Nationaal Comite 4 en 5 mei


P E R S B E R I C H T
Amsterdam, 16 april 2002

4 mei 2002
NATIONALE HERDENKING

Tijdens de Nationale Herdenking op 4 mei herdenken wij allen - burgers en militairen - die in het Koninkrijk der Nederlanden, of waar ook ter wereld, zijn omgekomen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in oorlogssituaties en bij vredesmissies.

Actuele traditie
57 jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog is de belangstelling voor de Nationale Herdenking onverminderd groot. Hoewel nog maar 20% van de bevolking eigen herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog heeft, leeft de jaarlijkse traditie onder alle leeftijdsgroepen. Ook dit jaar worden er weer op vele honderden plaatsen in Nederland herdenkingsplechtigheden georganiseerd.
De Nationale Herdenking op 4 mei biedt de Nederlandse samenleving de gelegenheid om gemeenschappelijk stil te staan bij de eigen oorlogsslachtoffers. Deze dodenherdenking gaat onlosmakelijk vooraf aan de 5e mei, de dag van de Nationale Viering van de Bevrijding. Op die dag vieren we de vrijheid en beseffen we ons hoe kostbaar die is. Dan vragen we ons ook af hoe we de vrijheid kunnen versterken en hoe we die met elkaar kunnen delen: in de eigen omgeving, in het land en internationaal. Het thema voor 4 en 5 mei 2002 is Vrijheid luistert nauw (zie persbericht 5 mei).

Twee minuten stilte
Dit jaar worden extra inspanningen verricht om de twee minuten stilte op 4 mei zoveel mogelijk bekendheid te geven. In de weken voorafgaand aan 4 mei zenden de publieke omroepen en de regionale zenders speciale tv-spots uit waarin Jeanne Kooymans, Bridget Maasland, Jörgen Raymann en Hans Smit vertellen waarom zij twee minuten stil zijn. Daarnaast zijn allerlei organisaties op gebied van verkeer en vervoer, horeca, uitgaansgelegenheden, sport en vermaak gevraagd hun leden te op te roepen om de twee minuten stilte te respecteren. Dankzij medewerking van het ministerie van Verkeer en Waterstaat en de ANWB zullen verkeersdeelnemers op 4 mei met radio-oproepen tijdens de mededelingen voor het verkeer en op de mededelingenborden boven de snelweg worden gevraagd twee minuten stil te staan en dit op een veilige parkeerplaats te doen.

De Nieuwe Kerk
De herdenkingsbijeenkomst in de Nieuwe Kerk is in de eerste plaats bedoeld voor de overlevenden en nabestaanden van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en de oorlogshandelingen en vredesmissies daarna. H.M de Koningin, de Prins van Oranje, en H.K.H. Prinses Máxima der Nederlanden zullen de bijeenkomst bijwonen, evenals de minister-president en vele andere hoogwaardigheidsbekleders uit het Koninkrijk der Nederlanden.
Tijdens de herdenkingsbijeenkomst houdt F. Springer de voordracht Nooit vergeten.
Willem van Toorn leest het gedicht Stad voor. Beide teksten zijn speciaal voor deze gelegenheid geschreven. Hoofkrijgsmachtaalmoezenier vicaris A.J.J. Woolderink spreekt het Onze Vader uit. Het geheel wordt omlijst door zang van een speciaal voor deze gelegenheid gevormd Surinaams koor, samengesteld uit het Mannenkoor Maranatha Nederland en het koor Excelsis. Soliste is Claudia Nelson. De keuze voor de Surinaamse muzikale bijdrage is ingegeven door de wens om in de jaarlijkse bijeenkomst aandacht te besteden aan de grote diversiteit van groepen die betrokken waren bij de Tweede Wereldoorlog. Ook veel Surinamers, toen nog burgers van het Koninkrijk der Nederlanden voelden zich nauw verbonden met het moederland. Die verbondenheid uitte zich op verschillende manieren. Onder andere met de herdenking die op 10 mei 1941, een jaar na de bezetting van Nederland, werd georganiseerd in Paramaribo. Het was de eerste keer dat er twee minuten stilte in acht werd genomen voor de Nederlandse oorlogsslachtoffers.
De herdenkingsbijeenkomst start om 18.55 uur en duurt tot 19.30 uur.

Nationaal Monument op de Dam
Vorig jaar waren er meer dan 20.000 belangstellenden op de Dam. In verband met de toenemende belangstelling wordt dit jaar voor het eerst een daglichtscherm op het plein geplaatst. Het publiek zal op dit scherm ook de bijeenkomst in de Nieuwe Kerk kunnen volgen. De herdenkingsplechtigheid begint met de kranslegging door H.M. de Koningin en Z.K.H. de Prins van Oranje, gevolgd door de twee minuten stilte in heel het land. Aansluitend houdt de heer R.F. Lubbers, Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen bij de VN en Minister van Staat, een korte toespraak. Daarna volgt de kranslegging met zes algemene kransen ter nagedachtenis aan de burgerslachtoffers van Europa en Azië in de Tweede Wereldoorlog en de omgekomen militairen en het koopvaardijpersoneel tijdens de Tweede Wereldoorlog en daarna. Vervolgens leest de 15 jarige scholiere Elisabeth de Pagter uit Middelburg, winnaar van het dichtproject 'Dichter bij 4 mei', haar gedicht Twee voor. Hierna volgt de kranslegging door vertegenwoordigers van de overheid en door jongeren. Omstreeks 20.17 uur begint het defilé langs het Nationaal Monument dat de plechtigheid afsluit.

4 mei op televisie
De NOS zendt de bijeenkomst in de Nieuwe Kerk (Nederland 2 en Radio 1) en de herdenking op de Dam (alle publiek radio- en televisiezenders) rechtstreeks uit.
Ook de andere televisie en radiozenders besteden, ieder op een eigen wijze, aandacht aan de Nationale Herdenking.

Nationale Website Oorlogsmonumenten
Op 3 april jongstleden heeft mevrouw Borst, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de Nationale Website Oorlogsmonumenten on line gesteld. Op www.oorlogsmonumenten.nl is een digitaal overzicht van meer dan 1400 oorlogsmonumenten te vinden en meer dan 650 herdenkingen in het land. De gegevens zijn bijeengebracht met behulp van de gemeenten in het land. Het is de bedoeling dat de website in de komende jaren wordt aangevuld en uitgebreid. Om kinderen ook wegwijs te maken op de website is het onderdeel dat@kid toegevoegd.
Tegelijkertijd is de website www.oorlogsgetuigen.nl gepresenteerd. Hierop zijn 53 interviews te vinden met mensen die ieder vanuit een eigen betrokkenheid deelnemen aan de Nationale Herdenking. Samen geven ze een indringend beeld van de diversiteit aan oorlogservaringen.
---