verliezen. Ook niet- statenleden kunnen gedeputeerde worden. Provinciale staten kunnen gedeputeerden voor de periode van een jaar ontheffing verlenen van de eis om in de provincie te wonen. Hierdoor wordt de rekrutering van gedeputeerden gemakkelijker. Verder is het niet langer toegestaan dat gedeputeerden voorzitter of lid van een statencommissie zijn. Hierdoor wordt de rolverdeling tussen gedeputeerde staten en provinciale staten duidelijker.
Concentratie bestuursbevoegdheden bij gedeputeerde staten De meeste in de Provinciewet geregelde bestuursbevoegdheden worden overgeheveld naar gedeputeerde staten. Het gaat bijvoorbeeld om de bevoegdheid ambtenaren te benoemen en te ontslaan en de bevoegdheid privaatrechtelijke rechtshandelingen te verrichten zoals het aangaan van overeenkomsten. Voorts wordt gewerkt aan een wetsvoorstel om bestuursbevoegdheden in medebewindswetten direct aan gedeputeerde staten toe te kennen. Hierdoor worden provinciale staten ontlast van vaak detaillistische besluitvorming, waardoor er meer tijd vrijkomt voor contacten met de burgers, het vaststellen van de grote lijnen van het provinciaal bestuur en de controle hierop.
Versterking positie van provinciale staten De positie van provinciale staten wordt in het wetsvoorstel op verschillende manieren versterkt. Zo krijgen provinciale staten een aparte statengriffier die hen specifiek ondersteunt, kunnen individuele statenleden aanspraak maken op ambtelijke ondersteuning en hebben fracties in provinciale staten recht op fractieondersteuning. Nieuw is ook dat provinciale staten onderzoek kunnen doen naar het door
gedeputeerde staten gevoerde bestuur. Betrokkenen zijn verplicht om aan zo'n onderzoek (enquête)
mee te werken. Gedeputeerde staten moeten daarnaast niet alleen passief de provinciale staten
informeren, maar ook uit eigener beweging.
Invoering rekenkamer voor de provincie Alle provincies worden verplicht een onafhankelijke rekenkamer in te voeren. Net als de Algemene Rekenkamer mag de provinciale rekenkamer alle provinciale documenten onderzoeken. De provinciale rekenkamer moet zich vooral met doelmatigheidsonderzoek gaan bezighouden.
RVD, 17.05.2002