Nationaal Comite 4 en 5 mei


P E R S B E R I C H T
Amsterdam, 2 mei 2002

Nationaal Vrijheidsonderzoek 2002: groot draagvlak voor 4 en 5 mei Artikel 1 even belangrijk als vrijheid van meningsuiting

4 en 5 mei: vrijheid en verantwoordelijkheid Van 2001 - 2005 zet het Nationaal Comité 4 en 5 mei herdenken en vieren in het teken van vrijheid en verantwoordelijkheid. Met name op 5 mei - de dag van de vrijheid - wordt de balans opgemaakt hoe het staat met de vrijheid en hoe we omgaan met de verantwoordelijkheid daar goed voor te zorgen. Ieder jaar wordt op 4 en 5 mei een ander facet van vrijheid nader bekeken. In 2002 staat de relatie vrijheid en communicatie centraal onder het motto 'Vrijheid luistert nauw'.

Nationaal Vrijheidsonderzoek In de aanloop naar 5 mei maakt het Nationaal Comité 4 en 5 mei ieder jaar 'de staat van de vrijheid' op. Dit doet het Comité aan de hand van het Nationaal Vrijheidsonderzoek dat voor het eerst in 2001 is gehouden. In 2002 is dit onderzoek uitgevoerd door Veldkamp marktonderzoek bv. Het onderzoek is per computer gehouden in de periode 22-27 maart 2002. Meer dan 1000 vragenlijsten zijn verwerkt in de steekproef die ook representatief is op veel achtergrondkenmerken. In de komende jaren zal de monitor herhaald worden, waarmee de uitslagen van het Nationaal Vrijheidsonderzoek een goede graadmeter wordt die laat zien hoe het staat met het denken over vrijheid in Nederland. Naast specifieke vragen over 4 en 5 mei, zijn veel vragen gesteld over achterliggende thema's die relevant zijn op deze dagen.

Brede steun voor herdenken en vieren
Het draagvlak voor 4 en 5 mei blijkt in 2002 opnieuw onverminderd hoog te zijn, ongeacht leeftijd. Ruim 80% van de bevolking vindt dat herdenken en vieren in de toekomst moeten blijven doorgaan. Waar 4 mei vooral verbonden wordt met respect voor oorlogsslachtoffers (95%), wordt 5 mei verbonden met het nemen van verantwoordelijkheid voor de vrijheid (85%).

Angst voor oorlog; belangrijkste grondrechten; normen en waarden Herdenken en vieren zijn nauw verbonden met thema's als oorlog en vrede, vrijheid en democratie, normen en waarden. Mensen maken zich het meeste zorgen over oorlog en terrorisme in de wereld en zijn weinig optimistisch dat wereldvrede ooit bereikt zal worden. Vooral jongeren maken zich zorgen over oorlog. Wel denkt driekwart van de ondervraagden dat zij iets kunnen doen tegen schending van mensenrechten.
Van alle Nederlandse grondrechten hecht men het meeste aan de vrijheid van meningsuiting en aan de twee rechten die in Artikel 1 worden genoemd: het gelijkheidsbeginsel en het verbod op discriminatie. Het minst hecht men aan de godsdienstvrijheid en het kiesrecht. Driekwart van de mensen is van mening dat je in een democratie zoveel mogelijk rekening moet houden met alle standpunten. De belangrijkste normen en waarden waar mensen aan hechten zijn 'respect', 'anderen behandelen zoals jezelf behandeld wilt worden' en 'eerlijkheid'.

Vrijheid luistert nauw
Dat (mogen) praten belangrijk wordt gevonden, blijkt niet alleen uit het feit dat men de vrijheid van meningsuiting op nummer 1 plaatst als belangrijkste recht, maar ook uit het feit dat driekwart van de mensen van mening is dat conflicten voorkomen kunnen worden door onderlinge contacten. Dat geldt voor conflicten tussen burgers, overheid en burgers en tussen landen onderling.
Bijna 80% is van mening dat in een democratie alle informatie openbaar moet zijn en de overheid ervoor moet zorgen dat ook afwijkende geluiden gehoord kunnen worden in de media. De overheid moet volgens 67% van de mensen ook subsidie geven om ervoor te zorgen dat minderheidsgroeperingen op radio en televisie aan bod komen. Dat de vrijheid van meningsuiting niet onbeperkt is, blijkt uit het feit dat men van mening is dat zelfs artistieke vrijheid haar grenzen kent: 44% vindt dat cabaretiers en kunstenaars mensen mogen beledigen, 37% is het daar niet mee eens.

Onderzoek op website en televisie

- Op de website van het Nationaal Comité 4 en 5 mei (www.4en5mei.nl > Nationaal Vrijheidsonderzoek) kan iedereen het Nationaal Vrijheidsonderzoek 2002 integraal raadplegen. download het hier (pdf-document, 472 kb).
Op het onderdeel 'bevrijdingsfestivals' van de website worden de meningen over een drietal stellingen uit het onderzoek gepeild. Hieraan kan iedereen deelnemen.

- De resultaten van het Nationaal Vrijheidsonderzoek komen op 5 mei ter sprake in de live-uitzending Bevrijdingsdag 2002 van de NOS op Nederland 2 (20.35 - 20.55 uur)

---


Noot voor de redactie /