European Commission

IP/02/661

Brussel, 7 mei 2002

De Commissie stelt een geïntegreerd beheer van de buitengrenzen van de EU voor, dat een ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid moet garanderen

De Europese Commissie heeft vandaag een voorstel gedaan inzake een gemeenschappelijk, geïntegreerd beheer van de grenzen van de Europese Unie, dat meer omvat dan alleen een reeks van naast elkaar bestaande nationale systemen en op termijn tot een Europese grenswacht moet leiden. Met de goedgekeurde richtsnoeren wordt beoogd praktische oplossingen te vinden om de controle aan de buitengrenzen te verbeteren en, gezien de huidige immigratieproblematiek, duidelijk te maken dat vrij verkeer binnen de Europese Unie niet noodzakelijk synoniem is met minder veiligheid voor de burgers.

"De buitengrenzen van de Europese Unie worden soms, terecht of ten onrechte, nog beschouwd als een zwakke schakel in het systeem dat de binnenlandse veiligheid van de lidstaten, in het bijzonder in een ruimte zonder binnengrenzen, moet waarborgen. Voorts blijkt uit alle opiniepeilingen die met het oog op de uitbreiding hebben plaatsgehad, dat de burgers het noodzakelijk achten dat het niveau van de interne veiligheid in de EU wordt gehandhaafd en zelfs verhoogd. Volgens mij is het ogenblik gekomen om in nauwe samenwerking met de toekomstige lidstaten een gemeenschappelijke, coherente aanpak goed te keuren", verklaarde Commissielid António Vitorino, die bevoegd is voor justitie en binnenlandse zaken. Hij onderstreept dat bij dit debat gebruik zal kunnen worden gemaakt van de resultaten van een uitvoerbaarheidsstudie over de oprichting van een grenswacht, die op 30 mei door Italië zal worden ingediend, en voegt daaraan toe: "hoewel het om uiterst delicate aangelegenheden gaat, omdat zij rechtstreeks te maken hebben met de nationale soevereniteit, blijf ik optimistisch, omdat ik weet dat alle lidstaten zich ervan bewust zijn dat voor deze transnationale aangelegenheden alleen oplossingen op Europees niveau mogelijk zijn. Het ontbreken van een duidelijke gemeenschappelijke visie en van een duidelijk omschreven gemeenschappelijk beleid met betrekking tot de buitengrenzen zou belangrijke politieke en strategische risico's met zich brengen, die op termijn de bevestiging van een duurzaam beleid van de Europese Unie op het gebied van justitie en binnenlandse zaken in het gedrang zouden kunnen brengen".

Volgens de Commissie moeten in dit verband vier belangrijke doelstellingen worden nagestreefd:

* het wederzijds vertrouwen tussen de lidstaten die de personen- en goederencontroles aan hun binnengrenzen hebben afgeschaft, moet worden bevorderd om aldus het personenverkeer te vergemakkelijken;
* er moet worden gezorgd voor de middelen om elke vorm van interne of externe bedreiging te bestrijden die het terrorisme op de lidstaten en de veiligheid van personen doet wegen (en bestrijding van de georganiseerde criminaliteit en drugs samenhangende handel van welke aard);

* de doeltreffendheid van de bestrijding van de illegale immigratie, met inachtneming van de beginselen van het asielrecht, en van de bestrijding van de mensenhandel ook moet worden vergroot;
* na de uitbreiding, in het bijzonder nadat de nieuwe lidstaten de toestemming hebben gekregen het acquis van Schengen toe te passen, hetgeen in een vaak moeilijke regionale situatie zal leiden tot een aanzienlijke uitbreiding van de externe landgrenzen, moet een hoog niveau van veiligheid binnen de EU worden gewaarborgd.

De Commissie wijst erop dat een grotere doeltreffendheid van de controleprocedures aan de buitengrenzen niet alleen tot een verhoging van de interne veiligheid zal leiden, maar ook zal bijdragen tot een sneller verloop van het personen- en goederenverkeer tussen de EU en derde landen. Zij zal binnenkort een mededeling indienen, die meer specifiek betrekking heeft op de goederencontrole.

Teneinde te garanderen dat op samenhangende wijze wordt tegemoet gekomen aan de behoeften met betrekking tot de oprichting van een Europese grenswacht waarop bij verschillende gelegenheden door de lidstaten is gewezen, beveelt de Commissie aan het gemeenschappelijk beleid voor het geïntegreerde beheer van de buitengrenzen op vijf zwaartepunten toe te spitsen:
Een geheel van gemeenschappelijke wetgevingsinstrumenten:


* herziening van het gemeenschappelijk handboek inzake de buitengrenzen;

* opneming in het gemeenschappelijk handboek van bepaalde "goede praktijken", waardoor deze verplicht zouden worden;
* opstelling van een praktische handleiding die door de grensbewakers zou kunnen worden gebruikt en ook in elektronische vorm beschikbaar zou zijn;

* vastlegging van beginselen en goedkeuring van gemeenschappelijke maatregelen inzake het "kleine grensverkeer";
* totstandbrenging van een rechtskader voor het verrichten van reële inspectietaken aan de buitengrenzen;

* zorgen voor de financiering, ter aanvulling van de nationale bijdragen, van dit gemeenschappelijk beleid.

Een gemeenschappelijk mechanisme voor overleg en samenwerking in de praktijk, dat op twee instrumenten is gebaseerd:
* Een gemeenschappelijke instantie van deskundigen op het gebied van de buitengrenzen, belast met de gemeenschappelijke, geïntegreerde risicoanalyse; het coördineren van en richting geven aan praktische projecten op het terrein, in het bijzonder in crisissituaties; het aanmoedigen van een grotere convergentie tussen de nationale beleidsmaatregelen inzake personeel en outillage.

* De permanente uitwisseling en verwerking van gegevens en inlichtingen, niet in het kader van een gegevensbank, een computernetwerk of een administratieve structuur, maar van een procedure of gedragscode die, naar gelang van de aard van de informatie en de vastgestelde risico's, ten doel zou hebben rechtstreekse banden en een systeem voor het rechtstreeks uitwisselen van gegevens tussen de bij de veiligheid aan de buitengrenzen betrokken autoriteiten tot stand te brengen.

Een gemeenschappelijke en geïntegreerde risicoanalyse. De gemeenschappelijke instantie van deskundigen inzake de buitengrenzen zou ermee moeten worden belast de werkzaamheden te organiseren en onmiddellijke operationele behoeften vast te stellen. Het multidisciplinaire karakter van de gemeenschappelijke instantie zou het haar met name mogelijk moeten maken alle nodige synergieën met Europol en de instanties voor politiële samenwerking tot stand te brengen.

In de "Europese dimensie" en interoperationele outillage opgeleid personeel. Er is voorzien in een gemeenschappelijk basisprogramma voor de opleiding van grensbewakers en van het middenkader alsmede in de geregelde organisatie van bijscholingsstages. Er moet tevens worden gezorgd voor een opleiding van de grensbewakers inzake de rechten en de bescherming van asielzoekers. Er moet ook worden gestreefd naar een convergentie van de nationale beleidsmaatregelen met betrekking tot de outillage van de grensbewakingsdiensten, de vaste infrastructuur, de mobiele apparatuur en de telecommunicatiesystemen. Het systeem Galileo is een voorbeeld van een Europees hightechinstrument, dat een nieuwe dimensie kan geven aan een gemeenschappelijk beleid op het gebied van de bewaking van en de controle aan de buitengrenzen.

Van de verdeling van de financiële lasten tussen de lidstaten en de EU naar een Europese grenswacht. Deze verdeling van de financiële lasten zou op termijn moeten worden aangevuld met een gedeelde verantwoordelijkheid voor de operationele krachten dankzij de oprichting van een Europese grenswacht zodra de constitutionele moeilijkheden in de lidstaten zijn overwonnen. Aanvankelijk zouden reële taken inzake bewaking van de buitengrenzen kunnen worden uitgevoerd door gemengde, uit personen van verschillende nationaliteit bestaande teams.